-A-
(Kaynak: Dr.H.Açıkalın 'ın son derece başarılı
Yunaca-Türkçe Tıp Terimleri Sözlüğü çalışması)
Abasia: Αβασία (Avasîa). A: Yunanca’da bir olumsuzluk öneki-Βάσις (Vâsis).
Temel, esas, üs. Temelsizlik.
Abiogenesis: Αβίογενέσις (Avîoyenêsis). A: Olumsuzluk öneki-Bιος
(Vios): Hayat-Γενέσις (Yenêsis): Oluş, tekvin.
Abiotik: Αβιοτικός (Aviotikôs). A: Olumsuzluk öneki-Βιος (Vios):
Hayat. Hayatla ilgisi olmayan, hayatsız.
Abuli: Αβουλία (Avulîa). A: Olumsuzluk öneki- Βουλή (Bulî): İrâde,
istenç. İrâde kaybı, istenç yitimi.
Adenektomi: Αδηνεκτομη (Adinektomi). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Εκτομη (Ektomi): Cerrahî olarak çıkarma. Bir bezin cerrahî olarak
çıkarılması.
Adenitis: Αδηνίτις (Adenîtis) veya Αδενίτιδα (Adenîtida). Άδήν
(Âdîn): Bez, gudde- Ειτις (İtis): İltihâbî durum bildiren sonek. Bez
yangısı, bez iltihâbı.
Adenografi: Αδηνογραφία (Adinografîa). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Γραφω (Grafo): Yazmak. Bir bezin radyolojik olarak incelenmesi.
Adenohipofiz: Αδηνο-υποφυσις (Adenoipofisis). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Υποφυσις (İpofisis): Beyinde bulunan bir bez. Hipofiz bezinin bir
bölümü.
Adenoid: Αδηνοειδη (Adinoidi). Άδήν (Âdîn): Bez, gudde-
Ειδος (İdos): Suret, Nevi, Cins, biçim, şekil, form. Bez’i andıran, beze
benzer, bezimsi.
Adenokarsinoma: Αδηνοκαρκινωμα (Adinokarkinoma). Άδήν (Âdîn):
Bez, gudde-Καρκινος (Karkinos): Yengeç, kanser-Ωμα (Oma): Tümör, ur. Bez’in
kötü huylu (habis, malign) tümörü.
Adenolog: Αδενολογος (Adenologos). Άδήν (Âdîn): Bez, gudde-Λόγος
(Lôgos): Bilim, bilgi, kelâm, mantık. Bez bilimiyle uğraşan.
Adenoloji: Άδενολογία (Âdenologîa). Bezbilim.
Adenoma: Αδηνωμα (Adinoma). Άδήν (Âdîn): Bez, gudde-Ωμα
(Oma): Tümör, ur. Bez dokuya ait iyi huylu bir tümör.
Adenomyoma: Αδηνομυωμα (Adinomyoma). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Μύς (Mîs): Kas-Ωμα (Oma): Tümör, ur. Yapısında hem kas hem de bez
bulunan bir tümör türü. Örn. Uterus’un Adenomyoma’sı.
Adenopati: Αδηνοπάθεια (Adinopâthia). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Παθος (Pathos): Hastalık, dert, acı, his-duygu. Herhangi bir bezin
hastalığı.
Adenoskleroz: Αδηνοσκληρωσις (Adenosklirosis). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde- Σκληρός (Sklirôs): Sert- Ωσις (Osis): Durum, hâl bildiren sonek. Bir
bezin sertleşmesi. Fibröz (İpliksi) doku istilâsı ve kireçlenmeyle
birliktedir.
Adenosarkoma: Αδενοσαρκωμα (Adenosarkoma). Άδήν (Âdîn): Bez,
gudde-Σαρκος (Sarkos): Et-Ωμα (ma): Tümör, ur. Bezlerin bir tür tümörü.
Adiaforez: Aδιαφορισις (Adiaforisis). Terleme olmaması hâli.
Aer: Αήρ (Aîr) veya Αέρας (Aêras). Hava.
Aerob: Aήροβιος (Aîrovios). Αήρ (Aîr): Hava- Βιος (Vios): Hayat.
Yaşamak için Oksijen’e ihtiyaç duyan organizma. Örn. Aerob Bakteriler.
Aerodinamik: Αεροδυναμική (Aerodinamikî). Αήρ (Aîr): Hava-Δύναμις
(Dînamis): Kuvvet. Hava kuvveti ile ilgili. Kalıkküsünsel.
Aerofaji: Αεροφαγία (Aerofagia). Αέρας (Aêras): Hava-Φαω (Fao):
Yemek. Hava yutma.
Aerofobi: Αεροφοβία (Aerofovia). Αέρας (Aêras): Hava-Φόβος (Fôvos):
Korku. Hava korkusu.
Aerogastralji: Αερογαστραλγια (Aerogastralgia). Αέρας (Aêras):
Hava-Γαστήρ (Gastîr): Karın, mide-Αλγος (Algos): Ağrı. Hava yutmaya bağlı
karın ağrısı.
Aerografi: Αέρογραφια (Aêrografia). Αέρας (Aêras): Hava-
Γραφω (Grafo): Yazmak. İçi boş organların filminin çekilmesi.
Aerogram: Αερογραμμα (Aerograma). Αέρας (Aêras): Hava-
Γραμμα (Grama): Harf. İçi boş organların, içlerine hava veya bir başka gaz
doldurulduktan sonra çekilen filmi.
Aerojen: Αερογενής (Aeroyenîs). Αέρας (Aêras): Hava- Γενής (Yenîs):
Oluşlu. Metabolizmaları sırasında gaz meydana getiren organizmalar için
kullanılan bir terim.
Aerometre: Αερομετρo (Aerometro). Αέρας (Aêras): Hava-Μετρώ
(Metrô): Ölçmek, Mετρο (Metro): Ölçüm, ölçer. Havaölçer.
Aeroterapi: Αεροθεραπεία (Aerotherapia). Αέρας (Aêras): Hava-
Θεραπεία (Therapia): Tedavi. Hava tedavisi.
Afaji: Αφαγια (Afagia). A: Olumsuzluk öneki-Φαω (Fao): Yemek,
yutmak. Yutamama hâli.
Afakia: Αφακια (Afakia). A: Olumsuzluk öneki- Φακες (Fakes):
Mercimek, mercek. Göz merceğinin olmaması.
Afazia: Αφασία (Afasîa). Α: Olumsuzluk
öneki- Φασια (Fasia): Konuşma, ifâde etme. Konuşma bozukluğu. Bilinç
yitimi.
Afonia: Αφωνία (Afonîa). A: Olumsuzluk öneki- Φωνή (Fonî): Ses.
Ses kaybı, ses yitimi.
Afrodizyak: Αφροδισιακά (Afrodisiâka). Αφροδίτη (Afroditi /
Kervankıran) kelimesinden türemiştir. Yunan mitolojisinde cinselliği ve
güzelliği temsil eden ilâhe Afrodit’in isminden mülhem. Cinsî gücü arttıran
madde anlamında.
Aft: Αφτηα (Aftia). Pamukçuk. Bir eritem hakası ile çevrili
küçük, gri renkte bölgeler. Ağızda görülür.
Afyon: Όπιο (Ôpio). Όπόν (Ôpôn): Bitki sùtù (kelimesinden mùlhem).
Agalaktia: Αγαλακτία (Agalaktîa). A: Olumsuzluk öneki-Γάλα (Ğâla):
Süt. Doğumdan sonra normalden az miktarda süt salgılanması veya hiç salgı
olmaması. Sütsüzlük.
Agamogenesis: Αγαμογενεσις (Ağamoyenesis). A: Οlumsuzluk
öneki-Γαμος (Ğamos): Evlilik-Γενέσις (Yenêsis): Oluş, tekvin. Cinsel
münâsebet olmadan oluş.
Agastri: Αγαστήρ (Ağastîr). A: Olumsuzluk öneki- Γαστήρ (Gastîr):
Mide, karın. Konjenital (Doğumsal) olarak Mide’nin olmaması hâli.
Agenesis: Αγονια (Agonia). A: Olumsuzluk öneki- Γενέσις (Yenêsis):
Oluş, tekvin. Tamamlanmamış oluş, eksik gelişim.
Aglossia: Αγλωσσια (Ağlosia). A: Olumsuzluk öneki. Γλωσσα (Ğlosa):
Dil. Dilin bulunmaması hâli.
Agonia: Aγωνία (Agonîa). Şiddetli ve ağır korku, boğuntu, iç
sıkıntısı, nefsî ısdırab.
Agonist: Αγονίστις (Agonîstis). Eş etkili.
Agrafia: Αγραφια (Agrafia). A: Olumsuzluk öneki- Γραφία (Grafîa):
Yazı, yazım, yazmak, betim. Yazı yitimi.
Agora: Aγορά (Agorâ). Çarşı, pazar, pazar yeri, açık alan. Αγειρω
(Ağiro): Biriktirmek (fiil kökünden).
Agorafobi: Αγοραφοβια (Agorafovia). Aγορά (Agorâ):
Pazar, çarşı- Φόβος (Fovos): Korku. Açık alan korkusu.
Agnozi: Αγνωσία (Agnosia). Α: Olumsuzluk öneki-Γνώση (Gnôsi):
Bilgi, fikir. Bilmezlik hâli.
Agnostisizm: Αγνωστικισμός (Agnostikismôs). Felsefe terimi.
Bilinemezcilik.
Agnostik: Άγνωστος (Âgnostos). Bilinemezci.
Agrobakterium: Αγροβακτηρια ( Agrovaktiria). Αγρός (Agrôs):
Ziraat-Βακτηρια (Vaktiria): Bakteri-çubuk. Ziraî bakteriler.
Ahilia: Αχιλια (Ahilia). A: Olumsuzluk öneki-Χιλια (Hilia):
Usâre, Özsu. Mide özsuyu chylus’un (hilus) mevcut olmaması.
AKADEMİ: Ακαδημία (Akadimîa). Yunan filozof Platon’un
(Eflâtun), Atina’da kurduğu okul. Osmanlıca: Encümen-i Dâniş.
Platon tarafından kurulmuştur. Akademos Bahçeleri adı verilen yerde
kurulduğu için bu ismi almıştır. İ.Ö. 387 yılında Atina’da kuruldu. Eski,
orta ve yeni Akademi olmak üzere üç evre geçirmiştir. İ. S. 5. Yüzyıl’da
Neo-Platonizm’in (Yeni Platonculuk) merkezi olmuş, 529 yılında Roma
imparatoru Justinianus tarfından kapatılmıştır. Orta ve Yeni Akademiler,
Platonculuğu “Şüphecilik” ve “Olasıcılık”la bağdaştırmaya çalışmışlardır.
Felsefe ter.
Akademik: Aκαδημαϊκός (Akadimaikôs). Akademiye değgin, akademiye
ilişkin.
Akalazya: Ακαλασία (Akalasîa). A: olumsuzluk öneki- Χαλασις (Halasis):
Gevşeme, rehâvet. Gevşeme yeteneğinin kaybolması. Yiyeceklerin mideye
rahatlıkla geçememesi hâli. Yutmayı tâkiben Oesophagus (Aşyolu, yemek
borusu) normal kasılmalarını gerçekleştiremez, bu olay Kardia Sfinkteri’nin
(Özofagus-Mide bileşkesinde bulunan fizyolojik kas) genişlemesine engel
olur. Oesophagus’un (Yemek borusu) kas tabakaları arasında bulunması
gereken bazı ganglionların (sinir düğümleri) ortadan kaybolduğu gözlenir.
