Makat gelişi, bebeğin ters durması olup miada gelen gebelerin %3’ünde
görülür.36’ıncı haftadan sonra gebeliklerin %96’sı baş gelişidir.
Gebeliğin erken döneminde bebeğin vücut ağırlığı daha az, hareket
kabiliyeti daha fazla olduğu için sürekli pozisyon değiştirebilir.Gebelik
ilerledikçe bebeğin pozisyon değiştirmesi daha zor olmaktadır.
Makat gelişi ile doğum zor ve riskli olabilmektedir.Hatta bazı durumlarda
imkansızdır.Bebeğin yumuşak ve küçük olan poposu ve gövdesi çıktıktan sonra
kafası takılabilir,sıkışabilir.Bebek zorlanabilir, zarar görebilir, hatta ölü
doğabilir.
Makat gelişinin nedeni nedir?
Çok büyük
kısmında hiçbir neden saptanamamaktadır. Makat gelişinin en önemli
belirleyici unsuru gebelik haftasıdır.Gebelik haftası ne kadar küçük ise
makat duruşu o kadar fazla görülmektedir.35’inci gebelik haftasından sonra
bebek genelde son duruş şeklini alır ve önde gelen kısmın değişme olasılığı
azdır. Rahim dar kısmı aşağıda bir armut –huni şeklinde olduğu için bebek
hangi pozisyonda rahat ediyorsa o şekilde durur. Genellikle bu duruş baş
şeklindedir.35’inci haftadan önce makat duruşunun bir önemi yoktur.
Rahme ait şekil bozuklukları ,bebeğe ait anomaliler ,çoğul gebelik,amnios sıvısının az –fazla olması ,plasenta previa,çok sayıda doğum yapmış
olmak makat gelişinin nedeni olabilir.
Makat gelişlerinde daha fazla doğumsal
anomali görüldüğünden gebelik takipleri açısından dikkat edilmelidir.Kalp
anomalileri sık görülebilir. Ayrıca yapılan çalışmalar makat gelişi ile doğan
bebeklerde doğumsal kalça çıkığı daha fazla olduğunu göstermiştir,doğum
sonrası özellikle iyi muayene edilmesi gerekir.
Makat gelişinin türleri var mıdır?
Makat
gelişler bebeğin diz ve bacaklarının durumuna göre 3 değişik türde olabilir.
Saf makat gelişi;
En sık görülen makat gelişi şeklidir. Makat gelişlerinin
%70’i saf makat gelişidir.Bebeğin uyluk kemikleri gövdesine doğru çekilmiş
iken dizler tam açılmıştır.Bebeğin ayakları başın yanındadır.Önde gelen kısım
sadece popodur.
Tam makat gelişi;
Makat gelişlerinin %10’udur.Hem bacaklar hem diz
kıvrılmıştır. Bağdaş kurar pozisyondadır.
Tam olmayan makat gelişi;
Ayak gelişi olarak adlandırılır.%20 görülür.Bebeğin önde
gelen kısmın popo değil ayaktır.
Bebek anne karnında iken dışarıdan döndürülebilir mi?
Teorik olarak
bu mümkünse de artık kesinlikle uygulanmamaktadır. Tıp tarihinde
kalmış,sadece kitaplarda anlatılan bir uygulamadır.Eksternal versiyon olarak
adlandırılır.Bu yöntemde bebeğe ait kemikler kırılabilir,anne ve bebekte iç
organlarda yırtılmalar olabilir,plasenta ayrılabilir ve bebek kalp atımları
bozulabilir. Eğer bebeğiniz makat duruyor ise böyle bir uygulamayı unutunuz
ve sezaryen olmayı tercih ediniz.
Makat duruşu video
görüntüsü
Makat gelişinde hangi doğum şekli uygundur?
Makat
gelişinde önerilen doğum şekli sezaryendir. Makat gelişi ile normal doğum
zor ve risklidir, bebeğin kalıcı hasar görme riski fazladır.
Baş ile gelişle doğumla kıyaslandığında makat gelişinde doğumla bebek ölme
riski 16 kat, bebeğin oksijensiz kalma riski 6 kat ,doğum travması 13 kat
artar. Annede doğum yırtıkları görülme riski artmaktadır.
Gününe ulaşan bir gebelikte eğer bebek saf makat gelişi ise , eğer annenin
önceden vaginal doğumu var ise , eğer doğum eylemi başlamışsa normal doğum
denenebilir. Fakat bu kararı doktorunuz verecektir. Doktorların büyük bir
kısmı makat doğumlarda normal doğum riskine atılmayı istemeyip sezaryeni
tercih etmektedirler.