Sezaryen
(sectio, SCA) ile doğum
karın duvarı ve rahme yapılan kesi ile doğumun gerçekleştirilmesidir.Son
yıllarda yaygınlaşmıştır.Doğum sırasında sezaryen oranı normalde %30’ lar
civarındadır.Normal doğumun gerçekleşemediği veya tehlikeli olduğu durumlarda
anne ve bebeğin sağlığı için sezaryen yapılmaktadır.
Sezeryan hangi
durumlarda uygulanır ?
ü
Ablatio plasenta:
Plasentanın rahim içine
yapıştığı yerden erken ve vakitsiz ayrılması sonucu oluşur. Şiddetli kanama
olabilir. Bebeğin yaşamını tehlikeye sokacak kadar ciddidir. Acil sezaryen
gerektirir.
ü
Plasenta previa:
Plasentanın rahim alt
kısmına yerleşerek rahim kanalını içerden kapatmasıdır.Kısmen veya tamamen
kapatabilir. Teknik olarak normal doğum imkansızdır. Şiddetli kanamalar veya
gebelik boyunca devamlı az az kanamalar olabilir. Acilen sezaryen veya planlı
sezaryen yapılır. Kanama genellikle doğum ağrılarının başlaması ile çok
şiddetlenir.
ü
Rahim yırtılması:
Zor doğum , riskli
doğum sırasında,eski sezaryenli hastanın normal doğurtulması sırasında,
bazen de beklenmedik bir şekilde normal doğumda da gelişebilir. Uterus
rüptürü olarak isimlendirilir. Kanama ile anne ve bebeğin hayatı
tehlikededir. Acil sezaryen gerektirir.
ü
Makat gelişi (ters duruş):
Bazı merkezler uygun
doğum şartları olduğunda normal doğumu yaptırmayı denese de ters doğumun
bebeğin sağlığı için riskleri arttırdığı ve normal doğumun bu durumlarda zor
olabildiği için genellikle sezaryen tercih edilir.Bebek ters olup doğum
haftası küçükse, ayakları önde geliyor ise,eski sezaryenli ise,normalden iri
ise hiç tereddüt etmeden sezaryen uygulanır.
ü
Transvers duruş (yan duruş):
Çocuğun rahimde yan
yatması ve doğumun yaklaşıp doğum pozisyonunu alamaması durumudur. Doğum
ağrıları sırasında kordon sarkması,kol sarkması,ayak gelişi ve rahmin
yırtılması ihtimalleri mevcuttur. Eskiden doktorlar doğum sırasında bebeği
çevirme işlemi (versiyon) yapmayı denerlerdi. Günümüzde bu riskli doğum
müdahaleleri uygulanmamakta ve genellikle sezaryen tercih edilmektedir.
ü
Kordon sarkması:
Göbek kordonunun
değişik sebeplerden dolayı beklenmedik zamanda rahim ağzından vaginaya
sarkmasıdır. Acil bir durum olup hızlı bir şekilde sezaryen yapılmalıdır.
ü
Fetal distres,bebek kalp atımlarının bozulması:
Bebeğin doğum sırasında
veya gebelik esnasında oksijensiz kalıp sıkıntıya girmesi ile olur. Kalp
atımlarında bozukluk görülür. Teşhisi NST ile konur.Acil sezaryen
gerektirir.
ü
Geçirilmiş rahim- vagina operasyonları sonrası :
Gebe kalmadan önce
yapılmış myom ameliyatları (myomektomi), rahim anomalilerini düzeltici
operasyonlar veya vaginada darlığa sebep veren ameliyatlar (vaginoplasti
ameliyatı) sonrası sezaryen tavsiye edilmektedir.
ü
Mekonyum:
Bebeğin sıkıntıya girip
dışkısını (mekonyum) yapması durumunda kalp atışlarında bozulmaya eğilim var
ise sezaryen tercih edilebilir.
ü
Tekrarlayan sezaryenler:
Daha önce bir veya daha
fazla sezaryen olmuş ise genellikle ülkemiz şartlarında tekrar sezaryen
tercih edilir.Normal doğum da tercih edilebilir. Doktorun yaklaşımı ve
gebeliğin şartları karar vermeye yardımcı olur.