Akampsia: Aκαμψία (Akampsia). Α: Olumsuzlık öneki-Kαμψις (Kampsis):
Eğme, eğim. Eğimsizlik, eğimin olmaması hâli.
Akantamoeba: Ακανθαμοιβα (Akanthomiva). Ακανθα (Akantha):
Diken-Αμοιβα (Amiva): Amib. Dikenli amib.
Akantokarpus: Ακανθοκαρπος (Akanthokarpοs). Ακανθα (Akantha):
Diken-Καρπος (Karpos): El bileği. El bileğinin dikensi çıkıntıya sahip
olması.
Akantolizis: Ακανθολυσις (Akantolisis). Ακανθα (Akantha):
Diken-Λυσις (Lisis): Çökme, çözülme, erime.
Akantopteri: Ακανθοπτερι (Akanthopteri). Ακανθα (Akantha):
Diken-Πτερα (Ptera): Kanat. Dikensi (dikenli) kanat.
Akantosefal: Ακανθοκέφαλος (Akanthokêfalos). Kafanın dikensi bir
görünüm arzetmesi, dikensi çıkıntıya sahip olması.
Akantoz: Aκανθώδης (Akanthôdis). Dikenli.
Akapnia: Ακαπνια (Akapnia). A: Olumsuzluk öneki-Καπνος (Kapnos):
Duman, tütün. Kandaki CO2 miktarının azalması.
Akardia: Ακαρδία (Akardîa). A: Olumsuzluk öneki- Kαρδιά (Kardiâ):
Kalb. Konjenital (doğumsal) olarak Kalbin mevcud bulunmaması.
Akarpus: Ακαρπους (Akarpus). El bileğinin olmaması.
Akarus: Ακαρεις (Akares). Kene. Arachnoidea (Örümcekgiller)
sınıfına dahil bir kene.
Akatisia: Ακαθίσια (Akathîsia). A: Olumsuzluk öneki- Καθίσια (Kathîsia):
Oturma. Sürekli hareket hâlinde olma durumu. Hastanın iç huzursuzluk
duymasına bağlı olarak sürekli hareket etmesi.
Akefalos: Άκέφαλος (Âkêfalos). Α: Olumsuzluk öneki- Kέφαλος (Kêfalos)
veya Κέφαλη (Kêfali): Kafa, baş. Başsız.
Akiazmatik: Aκιασματίκος (Akiasmatîkos). Α: Olumsuzluk
öneki-Xιασμα (Hiasma): Çapraz, haç biçiminde olan. Chıasma Opticum’un
olmaması.
Akiesis: Ακυεσις (Akiesis). A: Olumsuzluk öneki- Kυεσις (Kiesis):
Gebelik. Gebelik olmaması hâli.
Akinezi: Aκινησία (Akinisîa). A: Olumsuzluk öneki- Kίνηση (Kinisi):
Hareket. Hareketsizlik, durgunluk, devimsizlik.
Akistia: Ακυστια (Akistia). A: Olumsuzluk öneki- Kυστις (Kistis):
Kese, mesâne. İdrar kesesinin (Mesâne) olmaması.
Aklorhidri: Αχλορυδρία (Ahloridrîa). A: Olumsuzluk öneki-Χλωρο (Hloro):
Sarı-yeşil renkte olan, klor-Υδρος (İdros): Su, sıvı. Mide’de serbest
hidroklorik asit (HCl) bulunmaması.
Akme: Αχμε (Ahme). En yüksek nokta, zirve. Bir hastalığın kritik
devresi, kriz dönemi.
Akolia: Αχολη (Aholi). A: Olumsuzluk öneki-Χολή (Holî): Safra,
öd. Safra olmaması, Safra yokluğu, safrasızlık.
Akolüria: Αχολουρία (Aholürîa). Α: Olumsuzluk öneki-Χολή (Holî):
Safra, öd-Ουρον (Uron): İdrar. İdrarda safra türevlerinin olmaması.
Akondroplazia: Αχοντροπλασια (Aho-n-droplasıa). A: Olumsuzluk
öneki-Χοντρος (Ho-n-dros)-Πλασις (Plasis): Teşekkül, şekillenme, oluşum.
Uzun kemiklerdeki büyümenin durması ve buna bağlı olarak cücelik
(kretenizm) ortaya çıkması.
Akral: Ακρινός (Akrinôs). Άκρος (Âkros): Uç, Ekstrem. Kulak
kepçesi, parmaklar gibi vücudun uç bölümlerini tanımlamak için kullanılan
bir sıfat, uçta yer alan anlamında.
Akroartrit: Aκροαρθρειτις (Akroarthritis). Άκρος (Âkros): Uç,
ekstrem-Αρθρωσις (Arthrosis): Eklem, mafsal-Ειτις (İtis): İltihâbî durum.
El ve ayak eklemlerinin iltihâbları, yangıları. Uç bölge eklemlerinin
yangıları.
Αkroblast: Ακροβλαστος (Akrovlastos). Άκρος (Âkros): Uç,
ekstrem-Βλαστος (Vlastos): Filiz, germ, tohum. Uçverme, filiz, sürgün.
Akrodaktilum: Ακροδαχτυλος (Akrodahtilos). Άκρος (Âkros):
Uç-Δαχτυλος (Dahtilos): Parmak.
Akrodermatit: Ακροδερματειτις (Akrodermatitis). Άκρος (Âkros):
Uç-Δερμα (Derma): Deri, cild-Ειτις (İtis): İltihâbî durum. Uç bölgelerde
(ayak, el vs.) görülen bir tür deri ilitihâbı.
Akrodinia: Ακροδινη (Akrodini). Άκρος (Âkros): Uç- Ώδίνη (Ôdini):
Αğrı, sancı, sızı. El veya ayaklarda meydana gelen ağrılı kızarıklar.
Çocuklarda görülen ve cıva zehirlenmesine bağlı olduğu sanılan bir
hastalık. Fotofobi ve huzursuzluk mevcuttur, Pink Disease (Pembe Hastalık).
Akrofobia: Aκροφοβία (Akrofovîa). Άκρος (Âkros): Uç-Φόβος (Fôvos):
Korku. Uçlardan, yüksekliklerden korkma. Yükseklik korkusu.
Akrokarpus: Ακροκαρπος (Akrokarpos). Άκρος (Âkros): Uç-Καρπος (Karpos):
El bileği.
Akrokeratoz: Ακροκερατωσις (Akrokeratosis). Άκρος (Âkros):
Uç-κέρατο (Boynuz)-Ωσις (Osis): Durum, hâl. Uç bölgelerde görülen ve
derinin boynuzsulaşmasıyla karakterize durum.
Akromatopsia: Aχρωματοψις (Ahromatopsis). A: Olumsuzluk öneki-
Χρώμα (Hrôma): Renk-Oψις (Opsis): Görüş, görme. Renk körlüğü, renkleri
ayırdedememe, Colour Blindness.
Akrosefalosindaktili: Ακροκέφαλοσυνδαχτυλια (Akrokêfalosindahtilia).
Άκρος (Âkros): Uç-Κέφαλος (Kêfalos): Kafa, baş-Συν (Sin): Eş,
ortak-Δαχτυλος (Dahtilos): Parmak. Konjenital (Doğumsal) bir anomali
(normal dışılık). Başın tepe bölümü sivri, El ve / veya ayak parmaklarının
arasında perde oluşumu (ördek gibi), yapışıklıkla ortaya çıkan tablo.
Akrosentrik: Ακροκεντρικός (Akroke-n-drikôs). Άκρος
(Âkros): Uç-Κεντρο (Ke-n-dro): Merkez. Uç merkezli.
Akrokefali (Akrosefali): Άκροκεφαλία (Âkrokefalîa). Άκρος (Âkros):
Uç-Κέφαλος (Kêfalos): Baş, kafa. Konjenital (doğumsal) bir malformasyon
(şekil bozukluğu) olarak başın tepe (üst) bölümünün sivri olması.
Akromikria: Aκρομικρία (Akromikrîa). Άκρος (Âkros) veya Ακρον (Akron):
Uç- Mικρος (Mikros): Küçük. Hipofiz bezi fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak
(Büyüme hormonunun eksikliğine veya salgılanamamasına bağlı) el, ayak ve
yüz kemiklerinin küçük olması.
Akromegali: Aκρομεγαλια (Akromegalia). Άκρος (Âkros) veya Ακρον (Akron):
Uç –Mεγαλονω (Megalono): Bùyùmek. Uçların diğer bölümlere göre normalden
fazla büyük olması. Hipofiz bezinin fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak
çene, eller, ayaklar başta olmak üzere vücudun uç kısımlarının aşırı büyük
olması.
Akromion: Ακρομίος (Akromios). Çiğiz, omuzbaşı çıkıntısı,
çiğinbaşı.
Akroniks: Ακρονυχι (Akronihi). Άκρος (Âkros): Uç- Νύχι (Nîhi)
veya Oνυξ (Oniks): Tırnak. Bir tırnağın içe doğru büyümesi.
Akroparestezi: Ακροπαραισθηση (Akroparesthisi): Άκρος (Âkros):
Uç- Παρα (Para): yakın çevre-Αισθηση (Esthisi): Duyu, his. El veya
ayakların karıncalanması, hafifçe uyuşması.
Akropodium: Ακροποδι (Akropodi). Άκρος (Âkros): Uç-Ποδι (Podi):
Ayak. Ayağın uç kısmı.
Akrosoma Aκροσωμα (Akrosoma). Άκρος (Âkros): Uç-Σομα (Soma):
Beden, vücud, cisim. Uç cisimcik.
Akrosiyanoz: Ακροκυανοσις (Akrokianosis). Άκρος (Âkros): Uç-
Κύανος (Kîanos): Eski Yun. Koyu Mavi. Vücudun uç bölümlerinin, dudaklar,
tırnaklar vs. kan dolaşım sorunları nedeniyle morarması, mavileşmesi, doğal
rengini (pembe-kırmızı) yitirmesi. Vazo-motor faaliyet (Damar eylemliliği)
bozukluğuna bağlı olarak gelişir.
Akrospor: Ακροσπορα (Akrospora). Άκρος (Âkros): Uç-Σπορα (Spora):
Tohum. Uç tohum.
Akrotarsium: Ακροταρσος (Akrotarsos). Άκρος (Âkros): Uç-Ταρσος (Tarsos):
Ayak bileği. Ayak bileğinin ucu.
Akrotizm: Ακροτισμος (Akrotismos). Uççuluk.
Aksiyom: Άξίωμα (Âksiyoma). Belit. Felsefe ter.
Akson: Άξων (Âkson) veya Άξονας (Âksonas). Eksen, Sinir
hücresinin bir bölümü, uzantısı.
Aktinizm: Ακτινισμος (Aktinismos). ‘Ακτίς (Âktîs): Işın. Işına
bağlı dermatozlara verilen isim. Derinin integumentum tabakası UV (Mor
ötesi) ışınlara karşı aşırı derecede duyarlıdır. Örn. Kseroderma (Xeroderma)
Pigmentosum: Pigment eylemliliğine bağlı kıraç (kuru) deri.
Aktinobakteria: Ακτινοβακτηρια (Aktinovaktiria). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Βακτηρια (Vaktiria): Bakteri. Işınsı bakteriler.
Aktinobiyoloji: Ακτίνοβιολογια (Aktinoviologia). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Βιος (Vios): Yaşam-Λόγος (Lôgos): Bilim, bilgi, kelâm, mantık.
