Ovulasyon (Yumurtlama) Testleri.
Yumurtlamanın Tespiti.

 

Döllenmenin gerçekleşmesi için, cinsel ilişkinin zamanlanması büyük önem taşır. Çünkü, yumurtanın ömrü sadece 24 saat; spermin kadın vücudunda canlı kalabildiği süre ise en fazla 3-4 gündür. Yumurtanın döllenebilmesi için, ovülasyon döneminde, fallop tüplerinde mutlaka sperm bulunmalıdır. Bir kadının hamile kalabileceği gün sayısı, periyod dönemi boyunca ortalama 5-6'dır. LH hormonunun sıçrama yapması, önümüzdeki 24-36 saat içerisinde Ovülasyon olacağına işaret eder.

Ovülasyon civarı (Ovülasyon günü ve bir gün öncesi) gebe kalma ihtimalinin en yüksek olduğu dönemdir. Ancak sperm ve yumurtanın canlı kalma süresi düşünüldüğünde Ovülasyona yaklaşan günler ve Ovülasyonun hemen ertesi de, gebe kalma ihtimalinin yüksek olduğu zamanlardır. Bu dönem, Östrojen hormonunun seyri izlenerek tesbit edilebilir.
 Ovulasyonun zamanını tespitte en çok kullanılan ve en basit olanı LH yükselmesinin (idrarda yapılan test) veya Östrojen artışı ( Tükürükte Yapılan test) testpitidir. Bu tespit için son yıllarda “evde yapılan ovulasyon (yumurtlama) testleri” geliştirilmiştir. Ülkemizde de bulunan bu testler, idrarda veya tükürükte kadınlık hormonlarının  artışını tespit  mantığına göre yapılmaktadır.Birbirlerine göre bariz bir üstünlükleri de yoktur.

İdrada Yapılan Ovulasyon (Yumurtlama) Testi:

LH (Luteinise Hormon), yumurtayı harekete geçiren hormondur. Yumurtlamadan 24 ila 36 saat öncesi LH-konsantrasyonu 10 ila 20 kat artmaktadır. OVULASYON TESTİ idrarda bulunan bu hormonu tespit etmektedir. LH'nin artması ile yumurtlama başlangıcı, yani gebe kalma süreci başlamış olmaktadır. Kadınların büyük çoğunluğu bir düzen  içersinde yumurtlamasına rağmen bazı kadınlar adet döneminin herhangi bir gününde yumurtlayabilir. Bu istisnayi durumu tespit edebilmek için adetin bittiğinin ertesi günden başlayarak diğer adetin başladığı güne kadar her gün bir test yapılmalıdır.

İdrarda Yapılan Ovulasyon Testi hamilelikten korunma için de kullanılabilir mi ?
Hayır. OVULASYON TESTİ sadece yumurtlama (ovulasyon)'nun 24-36 saat öncesini göstermektedir. Ancak spermler, vücudun içersinde 72 saat kadar daha yaşayabilirler. Örnek olarak : 28 günlük bir siklus olduğunu varsayarsak, yani yumurtlama 14. günde gerçekleşiyorsa, cinsel birleşme ise 11. siklus gününde yapılırsa döllenme meydana gelebilir. 1. test gününüz, 12. siklus gününüzdür. Bundan dolayı hamilelikten korunma için kullanılması sakıncalıdır.

Hangi faktörler test sonuçlarını etkiler ?
Alkol ve çoğu bilinen ilaçlar test sonuçlarını etkilemez. Ancak fazla miktarda alınan sıvı (mesela su), LH konsantrasyonunu inceltir. Bundan dolayı testten 2 saat öncesine kadar mümkünse hiç içecek alınmamalıdır.

Yanlış sonucun sebepleri ne olabilir ?
Hamileyseniz, kısa süre önce hamilelikten çıktıysanız veya menopoz dönemindeyseniz, bu yanlış sonuç almanıza sebep olabilir. Aynısı, şayet gebe kalmak için tedavi görüyorsanız ve buna bağlı LH (Luteinise Hormon) veya hCG (Humanes Chorion Gonadotropin) arttırıcı ilaç alıyorsanız da geçerlidir -bu konuyla ilgili olarak önce hekiminize sorunuz. Clomifen ihtiva eden ilaçlar sonucu etkilemez, ancak siklus süresini etkileyebilirler. Bunun sonucunda bir paket daha alıp kullanmanız gerekebilir.

Yakın zaman önce korunma haplarını bıraktım. Test sonuçlarına etkili olabilir mi?
Korunma haplarını veya başka bir hormonal korunma metodlarını bıraktıktan sonra, regl döneminin normale dönmesi birkaç gün alabilir. Bundan dolayı 2 dönem, siklusun normale dönmesini bekleyip, daha sonra test'e başlamanız daha mantıklı olur. Bunun avantajı, doğal siklus süresini öğrenmeniz ve ilk test gününüzü daha kesin belirlemenizdir.

