Forseps bebeğin bir an önce doğurtulması maksadı ile kullanılan kaşık
şeklinde aletlerdir. Forceps İngiliz cerrah P.Chamberlen tarafından , aksi
halde anne veya bebeğin yaşamına malolabilecek zor bir doğumda bebeği doğum
kanalından çekmek için tasarladığı maşa veya büyük bir pense benzeri
çelikten yapılmış bir alettir. Çok eski çağlardan beri kullanıldığı tahmin
edilmekle birlikte modern obstetriğe yaygın girişi 18. yy'da olmuştur.
Forseps doğumun ikinci evresinin uzadığı hallerde, bebekte sıkıntı
saptanması durumunda, ya da annenin ıkınmasının uygun olmadığı kalp
hastalığı gibi durumlarda kullanılır. Forseps yalnızca geçerli bir neden
varsa ve ameliyathane şartlarında kullanılmalıdır.Forsepsin
başarısız olması durumunda her şey sezeryan için hazır olmalıdır
Forseps ne zaman kullanılır?
vDoğumun
ikinci safhası uzadığı ve annenin bebeği dışarıya itemediği zaman,
vAnne
yorgun düşerek artık doğuma yardımcı olmadığı zaman.
vBebeğin
başı normal pozisyonda olmadığı ve forsepsle bu başın çevrilmesi gerektiği
zaman.
vBu veya şu
faktörden dolayı, bebeğin başı pelvisden tam olarak çıkıp dölyolu açılışına
varamadığı zaman.
vBebekte
zorlanma ve tehlike görüldüğü hallerde. Bu durumlarda normal doğumun
yapılması beklenmeden bebek forsepsle alınır.
Forsepsler bebekler için tehlikeli olabilir mi?
Uzman bir doğum doktoru elinde, gerektiği zamanda ve gerektiği yerde
kullanıldığı taktirde forsepsler bebekler için hiçbir tehlike teşkil
etmemektedir. Mutlak suretle bu konuda deneyimli hekimler tarafından uygulanmalıdır.
Çünkü forseps kullanılan bebekte kafa içi kanama, kısmi felç, kafatası
kırıkları, asfiksi yani doğum kanalında oksijensiz kalma, sarılık ve ölüme
neden olabilme gibi komplikasyonları olabilir
Forsepsler anne
için tehlikeli olabilir mi?
Doğru ve gerekli şekilde kullanıldıkları taktirde hayır.
Fakat bazen Forseps kullanımı ile annede vajinal, servikal, rektal
yırtıklar, mesane zedelenmeleri, kanama ve hematomlar oluşabilir. Modern
obstetride sadece çıkım esnasında uygulanması uygundur. Bebeğin kafasının
yukarıda olduğu hallerde sezaryen ile doğum tercih edilmelidir.
Çeşitli tip forsepsler var mıdır?
Evet. Muhtelif işler için kullanılan çok tipte forseps vardır. Bunların bir
tipi bebeğin başını çevirmek için kullanılırken, başka bir tipi başın
çekilmesi için kullanılmaktadır. Başka tip bir forseps başın serbest
kalması için başı çeşitli yönlere itmektedir ve yine başka tipler bebeğin
arka tarafından alınması için kullanılmaktadır. (Ters doğum).
Ülkemizde
Forceps Kullanımı Yaygın Mıdır?
Ülkemizde kadın doğum eğitim programlarında üniversite ve eğitim
hastanelerinin çok büyük bir çoğunluğunda (1-2 üniversite hastanesi kadın
doğum kliniği hariç) asistanlara forceps eğitimi verilmemekte ve rutinde
de kullanılmamaktadır. Ülkemizdeki kadın doğum uzmanlarına sadece bu gibi
durumlarda Vakum kullanımı eğitimi verilmektedir. Bu sebepten dolayı
hastanelerin hemen hemen 1-2 si hariç Forseps kaşıkları dahi
bulunmamaktadır. Forsepsin amerika kıtasında kullanımı yaygındır, ülkemizde
ve avrupa kıtasında ise yaygın olarak vacum kullanılmaktadır.
Dikkat!!
Forseps,
mutlak suretle bu konuda deneyimli hekimler tarafından uygulanmalıdır.
Çünkü forseps kullanılan bebekte kafa içi kanama, kısmi felç, kafatası
kırıkları, asfiksi yani doğum kanalında oksijensiz kalma, sarılık ve ölüme
neden olabilme gibi komplikasyonları olabilir.