Radyasyonun canlı organizmalar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı.
Aktinomiçes: Ακτινομυκετες (Aktinomiketes). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Μυκες (Mikes) veya Μυκητας (Mikitas): Mantar. Işınsı miçelyumları olan
bir mantar türü. İngilizce, “Ray-fungus” (Işın mantar) olarak ifâde edilir.
Aktinomikoz: Ακτινομυκωσις (Aktinomikosis). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Μυκητας (Mikitas): Mantar-Ωσις (Osis): Durum, hâl bildiren sonek.
Işınsı mantarların oluşturduğu enfeksiyon, hastalık. Aktinomiçes türü
mantarlar tarafından oluşturulan ve akciğerlerde, çenede ya da barsaklarda
kendini gösteren bir hastalık. Sarı tanecikli irin salgılayan granülomatöz
tümörlere neden olur.
Aktinomorfik: Ακτινομορφικός (Aktinomorfikôs). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Μορφος (Morfos): Şekil, biçim. Işın biçimli.
Aktinostoma: Ακτινοστομα (Aktinostoma). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Στομα (Stoma): Ağız. Ağzı ışınsı olan.
Aktinozoa: Ακτινοζωα (Aktinozoa). Άκτίς (Âktîs): Işın-Ζώο (Zôo):
Hayvan. Işınsı hayvan (İlkel bir hayvan türü).
Aktinozom: Ακτινοσομα (Aktinosoma). Άκτίς (Âktîs): Işın-Σωμα
(Soma): Beden, vücud, cisim. Işınsı bedene sahib olan.
Aktinoterapi: Ακτινοθεραπεια (Aktinotherapia). Άκτίς (Âktîs):
Işın-Θεραπεια (Therapia): Tedavi. İyonlaşmaya yol açmayan ışınlarla (UV ve
IR) yapılan tedavi.
Aktinyum: Ακτίνιο (Aktinio). Άκτίς (Âktîs): Işın. Işınsı
anlamında. Bir kimyevî element. Simgesi Ac.
Akustik: Ακουστική (Akustikî). Ακούω (Akûo): İşitmek (fiilinden
mùlhem). Ses düzeni, işitsel, işitmeye değgin.
Alali: Αλαλία (Alalîa). A: Olumsuzluk öneki- Λαλια (Lalia):
Konuşma, söyleme (Bu kelime tek başına kullanılmaz). Konuşamama. Dilsizlik,
lâl olma hâli.
Algebia: Αλγεβια (Algevia). Αλγος (Algos): Ağrı. Ağrıya karşı
aşırı duyarlı olma hâli.
Algoloji: Αλγολογία (Algologîa). Αλγος (Algos): Ağrı, sızı-Λόγος
(Lôgos): Bilim, bilgi, bilme, kelâm, mantık. Ağrıbilim.
Aleksia: Αλεξια (Aleksia). A: Olumsuzluk öneki- Λεξις (Leksis):
Kelime, sözcük. Kelime körlüğü (görme yeteneği kaybolmaksızın) Yazıların ve
şekillerin anlaşılmaması durumu. Beyindeki ilgili alanın hasarına bağlı
olarak.
Alitia: Αλειτεια (Alitia). A: Olumsuzluk öneki-Λειτεια (Litia):
Örtülü, gizli kalmış olan. Herşeyin açığa kavuşturulması, örtünün
kaldırılması. Hakikat.
Allerji: Aλλεργία (Alergia). Άλλο (Âlo): Diğer, başka-Εργία (Ergia):
Etki. Başka etki. Vücudun, bazı maddelere karşı verdiği tepki ya da bazı
maddelerin vücutta yarattığı farklı (ve genelde de olumsuz) etki. Örn.
Penisilin allerjisi.
Allerjik: Αλλεργικός-ή-ό (Alergikôs). Allerjiye değgin.
Allogami: Αλλογαμία (Alogamia). Άλλο (Âlo): Başka, diğer-Γαμος (Ğamos):
Evlilik. Başkasıyla evlenme, ikincil evlilik.
Alloglosia: Αλλογλωσσια (Aloglosia). Άλλο (Âlo): Diğer, başka,
farklı-γλωσσα (ğlosa): Dil, ifâde. Aldatıcı-yanıltıcı izah, yorum.
Allok(h)eria: Άλλοχέρι (Âlohêri). Άλλο (Âlo): Başka, farklı- Χέρι
(Hêri): El. Dokunma duyusunu ilgilendiren bir bozukluk.
Allomorf: Άλλομορφος (Âlomorfos). Άλλο (Âlo): Başka, diğer,
farklı-Μορφος (Morfos): Biçim, şekil. Başka şekilde olan. Örn. Âlomorf
genler.
Allomorfizm: Άλλομορφίσμος (Âlomorfîsmos). Başka, farklı şekilde
olma.
Allopati: Αλλοπαθεία (Âlopathia). Άλλο (Âlo): Diğer, başka,
farklı-Παθος (Pathos): His, duygu, hastalık, dert. Farklı his, başka duygu.
Allozom: Αλλοσομα (Âlosoma). Άλλο (Âlo): Başka, diğer,
farklı-Σωμα (Soma): Beden, vücud, cisim. Başka cisim.
ALOJİZM: Aλογισμος (Alogismos). Α: Olumsuzluk öneki-Λόγος
(Lôgos): Bilim, Bilgi, mantık, kelâm. Felsefe terimi. Mantıkdışıcılık.
Gerçeğe, sezgi ya da inanla varılabileceğini ileri süren öğretiler. Bu
öğretiler, gerçeğe mantıkî akıl yürütmelerle (uslamlama) varılabileceğini
yadsırlar. Özellikle usa aykırıcılar, sezgiciler, genellikle de gizemciler
bu isimle nitelenirler.
Alopesi: Άλωπεκία (Âlopekîa). Aλεπου (Alepu): Tilki. (Buradan
mùlhem) Tilki Uyuzu. Kellik.
Amalgam: Αμάλγαμα (Amâlgama). Malgama. Μαλακο (Malako): Yumuşak.
Malagma: Yumuşatıcı. Diş dolgusunda kullanılan ve bileşiminde cıva, gümüş
ve kalay bulunan bir karışım.
Amastia: Αμαστια (Amastia). A: Olumsuzluk öneki- Μαστος (Mastos):
Meme. Konjenital (Doğumsal) olarak memelerin bulunmaması hâli.
Ambliyopi: Εμβλιοπια (Emvliopia). Εμβλις (Emvlis): Eski Yun.
Kör-Οψις (Opsis): Görme. Körlüğe yakın derecede bir çeşit görme kusuru. A
vitamini eksikliğine bağlı olduğu düşünülmektedir.
Amelia: Αμελία (Amelîa). A: Olumsuzluk öneki- Μελος (Melos):
Uzuv, âzâ, kol-bacak. Kolun veya bacağın doğuştan olmaması.
Amenore: Αμενορρεια (Amenoria). A: Olumsuzluk öneki- Μήνας (Mînas):
Ay- Ρηα (Ria): Akıntı, akış. Menstrüasyon (Ay) kanamalarının olmaması.
Ametria: Αμητρία (Amitrîa). A: Olumsuzluk öneki- Μητρα (Mitra):
Uterus, Rahim, Döl yatağı. Konjenital (Doğumsal) olarak Uterus’un
bulunmaması hâli.
Ametropia: Αμετροπία (Ametropîa): A: Olumsuzluk öneki- Μετρον
(Metron): Ölçü, ölçme- Οψις (Opsis): görme, görüş. Gözdeki kırma hatalarına
bağlı olarak meydana gelen kusurlu görme, Ölçüsüz Görme.
Amfiarthroz: Αμφίαρθρωσις (Amfîarthrosis). Aμφι (Amfi): İkili,
çiftli, iki taraflı-Αρθρωσις (Arthrosis): Eklem, mafsal. İkili eklem.
Amfibi: Αμφίβια (Amfîvia). Αμφί (Amfî): Çift, ikili, iki taraflı-
Βίος (Vîos): Yaşam. İki yanlı yaşam. Örn. Hem suda hem karada yaşayabilen
kurbağalar amfibi (çift hayatlı) canlılardır.
Amfibioloji: Αμφιβιολογια (Amfiviologia). Αμφι (Amfi): İkili,
çiftli, iki taraflı-Βιος (Vios): Yaşam-Λόγος (Lôgos): Bilim, bilme, mantık,
kelâm. İki hayatlı varlıkların yaşamını inceleyen bilim dalı.
Amfigenesis: Αμφιγενέσις (Amfiyenêsis). Αμφι (Amfi): Çiftli, iki
taraflı-Γενέσις (Yenêsis): Oluş, tekvin. Amfibiotik (Çifttaraflı yaşam)
oluş.
Amfineura: Αμφινευρο (Amfınevro). Αμφι (Amfi): Çift, iki
taraflı-Νευρα (Nevra): Sinir. Çiftli sinir.
Amfipoda: Αμφιποδα (Amfipoda). Αμφι (Amfi): Çiftli, iki
taraflı-Ποδι (Podi): Ayak. Hem denizde hem de karada işlev görebilen
ayaklar. Örn. Ördekler ve karabataklar amfipoddur.
Amfizem: Έμφύσημα (Êmfîsima). Şişme. Dokularda, gaz birikimine
bağlı olarak meydana gelen büyüme, genişleme. Örn. Pulmonary Emphysema:
Alveoler dolgunluk. Fıçı Göğüs tablosu karakteristiktir.
Ameboid: Aμοιβοïδις (Amivoîdis). Αμοιβάς (Amivâs): Amib- Ειδος (İdos):
Şekil, biçim, suret, nevi, cins. Şekil ve hareketi amibi andıran. Amibimsi.
Amib: Αμοιβάς (Amivâs) veya Αμοιβάδα (Amivâda). Değişim
anlamında. Tek hücreli canlı.
Amibiaz: Αμοιβιασις (Amiviasis). Αμοιβάς (Amivâs): Değişim-Ιασις
(İasis): Durum. Değişim durumu. Entomoeba Histolitica (doku eritme iç
değişimcisi) adı verilen bir protozoon’un (ilkel canlının) sebep olduğu
kalın barsak hastalığı. Parazit, kalın barsak mukozasında ülserasyonlara
yol açar. Sonuçta, kanlı nekrotik parçalar rektum yoluyla dışarı atılırlar.
“Amipli Dizanteri” adı da verilir.
Amigdal: Αμυγδαλή (Amigdalî). Badem, bademcik.
Amigdalit: Αμυγδαλίτις (Amigdalîtis), Αμυγδαλίτιδα (Amigdalîtida).
Bademcik iltihâbı.
Amigdaloid: Αμυγδαλοïδι (Amigdaloidi). Bâdemsî. Örn. Corpus
Amygdaloideum.
Amilaz: Αμυλαση (Amilasi). Aμυλον (Amilon): Nişasta. Nişastayı
şekere çeviren bir enzim. Amylopsine: Pankreatik Amilaz, Ptyalin: Saliver
Amilaz.
Amiloid: Αμυλοïδις (Amiloidis). Aμυλον (Amilon): Nişasta.
Nişastamsı mânâsına. Balmumu görünümlü bir nişaasta.
Amiloidosis: Αμυλοïδωσις (Amiloidosis). Özellikle karaciğer ve
böbrekte amiloid oluşumu ve depolanması. Uzun süren toksik durumlara bağlı
olarak gelişir.
Amilolizis: Αμυλολυσις (Amilolisis). Aμυλον (Amilon): Nişasta-
Λυσις (Lisis): Erime, çökme, yıkılma. Nişastanın sindirilmesi olayı.
