Doğum eyleminin ikinci evresinde ,yani rahim ağzının tam açık olduğu andan
doğumun gerçekleşmesine kadar geçen sürede anne adayı ve /veya bebeğe ait
nedenlere bağlı olarak doğumun normal olarak gerçekleşememesi sonucu
vakum veya forseps uygulanır ve buna müdahaleli doğum adı verilir.Forseps
ülkemizde çok az merkezde uygulanmakta olup yaygın olarak vakum uygulaması
tercih edilmektedir.
Hangi durumlarda vakum uygulamak gerekir?
·Anneye
ait nedenler:
Doğumun sağlıklı bir şekilde tamamlanmasındaki en önemli
faktör anne adayının düzenli ve etkili bir şekilde ıkınmasıdır.Ikınma çoğu
kere bebek başının makat bölgesine yaptığı bası sonucu kendiliğinden bir
dürtü olarak oluşur ve doktor tarafından yönlendirilir.Ikınma karın içi
basıncını arttıran etkin bir efordur.
üIkınmanın
uygun olmadığı bazı kalp hastalıklarında ,nörolojik hastalıklarda vakum
önceden planlanır ve uygulanır.
üYetersiz
ıkınma vakum uygulanmasının en büyük sebebidir.Bunun en belirgin örneği
annenin doğum sırasında yorulmuş, yıpranmış ve pes etmiş olmasıdır.Ağrısız
doğumlarda bazen hasta ıkınma gücünü kaybetmekte ve vakum uygulanması
gerekmektedir.
üDoğumun
ikinci evresinin (tam açık olup bebeğin çıktığı zaman) 2 saati aşan bir
sürede uzaması durumunda vakum uygulaması gerekebilir.
üEski
sezaryenli gebelerin normal doğurtulduğu zaman bebeğin başı doğarken
annenin ıkınmasını ve olası bir eski dikiş yerindeki yırtığı önlemek için
bazı merkezlerde önceden planlı bir şekilde vakum takılmaktadır.
·Bebeğe
ait nedenler:
üBebeğin
kalp atımlarının bozulması
üBebeğin
sıkıntıya düşmesi durumunda
üBebeğin
oksijensiz kalması ve koyu mekonyum (bebeğin kakası) gelmesi
Vakum
uygulanmasının koşulları nedir?
üRahim
ağzının tam açık olması,
üSu
kesesinin açılmış olması,
üBebeğin
36’ıncı haftayı geçmiş olması,
üBebek baş
gelişi olmalı ve başın rahim kanalına yerleşmiş olması gerekir.
Vakum nasıl uygulanmaktadır?
Rahim ağzının tam açılmış ve tümüyle incelmiş olduğu durumda, bebeğin başı
doğum kanalı girişinden geçerek dikensi çıkıntıları aştıktan sonra
ameliyathane şartlarının hazır olması koşuluyla vakum uygulanır.En fazla
vakum 3 kez uygulanır ve başarısız olur ise acil fakat riskli bir sezaryen
gerekebilir.Vakum negatif basınç yaratan aspiratöre bağlı bir boru ve bunun
ucunda bebeğin başına uygulanacak farklı çaplarda metal çan (pelot)
bulunduran bir sistemdir.Çan bebeğin başına yerleştirilir,negatif basınç
yavaş yavaş arttırılır ve çan ıkınmayla eş zamanlı olarak boru kısmından
çekilerek bebek doğurtulur.Doğum sonrası bebeğin başında genelde meydana
gelen silindir şeklindeki şişme kısa bir sürede iyileşir.
Vakum uygulaması ne gibi sorunlara yol açar? Riskleri nedir?
üVakum
uygulamasına bağlı annenin doğum kanalında ve rahim ağzında ciddi yırtıklar
ve buna bağlı kanama - hematom görülebilir.
üVakum
uygulamasına bağlı nadir de olsa rahim yırtılması bildirilmiştir.
üBaşarısız
vakum uygulamasından sonra riskli bir sezaryen ameliyatı gerekebilir.
üYorgun
bebek,düşük apgarlı bebek doğabilir.
üBebekte
kafa içi kanama ve buna bağlı komplikasyonlar görülebilir.