Doğum kanalı bebeğin
geçişi için elverişli değilse sezaryen kararı verilir.37’inci haftada
ultrasonografi ve doktorun vaginadan yaptığı muayene ile bebeğin tahmini
doğum ağırlığı ve annenin doğum kanalı yapısı (çatı) birlikte
değerlendirilerek tanı konulabilir.Halk arasında ‘çatı darlığı’ olarak
isimlendirilir.
ü
Doğumun ilerlemesinin durması:
İlerlemeyen travay
olarak isimlendirilen bu durumda rahim ağzı tam açılmadan bebeğin doğum
kanalı içindeki ilerleyişinin durması ve doğum süresinin olması gerekenden
fazla uzaması sonucu sezaryen yapılmaktadır.
üİri
bebek:
Bebek çok iri ise (4000
gr’dan büyük) omuz takılması ve haznede yırtık olabileceği,acil sezaryen veya
vakum takılması gerekebileceği için önceden sezaryen kararı verilebilir.
ü
Diyabet:
Diyabetik anne
adaylarında iri bebek olma ihtimali ve doğum yaklaştıkça bebeğin sıkıntıya
girme olasılığı arttığı için sezaryen tercih edilebilir.Doktorun kararıdır.
ü
Preeklampsi- Eklampsi:
Anne ve bebek yaşamının
risk altında olduğu bu durumda hastalığın tedavisi doğum olduğu için sezaryen
gerekebilir.
ü
Annenin ciddi hastalıkları:
Kalp
hastalığı,geçirilmiş kalp veya beyin ameliyatı,beyin anevrizması,ciddi
ortopedik problemler,bel fıtığı gibi doğumda ıkınmanın veya efor harcamanın
sakıncalı olduğu durumlarda sezaryen tavsiye edilir.
ü
Doğum kanalını tıkayan oluşumlar:
Myomlar ,vaginadaki
kistler çocuğun başının doğum kanalından ilerlemesine engel olabileceği için
sezaryen önerilebilinir.
ü
Çoğul gebelikler:
İkiz gebeliklerde bazı
doktorlar bebeklerin duruşu uygun olduğunda normal doğumu tercih
edebilirler.Fakat genel yaklaşım sezaryen yönündedir.Aynı şekilde üçüz
gebeliklerde de sezaryen tercih edilmektedir.
ü
Bebeğin doğumsal anomalileri:
Yaşamla bağdaşan ve
normal doğum sırasında bebeğin zarar görebileceği omfalosel,spina bifida gibi
anomalilerde sezaryen tercih edilmektedir.
üHPV-Kondilom:
Aktif HPV lezyonlarının
varlığında veya taşıyıcılığının şüphelenildiği durumlarda normal doğum
sırasında bebeğe geçme ihtimali olduğu için sezeryen tercih edilebilinir.
ü
Annede aktif genital herpes (uçuk):
HPV den farklı olarak
taşıyıcılarda sezaryen gerekmez. Fakat doğum sırasında annede aktif herpes
lezyonları var ise bunların normal doğum ile çocuğa bulaşıp ciddi yenidoğan
enfeksiyonu oluşturması ihtimali olduğu için sezaryen tavsiye edilmektedir.
ü
Vaginismus:
Vaginismus gibi
problemi olan gebelerin büyük bir kısmı normal doğum yapmayı
istemediklerinden,doktorun doğum evrelerini muayene ederek takip etmesine
istemsiz olarak izin vermemelerinden dolayı sezaryen tercih edilebilmektedir.
ü
İsteğe bağlı sezeryen:
Anne adayının veya
çiftlerden her ikisin de normal doğumu herhangi bir tıbbi sebep olmadan
istememeleri ve sezaryen tercih etmeleri ile uygulanmaktadır.Doğum korkusu,
belirsizlik,doğum risklerinin göze alınmaması ve ailevi- sosyal faktörler bu
tercihte etken olmaktadır.
İri Bebekte Normal Doğum
Sırasında Omuz Takılması Ve Buna Bağlı Plexus Brachialis (kol siniri)
Zedelenmesi Youtube Video Görüntüsü