Amitoz: Αμιτοσις (Amitosis): A: Olumsuzluk öneki- Mυτος (Mitos):
İplik. Hücrenin ortadan ikiye bölünmek suretiyle çoğalması.
Amorf: Άμορφος-η-ο (Âmorfos): A: Olumsuzluk öneki- Μορφος (Morfos):
Şekil, biçim. Şekilsiz, biçimsiz.
Amorfozoa: Αμορφοζωα (Amorfozoa). A: Olumsuzluk öneki- Moρφος (Morfos):
Şekil, biçim- Zώο (Zôo): Hayvan. Şekilsiz hayvanlar.
Amnyos: Αμνυος (Amnios). Bebeği saran koruyucu zarlardan biri.
Amnyografi: Αμνυογαφια (Amniografia). Aμνυος (Amnyos): Fötal
membran- Γραφω (Grafo): Yazmak. Amnyos kesesine kontrast madde verilerek
filminin çekilmesi.
Amnyosentez: Αμνυοκυνθεσις (Amnyokintesis). Aμνυος (Amnyos):
Fötal Membran-Kυνθισις (Kinthisis): Delme. Amnyos sıvısının bulunduğu
keseden dışarıya aspire edilmesi.
Amnyoskopi: Αμνυοσκοπία (Amnyoskopîa). Aμνυος (Amnyos): Fötal
zar- Σκοπευω (Skopevo): Bakmak, muâyene etmek. Amnyos’un gözlenmesi.
Amnyotom: Αμνυοτομος (Amnyotomos). Aμνυος (Amnyos): Fötal zar- Toμη
(Tomi): Kesme, kesi, kesit, insizyon. Fötal zarları yırtmak amacıyla
kullanılan bir aygıt.
Amnyotomi: Αμνυοτομη (Amnyotomi). Aμνυος (Amnyos): Fötal zar- Toμη
(Tomi): Kesme, kesi, kesit, insizyon. Doğumu gerçekleştirmek amacıyla
amnyos’u kesmek.
Amorozis: Αμαυρωσις (Amavrosis). Sönük, bulanık anlamında. Kısmî
veya tam körlük.
Ampirik: Εμπειρικός (Ebirikôs). Εμπειρος (Ebiros): Tecrübe,
vukûf, mahâret. Ebirikos: Tecrübî, görgül. Gözlem ve deneylere dayalı olan.
Ampiyem: Εμπυεμα (Empiema). Εμπυος (Empios): Cerahatlı materyel,
irin. Vücud boşluklarında veya içi boş organlarda cerahat birikmesi.
Amyotrofi: Αμυοτροφία (Amyotrofîa). A: Olumsuzluk öneki- Mυς
(Mis): Kas- Tρέφω (Trêfo): Beslemek. Kas gelişiminin olmaması, kasların
gelişememesi. Örn. Amyotrofik Lateral Skleroz. Ünlü Astrofizikçi Stephan
Hawking’in hastalığı.
Anabolik: Αναβολικός (Anavolikôs). Anabolizmaya değgin.
Anabolizma: Αναβολισμός (Anavolismôs). Öğe yapımı, besin yapımı,
yapım. Hücrelerin yıpranışını önlemek için hücre içinde besinlerin
protoplazmaya dönüşmesi (İntegration). Katabolizma (Yıkım) karşıtı.
Anaerob: Aναεροβιος (Anaerovios). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Aηρ
(Air): Hava, Bίος (Vîos): Hayat. Moleküler Oksijen bulunan ortamlarda
yaşayamayan mikroorganizma. Obligat Anaerobizm: Zorunlu, Kat’î
Oksijensizlik hâli. Facultatif Anaerobizm: Hem Oksijenli, hem de Oksijensiz
ortamda yaşayabilme, tercihli anaerobizm.
Anafaz: Άνάφασις (Anafasis). Ανα (Ana): Tepeden tırnağa,
yukarıdan aşağı- Φασίς (Fasîs): Evre, faz, etap. Hücre bölünmesinin bir
evresi.
Anafilaksi: Αναφυλαξη (Anafilaksi). Ανα (Ana): Tepeden tırnağa,
yukarıdan aşağı- Φύλαξις (Fîlaksis): Muhafaza etme, Koruma, gözleme.
Yabancı bir proteine karşı vücutta ortaya çıkan aşırı duyarlılık hâli.
Anafilaktoid: Aναφυλακτοειδη (Anafilaktoidi). Ανα (Ana): Tepeden
tırnağa, yukarıdan aşağı- Φύλαξις (Fîlaksis): Muhafaza etme, Koruma,
gözleme. Yabancı bir proteine karşı vücutta ortaya çıkan aşırı duyarlılık
gösterme- Eιδος (İdos): Şekil, suret, nevi, cins. Anafilaksiye ait olan,
anafilaksiye benzer.
Anafilaktik: Αναφυλακτικός (Anafilaktikôs). Ανα (Ana): Tepeden
tırnağa, yukarıdan aşağı- Φύλαξις (Fîlaksis): Muhafaza etme, Koruma,
gözleme. Yabancı bir proteine karşı vücutta ortaya çıkan aşırı duyarlılık
gösteren.
Anafor: Αναφορι (Anafori). Yukarı doğru akan, karşıt akan,
çelişik akan. Girdab.
Anafrodizyak: Αναφροδισιακος (Anafrodisiakos). Αν (An):
Olumsuzluk öneki- Aφροδισιακός (Afrodisiakôs). Afrodizyak olmayan.
Anakronik: Αναχρονικός-ή-ό (Anakronikôs). Αν (An): Olumsuzluk
öneki- Χρόνος (Hrônos): Zaman Zamandışı, geride kalmış olan.
Anakronizm: Aναχρονισμός (Anakronismôs). Αν (An): Olumsuzluk
öneki- Χρόνος (Hrônos): Zaman. Zamandışılık.
Anakrotizm: Ανακροτισμός (Anakratismôs). Ανα (Ana): Tepeden
tırnağa, baştan aşağı – Kροτος (Krotos): Tıkırtı. Sfigmografik (Tansiyonyazımsal)
bir nabız trasesinde (yörüngesinde), yükselen dalda tesbit edilen titreşim.
Aort Stenozu (Darlığı) için tipik bir bulgudur.
Analepsis: Αναληψις (Analipsis). Ανα (Ana): Tepeden tırnağa,
baştan aşağı- Ληψις (Lipsis): Tutma, zabtetme. Onarım. Felsefe ve edebiyat
ter. olarak geriye dönüş.
Analeptik: Αναληπτικος (Analiptikos). Ανα (Ana): Tepeden tırnağa,
baştan aşağı- Ληψις (Lipsis): Tutma, zabtetme. Onarıcı, eski hâline
getirici. Bunların çoğu Merkezî Sinir Sistemi’ni (SSS) uyarırlar.
Analiz: Ανάλυσις, Ανάλυση ( Anâlisi(s)). Ανα (Ana): Tepeden
tırnağa, baştan aşağı- Λύση (Lîsi): Çözüm, cevaplama, açınım. Çözümleme,
tahlil.
Analitik: Αναλυτικός-ή-ό (Analitikôs). Çözümsel. Tahlile değgin.
Analjezi: Αναλγιτικό (Analgitiko): Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Αλγος (Algos): Aðrı, sızı. Ağrı kesme, ağrı giderme.
Analjezik: Aναλγιτικός-ή-ό (Analgitikôs). Αν (An): Olumsuzluk
öneki- Αλγος (Algos): Aðrı. Ağrı kesici, ağrı giderici.
Analog: Aνάλογος-η-ο (Anâlogos): Aνα (Ana): Baştan aşağı-Λόγος
(Lôgos): Bilme, bilim, söz, kelâm, mantık. Mukâyeseli. Andırımlı. Müsabih,
nisbeten, uygun.
ANALOJİ: Aναλογία (Analogîa). Kıyas. Mukâyese, Andırım. Nispet.
Andırım.
Osmanlıca: Münâsebet, Nisbet, Tecânüp, Mücâneset, Temsil, Münâsele,
Müteşabihat, Teşbih, Kıyas, Müşakele.
Günümüzde kullanıldığı anlamıyla, oranlar arasında benzerlik. İlk olarak
Antik Çağ Yunan düşünürü Aristoteles (Aristotelis) tarafından
tanımlanmıştır. Analoji, nicel olduğu gibi nitel de olabilir. Ortaçağ’ın
skolastik mantıkçıları, görgücülüğün karşısında usçuluğu pekiştirmek için,
tümevarıma (induction) karşı tümdengelim (deductıon) ve onun yanında da
andırımın üstünlüğünü tanıtlamaya çalışmışlardır. Çünkü tümevarım
deneyciliğin işidir, çeşitli tikel deneylerden değil düşüncelerden
çıkarılmaktadır. Andırımsal kanıt: Osmanlıca; Burhan-ı temsilî.
Anamnez: Ανάμνηση (Anâmnisi). Aνα (Ana): Baştan aşağı-Μνημη (Mnimi):
Hafıza. Hafıza, öykü. Hatırlama, anma, yâd. Hastanın şikâyetlerinin öyküsü.
Anamorfoz: Αναμόρφωση (Anamôrfosi). Ανα (Ana): Baştan aşağı- Moρφος
(Μorfos): Şekil, biçim. Yeniden şekil verme.
Anamorfotik: Aναμορφωτικός-ή-ό (Anamorfotikôs). Ανα (Ana):
Yukarıdan aşağı, tepeden tırnağa-Moρφος (Morfos): Şekil, biçim. Yeniden
şekil verilmiş olan.
Anaplastik: Αναπλαστικι (Anaplastiki). Ανα (Ana): Yukarıdan
aşağı- Πλασσεω (Plaseo): Şekil vermek. Yeniden şekillendirmek. Niteliğini
yitirmiş olan.
Anaplazi: Aναπλασια (Anaplasia). Ανα (Ana): Yukarıdan aşağı-
Πλασσεω (Plaseo): Şekil vermek. Yeniden şekillendirmek. Bir hücrenin
orijinal niteliklerini yitirmesi. Kanserlerde rastlanır.
Anapleksi: Aνάφλεξις (Anâfleksis), Aνάφλεξη (Anâfleksi):
Alevlenme, ateşlenme.
Anastomoz: Αναστόμωση (Anastomosi). Ανα (Ana): baştan aşağı-
στόμα (stoma): Ağız. Ağızlaşma. Örn. Arteriovenöz Anastomoz
(Atardamar-Toplardamar ağızlaşması).
Anatomi: Aνατομία (Anatomia). Ανα (Ana): Baştan aşağı- Tομη (Tomi):
Kesme, biçme, doğrama. Tepeden tırnağa kesip biçme. Teşrih, dilgibilim,
dissection.
Anatomik: Ανατομικός-ή-ό (Anatomikôs). Ανα (Ana): Tepeden
tırnağa, baştan aşağı- Τομη (Tomi): Kesme, biçme, dilme. Teşrihî,
dilgibilimsel. Dissectif. Anatomiye değgin.
Anazarka: Ανασαρκα (Anasarka). Aνα (Ana): Yukarıdan aşağı, baştan
aşağı, tepeden tırnağa- Σαρκος (Sarkos): Et. Hücresel dokuların ve seröz
boşlukların sıvı ile dolması, yaygın ödem oluşumu.
Andria: Aνδρία (Andrîa). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca. Yalancı
erkek tipinde gelişen hermafroditizm (çift cinsiyetlilik). Tıp ter.
Androgina: Άνδρογινα (Androyina). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca-
Γυναικα (Yineka): Kadın. Yalancı kadın tipi hermafroditizm. Klinik tabloya
kadın karakterleri hâkimdir.
Androfobi: Ανδροφοβια (Androfovia). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca-
Φόβος (Fôvos): Korku. Erkeklerden aşırı derecede çekinme, korkma,
hoşlanmama.
Androjen: Ανδρoγενής (Androyenîs). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca-
Γενής (Yenîs): Oluşsal, oluşlu, kevnî. Erkekoluşsal. Genelde Erkek
hormonları için kullanılan bir terim. Örn. Testosteron bir androjen
hormondur.
Androlog: Ανδρολογος (Andrologos). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca-
Λόγος (Lôgos): Bilgi, bilme, bilim, kelâm, mantık. Erkeklik bilimi.
Androloji bilimiyle uğraşan, androloji uzmanı.
Androloji: Ανδρολογία (Andrologîa). Άνδρας (Ândras): Erkek, koca-
Λόγος (Lôgos): Bilgi, bilme, bilim, kelâm, mantık. Erkeklik bilimi.
Tıbbın, erkeklikle ve erkekliğe ilişkin hastalıklarla, özellikle de erkek
cinselliğine ilişkin sorunlarla ilgilenen dalı.
Andropati: Ανδροπαθεια (Andropathia). Άνδρας (Ândras): Erkek,
koca- Παθος (Pathos): Hastalık, dert, acı, ısdırab, his, duygu. Erkek
hastalıkları.
Anemi: Αναιμία (Anemia). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Aιμα (Ema):
Kan. Kansızlık, kan eksikliği. Tıp ter.
Anemik: Aναιμικός-ή-ό (Anemikôs). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Aιμα
(Ema): Kan. Kansız, kan eksikliği olan.
Anensefali: Ανεγκαφαλία (Anenkefalîa). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Kέφαλος (Kêfalos) veya Κέφαλη (Kêfali). Beynin, kafaiçi muhteviyatının
olmaması.
Anerji: Ανεργία (Anergîa). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Eργον (Ergon):
İş, çalışma. İşsizlik.
Anestetik: Αναισθητικός-ή-ό (Anesthitikôs). Αν (An): Olumsuzluk
öneki- Aισθησις (Esthisis): His, duygu. Hissizleştirici.
Anestezi: Αναισθησία (Anesthisîa). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Aισθησις (Esthisis): His, duygu. Hissizleşme, Hissizleştirme.
Anesteziyoloji: Αναισθησιολογία (Anesthisiologîa). Αν (An):
Olumsuzluk öneki- Aισθησις (Esthisis): His, duygu- Λόγος (Lôgos): Bilim,
bilgi, kelâm, mantık Anestezi bilimi.
Anestezyolog: Αναισθησιολόγος (Anesthisiolôgos). Αν (An):
Olumsuzluk öneki- Aισθησις (Esthisis): His, duygu- Λόγος (Lôgos): Bilim,
bilgi, kelâm, mantık. Anestezi bilimci.
Anevrizma: Ανευρισμος (Anevrismos). Genişleme. Damarlarda görülen
balonlaşma tipi deformasyon.
Anforik: Αμφορικός-ή-ό (Amforikôs). Anfora’dan çıkan sese benzer.
Akciğer’den alınan patolojik bir ses.
Anhidremi: Ανυδραιμια (Anidremia). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Υδρo (İdro): Sıvı, su- Aιμα (Ema): Kan. Kandaki sıvı fraksiyonun yetersiz
olması.
Anhidri: Aνυδρία (Anidrîa). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Υδρo (İdro):
Sıvı, su. Sıvısızlık, susuzluk. Tıp ter.
Anhidroz: Aνυδρωσις (Anidrosis). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Υδρονω (İdrono): Terlemek (fiilinden mùlhem. Ter salgılanmasının yetersiz
olması.
Anikterik: Ανικτερικι (Anikteriki). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Ικτερος (İkteros): Sarılık. Sarılık olmaksızın.
Aniridia: Ανιριδια (Aniridia). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Iρις
(İris): Gözün bir bölümü (Yunan mitolojisinde, ilâhlar ve ilâheler arasında
haber taşıyan bir varlığın isminden mùlhem. İrisin olmaması.
Anizokori: Ανισοκορία (Anisokoria). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Ισο (İso): Eşit, denk- Koρι (Kori): Pupilla (göz bebeği). Pupilla
çaplarının birbirine eşit olmaması hâli.
Anizomelia: Ανισομελια (Anisomelia). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Ισο (İso): Eşit, denk- Mέλος (Mêlos): Uzuv, Âzâ. Uzuvların eşit olmaması
hâli.
Anizometropi: Ανıσομετροπια (Anisometropia). Αν (An): Olumsuzluk
öneki- Ισο (İso): Eşit, denk-Mετρον (Metron): Ölçù, ölçùm, ölçme- Οψις (Opsis):
Görme, görùş. Her iki göze ait kırma yeteneklerinin farklı olması, eşit
olmaması.
Anjiektazi: Αγγειεκτασις (Agiektasis): Aγγειος (Agios): Damar-
Eκτασις (Ektasis): Vùs’at, temdit, tevsi, bollaşma, uzama. Damarların
anormal derecede genişlemesi.
Anjiografi: Αγγειογραφια (Agiografia). Aγγειος (Agios): Damar-
Γραφω (Grafo): Yazmak. Atardamar sisteminin radyolojik incelenmesi.
Anjiogram: Αγγειογραμμα (Agiograma). Aγγειος (Agios): Damar-
Γραμμα (Grama): Harf. Atardamar sistemini gösteren film.
Anjiokardiografi: Αγγειοκαρδιογραφια (Agiokardiografia). Aγγειος
(Agios): Damar- Καρδιά (Kardiâ): Kalb- Γραφω (Grafo): Yazmak. Kalb ve büyük
damarların radyolojik incelemesi.
Anjiokardiogram: Αγγειοκαρδιογραμμα (Agiokardiograma). Aγγειος (Agios):
Damar- Καρδιά (Kardiâ): Kalb- Γραμμα (Grama): Harf. Kalb ile büyük
damarların filmi.
Anjioloji: Αγγειολογια (Agiologia). Aγγειος (Agios): Damar- Λόγος
(Lôgos): Bilim, bilgi, kelâm, mantık. Kan ve Lenf damarları ile ilgilenen
bilim dalı.
Anjioma: Αγγειομα (Agioma): Kan damarlarında oluşan iyi huylu
(munis, benign) tümör. Tıp ter.
Anjioplasti: Αγγειοπλαστια (Agioplastia). Aγγειος (Agios): Damar-
Πλασσεω (Plaseo): Şekil vermek, şekillendirmek. Damarların plastik cerrahî
yöntemiyle yeniden şekillendirilmesi.
Anjiosarkom: Αγγειοσαρκομα (Agiosarkoma). Aγγειος (Agios): Damar-
Σαρκος (Sarkos): Et- Ωμα (Oma): Tùmör, ur. Kan damarlarından köken alan
habis bir tümör türü.
Anjiospazm: Αγγειοσπασμος (Agiospasmos). Aγγειος (Agios): Damar-
Σπασμός (Spasmôs). Konvülsiyon şeklindeki istemdışı kas hareketleri;
büzülme-kasılma. Kan damarlarının büzüşmesi, daralması.
Ankiloblefaron: Ανκυλοβλεφαρον (Ankilovlefaron). Αγκυλος (Ankilos):
Kıvrık, çengel, kanca- Βλέφαρο (Vlêfaro): Göz kapağı. Göz kapaklarında,
kirpiklerin bulunduğu serbest kenarların birbirine yapışması.
Ankilostoma: Aγκυλοστομα (Agilostoma): Αγκυλος (Agilos): Çengel,
kanca- Στομα (Stoma): Ağız. Çengel ağızlı. Bir tür solucan: Ankilostoma
Duodenale. Barsaklara yerleşir ve kan emerek yaşar. Hookworm.
Ankilostomiaz: Αγκυλοστομιασις (Agilostomiasis). Ankilostoma adlı
parazitin neden olduğu hastalık. Kancalı Kurt hastalığı.
Ankiloz: Αγκύλωσις (Agîlosis) veya Αγκύλωση (Agîlosi). Bağlamak
anlamında. Bir eklemin sertleşerek sâbit hâle gelmesi, hareket yeteneğini
yitirmesi. Tıp terimi. Örn. Ankilozan Spondilit.
Anodontia: Ανοδοντία (Anodondîa). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Δοντί (Dondî): Diş. Dişsizlik.
Anofel: Ανοφελης (Anofelis). Zararlı. Bir sivrisinek türü olup
dişileri sıtma parazitleri için asalak görevi yapar.
Anoksemia: Ανοξαιμια (Anoksemia). Αν (An): Olumsuzluk öneki-
Oξυγονο (Oksigono): Oksijen-Aιμα (Ema): Kan. Kanın Oksijensiz kalması hâli.
Anoksia: Ανοξια (Anoksia). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Oξυγονο (Oksigono):
Oksijen. Dokularda hiç Oksijen bulunmaması hâli. Tıp ter.
Anormal: Aνόμαλος (Anômalos). A: Olumsuzluk öneki- Nόμος (Nômos):
Dùzen, nizam, ölçù. (Batι dillerindeki ‘Norm’ kelimesi buradan mùlhemdir).
Normal dışı.
Anomali: Aνωμαλία (Anomalîa). A: Olumsuzluk öneki- Nόμος (Nômos):
Dùzen, nizam, ölçù. (Batι dillerindeki ‘Norm’ kelimesi buradan mùlhemdir).
Normal dışılık.
Anomia: Ανομία (Anomîa): A: Olumsuzluk öneki- Oνομα (Onoma):
İsim. Şahısları tanıyamama.
Anonikia: Ανονιχια (Anonihia). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Nύχι (Nîhi):
Tırnak. Tırnakların olmaması.
Anoreksiya: Ανορεξία (Anoreksiya). Αν (An): Olumsuzluk öneki- Ορεξις
(Oreksis): İştah. İştahsızlık, iştahsızlışa bağlı aşırı zayıflama. Örn.
Anoreksiya Nervoza.
Anorşi: Ανορχία (Anorhîa). Aν (An): Olumsuzluk öneki- Oρχις (Orhis):
Haya, husye, testis. Husyelerin (testislerin) olmaması.
Anosmia: Ανoσμή (Anosmî). Aν (An): Olumsuzluk öneki- Οσμή (Osmî):
Koku alma. Koku yitimi.
Antafrodizyak: Ανταφροδισιακα (Antafrodisiaka). Αντί (Andi):
Karşıt, zıt- Aφροδισιακα (Afrodisiaka): Cinsel arzu uyandıran madde. Cinsel
arzuyu ortadan kaldıran madde.
Antagonist: Aνταγωνιστικός-ή-ό (Antagonistikôs). Αντί (Andi):
Karşıt, zıt- Áγωνίζομαι (Âgonîzome): Çalışmak, çabalamak (fiilinden mùlhem).
Karşıtetkin. Rakip.
Antagonizm: Ανταγωνισμός (Antagonismôs). Αντί (Andi): Karşıt, zıt-
Áγωνίζομαι (Âgonîzome): Çalışmak, çabalamak (fiilinden mùlhem). Karşıtetki.
Rekâbet.
Antarktik: Ανταρκτική (Antarktiki). Αντί (Andi): Karşıt, zıt- Άρκoς (Ârkos)
veyâ Αρκουδα (Arkuda): Ayı. Büyük Ayı yıldızının zıt tarafında olan (Gùney’de
olan) anlamında.
Antasthmatik: Αντασθματικός (Antasthmatikôs). Αντί (Andi): Karşı,
karşıt, zıt- Aσθμα (Asthma): Bir solunum sistemi hastalıðı. Asthma karşıtı
(ilâç).
Antheliks: Αντιελικας (Antielikas). Αντί (Andi): Karşı, karşıt,
zıt- ελικας (Elikas): Heliks, helezon. Kulak’ta bir oluşum. Heliks’in (bölùmùnùn)
karşısında olan.
Anthozoa: Ανθοζωα (Anthozoa). Bitki-hayvanlar.
Antiallerjik: Ανταλλεργικos (Antallergikos). Allerji karşıtı.
Antianabolik: Αντιαναβολικη (Andianavoliki). Αντί (Andi): Karşı,
karşıt, zıt- Αναβολισμός (Anavolismôs): Öğe yapımı, besin yapımı, yapım.
Hücrelerin yıpranışını önlemek için hücre içinde besinlerin protoplazmaya
dönüşmesi (İntegration). Katabolizma (Yıkım) karşıtı. Vücutta protein
sentezini engelleyen (madde).
Antibiyotik: Αντιβιοτικη (Andiviotiki). Αντί (Andi): Karşı,
karşıt, zıt- Βίος (Vîos): Hayat. Bakiteriyel enfeksiyonlara karşı
kullanılan madde.
Antibiyoz: Αντιβιοσις (Antiviosis). Αντί (Andi): Karşı, karşıt,
zıt- Βίος (Vîos): Hayat. İki organizma arasında mevcut olan ve birinin
diğerinin zararına çalışması biçiminde beliren ilişki. Simbioz’un karşıtı.
Antidot: Αντίδοτο (Andîdoto). Αντί (Andi): Karşı, karşıt, zıt-
Δίνω (Dîno): Vermek. Karşıtını vermek anlamında. Panzehir.
Antidiyüretik: Αντιδιουρητικός (Antidiuritikôs). Αντι (Andi):
Karşıt, zıt-Δια (Dia): İçinde, arasında- Ουρον (Uron): İdrar. İdrar sökmeyi
engelleyici. İdrar hacmini azaltan, diüreze karşı gelen.
Antiemetik: Αντιεμετικός (Antiemetikôs). Αντι (Andi): Karşıt,
zıt- Eμετικός (Emetikôs): Kusturucu. Kusmayı önleyici.
Antienzim: Αντιενζύμη (Andienzîmi). Αντι (Andi): Karşıt, zıt- Εν
(En): İçinde- Ζύμη (Zimi): Maya, hamur. Bir enzimi inhibe eden madde. Kanda
bulunan anti-enzimler, Antikor şeklinde faaliyet yürütürler.
Antiepileptik: Aντιεπιληψία (Andiepilipsîa). Αντι (Andi): Karşıt,
zıt- Επιληπσία (Epilipsîa): Zaptetme, kuşatma. Epilepsi (Sara) karşıtı.
Antihistaminik: Aντιχισταμινικη (Andihistaminiki). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- χιστος (Histos): Doku- Αμμονιακον (Amoniakon): Bir çeşit zamk.
Serbest kalan Histamin’e ait etkilerin ortaya çıkmasını engelleyen madde,
ilâç.
Antijen: Aντιγενής (Antiyenîs). Αντι (Andi): Karşıt, zıt- Γενής (Yenîs):
Oluşlu, kevnî. Vücud için zararlı etkilere sahip olan madde. Antikor
karşıtı.
Antikolinerjik: Aντιχοληνεργιτικός (Andiholinergitikôs). Aντι (Andi):
Karşıt, zıt- Χολή (Holî): Safra öd- Eργον (Ergon): İş, çalışma. Kolinerjik
(Safra çalışması) sistemin faaliyetine engel olan madde.
Antimetabolit: Αντιμεταβολιτικός (Andimetavolitikôs). Αντι
(Anti): Karşı, zıt – μεταβολισμος (Metavolismos): Değişim, dönüşüm.
Çekirdek (Core) proteinlerinin sentezini sağlayabilmek için hücrenin
ihtiyaç duyduğu kimyevî maddelere çok benzeyen maddeler. Hücrenin
gelişmesini önleyici rolleri vardır. Örn. Folik Asit antagonistleri.
Antimikrobiyal: Αντιμικροβικη (Andimikroviki). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Μικρος (Mikros): Küçük – Βιος (Vios): Yaşam. Mikroorganizmalara
karşı.
Antimikotik: Αντι μυκιτας (Andimikitas). Αντι (Andi): Karşı, zıt-
μυκιτας (Mikitas): Mantar. Mantar karşıtı.
Antimuan (Antimon). Αντιμονία (A(n)dimonîa): Αντί (Andi): Karşıt,
zıt- Μόνος (Mônos): İzole olmuş, yalıtılmış, tek. “Yalıtılmamış"
anlamında. Bir kimyevî element. Sb
Antinomi: Αντινομία (Antinomîa): Αντί (Andi): Karşıt, zıt- Νόμος (Nômos):
Düzen, nizâm, idâre. Dùzene mugayyir.
Antinöritik: Αντινευριτικός (Antinevritikôs): Karşı, zıt- Nευρα (Nevra):
Sinir- Eιτις (İtis): İltihâb anlamı veren son ek. Nevrit (Sinir iltihabı)
karşıtı. Örn. Vitamin B kompleksi.
Antiodontaljik:
Antiparazitik: Αντιπαρασιτος (Antiparasitos). Αντι (Andi): Zıt,
karşıt- Παρασιτος (Ρarasitos): Asalak, parazit. Parazit karşıtı.
Antipati : Aντιπαθεια (Antipathia). Αντι (Andi): Zıt, karşıt-
Παθος (Pathos): Acι, dert, ιsdιrab, hastalιk, his, duygu. Karşıt duygu
sahibi olan, karşıt duygulu. Karşıt duygu, Zıt duygu.
Antipatik: Aντιπαθητικός-ή-ό (Antipathitikôs). Αντι (Andi): Zıt,
karşıt- Παθος (Pathos): Acι, dert, ιsdιrab, hastalιk, his, duygu. Karşıt
duygu sahibi olan, karşıt duygulu.
Antiperistaltik: Αντιπερισταλτικος (Antiperistaltikos) Αντι (Andi):
Zıt, karşıt- Περι (Peri): Çevresinde- Στέλλω (Stêlo): Göndermek,
ulaştırmak. Terssağımsal. Barsak hareketlerinin ters yönde olması.
Antipod: Αντιποδες (A-n-dipodes). Αντι (Andi): Zıt, karşıt-Ποδι (Podi):
Ayak. Yerin yüzeyinde birbirlerine 180 derece zıt noktalar.
Antiperiyodik: Αντιπεριοδικος (Andiperiodikos). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Περιοδος (Periodos): Periyod, dönem, devre. Bir hastalığın
periyodik tekrarlar yapmasını engelleyen madde.Örn. Kinin’in Sıtma
hastalığında kullanılması.
Antipiretik: Αντι (Anti): Karşı, zıt- πυρετος (Piretos): Ateş.
Ateş karşıtı, ateş düşürücü.
Antiprotrombin: Αντιπροτρομβινη (Antiprotromvini). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Προ (Pro): Ön, erken- Θρομβοςις (Thromvosıs): Pıhtılaşma. Kanda
protrombinin trombine çevrilmesini engelleyerek pıhtılaşmaya mâni olan
madde. Antikoagülan (Pıhtılaşmayı engelleyen).
Antiraşitik: Αντιραχιτικός (Antirahitikôs). Αντι (Andi): Karşı,
zıt- Ραχις (Rahis): Belkemiği, omurga. Raşitizmi önleyen. Örn. Vitamin D
bir antiraşitik maddedir.
Antiromatizmal: Αντιρευματισμός (Andirevmatismôs). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Ρευμα (Revma): Cereyan, yel, akım. Romatizmayı önleyen,
romatizmaya karşı. Kavram, Batı ‘Rhuma’ olarak geçmiştir.
Antisepsi: Αντισηψία (Antisipsîa). Αντι (Andi): Karşı, zıt-
Σήψσις (Sîpsis): Çürüme, bozunma. Bozunma / Çürüme karşıtlığı.
Antiseptik: Aντισηπτικός (Antisiptikôs). Αντι (Andi): Karşı, karşıt,
zıt- Σήψις (Sîpsis) veyâ σήψη (Sîpsi): Çürüme, bozunma. Çürüme, bozunma
karşıtı.
Antisiyalagog: Αντισυαλαγογός (Andisiyalagogôs). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Συαλο (Sialo): Tükürük- Aγω (Ago): Yol göstermek, ön açmak,
sevketmek, göndermek. Tükürük salgısını engelleyen madde.
Antiskolik: Αντισκουληκι (Andiskuliki). Αντι (Andi): Karşı, zıt-
Σκουλήκι (Skulîki): Kurt, solucan. Barsak solucanlarına karşı.
Antispazmolitik: Αντισπασμολυτικός (Andispasmolitikôs). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Σπασμός (Spasmôs): Konvülsiyon şeklindeki istemdışı kas
hareketleri; büzülme-kasılma kasılma- Λυσις (Lisis): Erime, çözùnùm,
çözùnme, çözùm. Spazm çözücü karşıtı, engelleyicisi (Antispazmotik’i bloke
eden).
Antispazmotik: Αντισπασμος (Andispasmos). Αντι (Andi): Karşı,
zıt- Σπασμός (Spasmôs): Konvülsiyon şeklindeki istemdışı kas hareketleri;
büzülme-kasılma kasılma. Spazm oluşturucu karşıtı, engelleyicisi. Spazm
çözücü.
Antistatik: Αντιστατικός (Andistatikôs). Αντι (Andi): Karşı, zıt-
Στατικός (Statikôs): Durdurucu. Statik elektrik birikimini önleyen.
Antistreptolizin: Αντιθρομβλυσινη (Andithromvolisini). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- Στρεπτος (Streptos): kıvrık- Λυσις (Lisis): Çözünme, erime,
çözùnùm. Streptolizin karşıtı.
Antitrombin: Αντιθρομβινη (Andithromvini). Αντι (Andi): Karşı,
zıt- θρομβοσις (Thromvosis): Pıhtılaşma. Kanda doğal olarak bulunan ve
pıhtı oluşumunu engelleyen madde. Örn. Heparin.
Antitrombotik: Αντιθρομβοτικός (Andithromvotikôs). Αντι (Andi):
Karşı, zıt- θρομβοσις (Thromvosis): Pıhtılaşma. Trombozu (Pıhtılaşmayı)
önlemek veya tedavi etmek için kullanılan madde.
Antrakosis: Ανθρακωσις (Anthrakosis). Ανθραξ (Anthraks): Kömür-
Ωσις (Osis): Durum, hâl bildiren sonek. Şarbon hastalığı, Şiripençe (Aslan
pençesi).
Antrasemia: Ανθρακαιμια (Anthrakemia). Ανθραξ (Anthraks): Kömür.
Şarbon hastalığı, Şiripençe (Aslan pençesi)- Σήπτικαιμία (Sîptikemîa).
Σήψις (Sîpsis): Çürüme, kokuşma. Cerahat meydana getiren mikroorganizmalar
tarafından enfekte edilmiş olma durumu-Αιμα (Ema): Kan. Kanda uzun süre
bakteri bulunması ve bakterilerin kanda çoğalması, kan zehirlenmesi.
Antraks septisemisi.
Antrektomi: Αντρον (Antron): Mağara (Batı dillerine, Lat “Antrum”,
Ing “Entry”, Fr “Entrée" biçiminde girmiştir)- Εκτομη (Ektomi): Kesip
çıkarma. Mide antrumundaki pylor kısmının cerrahî olarak çıkarılması.
Antropofaji: Άνθρωποφαγία (Ânthropofovîa). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan, adam, beşer-Φαω (Fao): Yemek. İnsan yeme. Yamyamlık.
Canibalisme.
Antropofobi: Άνθρωποφοβία (Ânthropofovîa). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan- Φοβία (Fovîa): Korku. İnsan korkusu. İnsandan
korkma.
Antropolog: Άνθρωπολογος (Ânthropologos). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan- Λόγος (logos): Bilim, bilgi, kelâm, mantık. İnsanbilimci
Yalnıkbilimci.
Antropoloji: Άνθρωπολογία (Ânthropologîa). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan-Λόγoς (Lôgos): Bilim, bilgi, kelâm, mantık. Yalnıkbilim,
İnsanbilim.
Antropomorfizm: Άνθρωπομορφισμός (Ânthropomorfismôs). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan- Μορφoς (Morfos): Biçim, şekil. İnsanbiçimcilik.
Antropozofi: Αντθρωποσοφία (Anthroposofîa). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan- Σοφία (Sofîa): Hikmet. İnsan’ın hikmeti.
Antropoteizm: Άνθρωποθείσμος (Anthropotheîsmos). Άνθρωπος (Ânthropos):
İnsan-Θεος (Theos):Allah. İnsantanrıcılık. İnsanın tanrı
olduğunu kabul eden öğreti.
Antrostomi: Αντροστομια (Antrostomia). Αντρον (Antron): Mağara-
Στομα (Stoma): Ağız. Burun boşluğu ile Sinus Maxillaris arasında
oluşturulan yapay açıklık. Drenaj amaçlıdır.
Anüri: Ανουρια (Anuria). Aν (An): Olumsuzluk öneki- Oυρον (Uron):
İdrar. Böbreklerin idrar ıtrah edememesi, üretememesi. İdrarsızlık.
Aorata: Αορατα (Aorata). Duyulamaz olanlar, gayb.
Aorta: Αορτή (Aortî). Kalp’ten çıkan ve temiz kanı tüm vücuda
dağıtan en büyük atardamar. Kolka.
Aortitis: Αορτιτιδα (Aortitida). Aorta’nın iltihâbî durumu.
Apati : Aπάθεια (Apâthia). A: Olumsuzluk öneki- Παθος (Pathos):
His, duygu. His yitimi, duygu yitimi. Duygulanım kaybı. Kayıtsızlık hâli.
Apatik: Aπαθεικος (Apathikos). A: Olumsuzluk öneki- Παθος (Pathos):
His, duygu, acı, ısdırab, hastalık, dert. His yitimi olan, duygu yitimi
olan. Duygulanım kaybına uğramış olan.
Apireksia: Απυρεξια (Apireksia). A: Olumsuzluk öneki- Πυρ (Pir):
Ateş. Ateşin yüksek olmama durumu.
Apirojen: Απυρογενής (Apiroyenîs). A: Olumsuzluk öneki- Πυρ
(Pir): Ateş-Γενής (Yenîs): Oluşlu, kevnî. Ateş yükselmesine neden olmayan
madde.
Apiros: Απειρος (Apiros). A: Olumsuzluk öneki- Πειρος (Piros):
Sınır. Sınırsız (genelde sınırsız-sonsuz evren için kullanılır).
Aplastik: Aπλαστικη (Aplastiki). Biçimlenmemiş, gelişmemiş. Örn.
Aplastik Anemi.
Aplazia: Απλασια (Aplasia). A: Olumsuzluk öneki- Πλασσεω (Plaseo):
Biçimlenmek, biçimlendirmek. Dokuların eksik gelişimi, büyümenin olmaması.
Apne: Απνοια (Apnia). A: Olumsuzluk öneki- Πνευμα (Pnevma): Ruh,
hava, kalık, soluk: Soluksuz, Nefessiz, soluğu durmuş olan.
Apodia: Αποδια (Apodia): A: Olumsuzluk öneki – Ποδί (Podî): Ayak.
Konjenital ayak yokluğu, ayaksızlık.
Αpodiktik: Αποδεικτικος (Apodiktikos). Şahâdetnâme, Tasdiknâme.
Zorunlu olarak doğru olan, tanıtlı, belgitli.
Apofizis: Αποφυσις (Apofisis). Aπό (Apô): Den, dan- Φυσις (Fisis):
Tabiat, doða, cismî parça. Çıkıntı, kabarıklık veya dışa doğru büyüyen
parça. Kemik dokusuna ilişkin, Sivrim.
Apokalips: Aποκάλυψις (Apôkalipsis) ,αποκάλυψη (apokâlipsi):
Kıyâmet. Apo-kalipto: Örtüyü kaldırmak, açmak, ortaya çıkarmak.
Apokaliptik: Αποκαλυπτικός-ή-ό (Apokaliptikôs). Kıyâmete değgin.
Apokrif: Aπόκρυφος-η-ο (Apôkrifos). Gizli.
Apokrin: Αποκρινη (Apokrini). Aπό (Apô): Den, dan- Kρινω (Krino):
Ayırmak. Özellikle genital, perianal ve aksillar bölgelerde bulunan
değişikliğe uğramış durumdaki ter bezleri. Puberte’den sonra meydana gelen
özel koku, bu bezlerin salgısına bağlıdır.
Apomorfin: Απομορφινη (Apomorfini). Aπό (Apô): Den, dan- Μορφινι
(Morfini): Uyuşturucu bir madde. (Morfeus: Yunan mitolojisinde uyku ilâhı).
Güçlü bir kusturucu. Fenol zehirlenmesi gibi şiddetli zehirlenmelerde
kullanılır.
Aponevrosis: Απονεύρωσις (Aponevrosis), Απονεύρωση (Aponevrosi).
Aπό (Apô): Den, dan- Nευρα (Nevra): Sinir- Ωσις (Osis): Durum, hâl bildiren
sonek. Sinir benzeri kiriş, özel yapıda bir tendon. El ayasında ve ayak
tabanında bulunan özel bir doku. Bürgeç, akörtü.
Aponevrositis: Απονευροτιτιδα (Aponevrotitida). Aponevroz
iltihâbı.
Apopleksi: Αποπληξία (Apopliksîa). Από (Apô): den, dan- Πλήξις (Plîksis):
Darbe, vurma, usanç. Beyinde meydana gelen kanama, emboli veya tromboz gibi
olaylara bağlı olarak gelişen ânî şuur kaybı.
Apraksia: Απραξια (Apraksia). A: Olumsuzluk öneki- Πραξις (Praksis):
Eylem, faaliyet, uygulama. Beyin lezyonuna bağlı olarak cisimlerle
ilgilenememe veya onları kullanamama hâli.
Araknodaktili: Αραχνοδαχτιλια (Arahnodahtilia). Αραχνοί (Arahnî):
Örümcek- Δαχτιλος (Dahtilos): Parmak. Konjenital olarak parmakların aşırı
uzun olması hâli, örümcekparmaklılık.
Araknoid: Αραχνοειδής-ής-ές (Arahnoidis). Αραχνοί (Arahnî):
Örümcek. Eιδος (İdos): Şekil, biçim, suret, cins, nevi. Beyni saran üç
zardan biri (ara zar, orta zar, örümceksi zar).
Argon: Bir kimyevî element. "Atıl, gevşek” anlamında.
Aritmi: Αρρυθμία (Aritmîa). A: Olumsuzluk öneki- Ρυθμος (Rithmos):
Ritm. Ritm bozukluğu Aritmik: Αρυθμικός-ή-ό (Áritmikôs). A:
Olumsuzluk öneki- Ρυθμος (Rithmos): Ritm. Ritm bozukluğuna değgin.
ARKE: Αρχή (Arhî): Temel olan, başlangıç ilkesi, ilk, ilke,
varlığın ana maddesi. İptida, bidâyet.
Doğa felsefecileri (Empedokles, Leukippos, Dimokritos, Anaksagoras vd.)
ne göre, “Arhe” tek bir tane değildir, çoktur.
Elea Okulu (Zeytin okulu, kurucusu Elea’lı Xenon-Zinon’dur) na göre ise,
“Arhe” tek bir tanedir. Yine Milet (Miletos) Okulu (Thalis, Anaksimandres,
Anaksimenes) na göre de, “Arhe” tektir. Milet Okulu’na bağlı olanlar aynı
zamanda “hylozoist”ti (canlımaddeci). Yani onlara göre, “Arhe” canlıydı.
Doğa felsefecilerinin bir bölümü aynı zamanda “Mekanist”ti (hareketçi).
Yani, nesneler, “Arhe”den, hareket vasıtasıyla türüyorlardı.
Empedokles, "Arhe" için, "Rizomata Pandon" (Herşeyin kökleri-kökenleri)
der. Bunlar hiçbir zaman yok olmazlar, matematik oranlar dâhilinde Uzay’da
birbirlerine karışırlar. Empedokles, bu “arhe”lere, “Öğe” (unsur, eleman)
adını takmıştır. Bunlar, “toprak”, “su”, “ateş” ve “hava”dır. Bu öğeleri
birleştiren (hareket ettiren) güç “sevgi”, ayrıştıran (birbirinden ayıran)
güç ise “nefret”tir.
Thales (Thalis) te "arhe", "su"dur. İnsan’ın “arhe”si ise, Empedokles’e
göre, “kan”dır.
Anaksagoras, sayısız “arhe” olduğunu savlar.
Arkaik: Aρχαϊκός-ή-ό (Arhaikôs). Αρχή (Arhî): Temel olan,
başlangıç ilkesi, bidâyet. İlk, ilke, en eski.
Arkaizm: Αρχαιϊσμός (Arheismôs). Αρχή (Arhî): Temel ilke,
başlangıç ilkesi, bidâyet. Başlangıççılık, eski kurallara bağlılık
ideolojisi.
Arketip: Αρχέτυπος-η-ο (Arhêtipos). Αρχή (Arhî): Temel,
başlangıçla ilgili, iptidaî- Τυπoς (Tipos): model, örnek, tip. İlksel
model, ilk örnek, ilk şekillenmiş, ilk biçimlenmiş olan.
Arktik: Αρκτική (Arktikî). Αρκουδα (Arkuda) veya Άρκος (Ârkos):
Ayı (kelimesinden mùlhem). Büyük Ayı yıldızının (Kuzey’de) tarafında olan.
Aroma: Άρωμα (Âroma). Doğal koku ve bu kokudan neşet eden tad.
Arsenik: Αρσενικο (Arseniko). Bir kimyevî madde. Kırmızı renkli,
ağulu bir madde, sıçanotu, Zırnık, zırnîh.
Arter: Αρτηρία (Artiria). Αηρ (Air): Hava-Τηρω (Tiro): Tutmak,
muhafaza etmek, gözetmek, riâyet etmek. "Hava tutan" anlamında. İlk kez
Aristoteles tarafından kullanılan bir terim. Atardamar.
Arterioskleroz: Άρτηριoσκληρωσις (Ârtiriosklirosis). Αρτηρία (Artirîa):
Αηρ (Air): Hava-Τηρω (Tiro): Tutmak, muhafaza etmek, gözetmek, riâyet
etmek. "Hava tutan" anlamında, Atardamar-Σκληρός (Sklirôs): Sert- Ωσις (Osis):
Durum, hâl bildiren sonek. Damar sertliği.
Arteriektomi: Αρτηριεκτομη (Artiriektomi). Αρτηρία (Artirîa): Αηρ
(Air): Hava-Τηρω (Tiro): Tutmak, muhafaza etmek, gözetmek, riâyet etmek.
"Hava tutan" anlamında, Atardamar- Eκτομη (Ektomi): Kesip çıkarmak.
Arter’in cerrahî olarak kesip çıkarılması.
Artrit: Aρθρειτις (Arthritis), Αρθρίτιδα (Arthrîtida). Άρθρωσις (Ârthrosis):
Eklem, mafsal- Eιτις (İtis): İltihâbç durum. Eklem yangısı, iltihâbı.
Artropodia: Αρθρόποδiα (Arthropoda). Άρθρωσις (Ârthrosis): Eklem,
mafsal- Ποδι (Podi): Ayak. Eklembacaklılar.
Artroskop: Άρθροσκοπός (Ârthroskopôs). Άρθρωσις (Ârthrosis):
Eklem, mafsal - Σκοπευώ (Skopevô): Bakmak, muâyene etmek. Eklemi incelemeye
(bakmaya) yarayan cihaz.
Αrtroskopi: Αρθρωσκοπία (Arthroskopîa). Άρθρωσις (Ârthrosis):
Eklem, mafsal- Σκοπευώ (Skopevô): Bakmak, muâyene etmek. Belli araçlarla
eklemin gözlenmesi, muâyene edilmesi.
Asbest: Ασβέστης (Asvêstis). Kireç.
Asbestoz: Ασβεστωσις (Asvestosis). Ασβέστης (Asvêstis). Kireç-
Ωσις (Osis): Durum, hâl. Kireç tozlarına baðlı olarak ortaya çıkan bir
meslek hastalıðı.
Asepsi: Ασηψία (Asipsia): Tıp ter. A: Olumsuzluk öneki- Σηψίς (Sipsîs):
Çürüme, bozunma. Bozunma / Çürüme olmaması. Bozunma / Çürümeye yol açmama.
Örn. Aseptik Nekroz (Femur başı nekrozu). Herhangi bir mikroorganizmanın
neden olmadığı nekroz tipi.
Aseptik: Ασηπτικός-ή-ό (Asiptikôs). A: Olumsuzluk öneki- Σηψίς (Sipsîs):
Çürüme, bozunma. Bozunma / Çürüme olmaması. Bozunma / Çürümeye yol açmayan.
Örneğin Aseptik Nekroz.
Asfiksi: Ασφυξία (Asfiksîa). A: Olumsuzluk öneki- Σφύριγμα (Sfîrigma):
Islık çalma. Solunumsuzluk, nefessizlik.
Asimetri: Ασυμμετρία (Asimetrîa). A: Olumsuzluk öneki-συμμετρία (simetrîa):
bakışım. Bakışımsızlık.
Asimetrik: Ασυμμετρος (Asimetros). A: Olumsuzluk öneki-συμμετρος
(simetros): bakışımlı. Bakışımsız.
Asiyanoz: Ακιανωσις (Akianosis). A: Olumsuzluk öneki- Kυανος (Kianos):
Koyu mavi-Ωσις (Osis): Durum, hâl bildiren sonek. Siyanozsuzluk. Morarma
olmaksızın.
Asiyanotik: Ακιανοτικι (Akianotiki). A: Olumsuzluk öneki- Kυανος
(Kianos): Koyu mavi. Siyanoz meydana gelmeksizin cereyan eden.
Kardiyovasküler (Kalp-damar) hastalıklarda başvurulan bir terimdir.
Askaris: Άσκαρις (Âskaris). Bir tür parazit.
Aspermi: Ασπερμια (Aspermia). A: Olumsuzluk öneki-Σπερμα
(Sperma): Tohum, meni hayvancığı. Spermsizlik.
Astat: Αστατος (Astatos). A: Olumsuzluk öneki- Στασις (Stasis):
Durma, duruş, vaziyet. İstikrarsız anlamında. Bir kimyevî element. At
Asthma: Άσθμα (Âsthma).
Astenik: Ασθενικός-ή-ό (Asthenikôs). Zayıf. Hastalıktan dolayı
zayıf düşmüş olan.
Asteni: Ασθένεια (Asthênia). Hastalıktan mütevellit zayıflık,
hastalıklı zayıflık, zaafiyet.
Asteroid: Αστεροειδής (Asteroidîs). Αστέρας (Astêras): Yιldιz-
Eιδος (İdos): Şekil, suret, nevi, cins. Yıldızsı.
Astigmatizm: Άστιγματισμός (Âstigmatismôs). A: Olumsuzluk öneki-
Στίγμα (Stîgma): Leke, benek, nokta, damga, nişan. Noktayι bulamama, hedefi
bulamama, nişan alamama anlamιnda. Bir göz hastalığı
Astrositoma: Αστροκυτωμα (Astrokitoma). Αστέρας (Astêras): Yιldιz-
Κυτος (Kitos): Hùcre, ambar-Ωμα (Oma): Tùmör, ur. Beyinde yer alan yıldızsı
hücre grubunun atipik gelişimi, kanseri.
Aşil: Αχιλλεας (Ahilleas). Topuk bölgesinde bulunan ve vücudun en
kuvvetli tendonu (kirişi) olarak kabul edilen yapı: Aşil Tendonu.
Musculus Gastrocnemius ve Musculus Soleus kaslarının, Os Calcaneus’a
yapışan ortak tendonu (kirişi). Aşil Yunan mitolojisinde bir kahramanın
ismidir. Doğduğunda annesi tarafından bir büyücüye götürülür. Büyücü onu
ölümsüzlük suyuna (Âb-ı Hayat) batırır ve şerbetler / ölümsüz kılar /
afsunlar. Ancak bu işlem sırasında Aşil’i topuklarından tuttuğu için, o
bölgeler şerbetlenemez. Yani Aşil’in zayıf / ölümcül noktası vücudunun o
bölgesidir. Bunu bilen Paris, Aşil’i topuğundan vurarak öldürür.
Aşilorafi: Αχιλλoραφη (Ahilorafi). Ραφή (Rafî): Dikiş. Aşil
tendonunun dikilmesi.
Aşilotomi: Αχιλλoτομη (Ahilotomi). Τομη (Tomi): Kesme, kesi,
kesit, insizyon. Aşil tendonunun cilt altında kesilmesi.
Ataksi: Αταξία (Ataksîa) A: Olumsuzluk öneki-Ταξίς (taksis):
düzen, nizâm, hareket. Düzenli yürüyememe, düzen bozukluğu. Özellikle
“cerebellum” (beyincik) hastalıklarında görülen klinik bir tablo.
Ataraksi: Αταραξία (Ataraksia). A: Olumsuzluk öneki- Tαραξίας (Taraksîas):
Karιştιrιcι. Dış etkilerle rahatsız edilmemiş olmak. Zihnî dinginlik, zihnî
boşluk.
Atherosklerosis: Αθεροσκληρωσις (Atherosklirosis). Aθεριστος (Atheristos):
Kesilmemiş, biçilmemiş, kırpılmamış- Σκληρός (Sklirôs): Sert- Ωσις (Osis):
Durum, hâl bildiren sonek. Damar içinde yerleşen atheron plaklarına baðlı
olarak görùlen damar sertliði.
Atlantik: Ατλαντικός (Atlantikôs). Atlas okyanusuna ve Atlas
kemiðine (İlkomur) değgin.
Atlas: Άτλας (Âtlas). Yunan mitolojisinde, Titan Japetos’un 3
oðlundan biri (nin isminden mùlhem). Tibbî mânâda İlkomur (Efsâneye göre,
Atlas, dùnyayι bu ilkomurun (ense omuru) ùzerinde taşιdιðι için bu isim
verilmiştir.
Atmosfer: Ατμόσφαιρα (Atmôsfera). Άτμός (Âtmôs): Nefes, soluk,
hava, buhar- Σφαίρα (Sfera): Küre: Dünyayı çevreleyen ve dünya üzerindeki
yaşamı en önemli ölçüde sağlayan katman, tabaka. (Atmos kelimesinin orijini
Sanskritçe “Atma”dır ve “nefes / Soluk” anlamına gelir.
Atmosferik: Ατμοσφαιρικός-ή-ό (Atmosferikôs). Άτμός (Âtmôs):
Soluk, hava, buhar- Σφαιρα (Küre): Dünyayı çevreleyen ve dünya üzerindeki
yaşamı en önemli ölçüde sağlayan katman, tabakaya değgin.
Atom: Άτομο (Âtomo). Olumsuzluk öneki - τομος (Tomos): kesme,
parçalama. Parçalanamaz olan. Maddenin en küçük, parçalanamaz bölümü
anlamında. Kavram, felsefî ve bilimsel anlamda Avdira (Abdera) Okulu’nun
kurucuları olan Dimokritos ve Leukippos
tarafından geliştirilmiştir. Ατομος Ειδος (Atomos İdos):
Kesilemeyen-parçalanamayan şekil.
Atomik: Ατομικός-ή-ό (Atomikôs). Α: Olumsuzluk öneki- Tομος (Tomos):
kesme, parçalama. Bölünemeyen, parçalanamayan. Modern Yunanca’da "kişi”,
“birey” anlamlarında da kullanılmaktadır.
Atoni: Ατονία (Atonîa). Α: Olumsuzluk öneki- Τόνος (Tônos):
Kuvvet, dirilik, gerginlik, ton. Kuvvetsizlik, diri olmama.
Atonik: Aτονικός-ή-ό (Atonikôs). Α: Olumsuzluk öneki- Τόνος (Tônos):
Kuvvet, dirilik, gerginlik, ton. Kuvvetsiz, diri olmayan.
Atrezi: Aθροισις (Athrisis). Toplam, toplanma. Darlιk.
Atrium: Αίθριον (Ethrion). Önce Lâtince’ye "Atrium" (Odacık)
olarak, oradan Batı dillerine bilahare de Türkçe’ye (Tıp diline) geçmiştir.
Kulakçık. (Kalp’te bir oluşum).
Atrofi: Ατροφία ( Atrofîa). Α: Olumsuzluk öneki –Τρέφω (Trêfo):
Beslemek, yemlemek. Besinsiz kalma, Körelme.
Atrofik: Ατροφικός (Atrofikôs). A: Olumsuzluk öneki- Tρέφω (Trêfo):
Beslemek, yemlemek. Körelmiş. Örn. Atrofik Böbrek.
Azigos: Αζυγός (Azigôs). A: Olumsuzluk öneki- ζυγός (zigôs): Sιra,
dizi, boyunduruk, çift. Çift olmayan (tek), eşsiz. Örn. Vena Azygos (çifti
olmayan toplardamar anlamında). Genelde atardamarlar ve toplardamarlar (sağ
ve sol olmak üzere) çifttirler. Vena Azygos bir istisnâ teşkil ettiğinden
ona bu isim verilmiştir.
Azot: Άζωτο (Âzoto). A: Olumsuzluk öneki-Zωή (Zoî): Hayat, ömùr.
Cansız. Cansız gaz anlamında. Bir kimyevî element. N
Önceki
A
B,C,B
E,F
G,H
İ,J,K
L,M
N,O,Ö
P
R,S
T,U,Y,Z
Sonraki
Ana Sayfa
|