Tükürükte Yapılan Ovulasyon  (Yumurtlama) Testi.

Evde kullanılabilen tükürük temelli ovülasyon testi 1992 yılında  Italya’da geliştirilmiş olup dünyada 35 ülkede kadınlar tarafından kullanılmaktadır.Bu testin  kullanması kolay ve birkaç dakika içerisinde kesin sonuçlar alınabilmektedir.

Bu Test Nasıl Çalışmaktadır?
Kadının aylık periyodu yaklaştıkça östrojen seviyesi yükselir. Bu da vücut sıvılarındaki tuz seviyesini yükseltir. Kadının tükürüğünün kurumasına izin verildiğinde, kristalleşme oluşur. Kadın ovülasyona ne kadar yakınsa, kristalleşme o kadar yoğun olur ve eğrelti otumsu desen ortaya çıkar. Tükürük testinde  bu desene bakarak hamile kalma olasılığının yüksek ve düşük olduğu zamanları rahatça kadınların görmesini sağlar.

Ovulasyon Testi Nasıl Kullanılıyor?
Üzeri yazılı rujumsu kapak çıkarılıyor. İç tüpten siyah gözcük çekerek çıkarılıyor.“Açık Mavi” renkteki plastik koruyucu çıkarıdıktan sonra atılıyor. Gözcüğün altındaki şeffaf düz lensin üstüne küçük bir miktar tükürük koyuluyor. Siyah gözcüğü iç tüpe geri koyduktan sonra, dış tüpe koyuluyor ve 5 ile 10 dakika arası kuruması bekleniyor. Dış tüp ayırılıyor, dibindeki ışık düğmesine basılarak test kiti  göz hizasında tutuluyor. Diğer el ile gözcük çevirilerek odaklanılıyor ve sonuç görülüyor.

Ovulasyon ( Yumurtlama) Hakkında Genel Bilgiler..

Periyod dönemi, adet gördüğünüz 1. gün başlar ve tekrar adet göreceğiniz güne kadar devam eder. Periyod dönemi uzunluğu, kadından kadına değişebileceği gibi aynı kadının değişik periyodlarında da farklı olabilir. Periyodu düzensiz olan pek çok kadın vardır. Genellikle üreme verimliliklerinin ortalarına geldiklerinde kadınların Periyod uzunlukları 23 ila 35 gün arasında değişir.

Yumurtalar, foliküller içerisinde bulunur ve her iki yumurtalıkta, içinde gelişmemiş yumurta bulunan pek çok folikül vardır.

• Periyod döneminin Folikül safhasında bu foliküllerden bir tanesi, içindeki yumurtayı atmak üzere gelişir.
• Ovülasyon (yumurtlama) safhası, gelişmiş folikülden yumurtanın atıldığı safhadır.
• Luteal safha ise, ovülasyondan sonra geride kalanın (corpus luteum) daralması ve yokolması evresidir.

Periyod safhalarına sürelere göre bakılırsa :

Ovülasyondan sonraki Luteal safhanın süresi yaklaşık 14 günle sabit olmakla birlikte, ovülasyondan önceki Follicular (Folikül) safhasının uzunluğu ortalama 12-16 gün olmak üzere değişkendir. Bu nedenle ve aşağıdaki örneklerden de görüleceği gibi, periyod döneminin başlangıcından itibaren gün saymak suretiyle ovülasyonun olacağı günü tesbit etmek yanıltıcı sonuçlara neden olabilir.

Yukarıdaki örneklerde ovülasyon aynı zamana denk gelmektedir. Ancak Folikül safhası uzunluğu tamamen farklı olduğundan, periyod dönemi başlangıcından itibaren gün sayılırsa, farklı ovülasyon tarihi tahminleri sözkonusu olacaktır.

Periyod döneminde sözkonusu olan en önemli hormonlar Folikül Uyarıcı Hormon (FSH), Östrojen, LH (Luteinising), Progesteron ve hCG'dir.

Tipik bir Periyod dönemi içnde bu hormonların seyri aşağıdaki şekilde özetlenebilir :

• Periyod başlangıcında, Östrojen hormonu seviyesi düşüktür.
• Vücudunuz, hipofiz bezini uyararak FSH (Folikül uyarıcı hormon) salgılanmasını başlatır.
• Salgılanan FSH, yumurtalıktaki folikülleri uyararak onların gelişmeye başlamasını sağlar.
• Gelişen foliküller Östrojen hormonu üretir ve Östrojen seviyesi gittikçe artmaya başlar.
• Artan Östrojen hormonu, rahim iç duvarını, kan ve besleyici maddeler ile kalınlaştırır. Bu sayede hamile kalındığı takdirde, döllenmiş olan yumurtanın beslenip büyüyebileceği bir ortam yaratılmış olur.

Artan Östrojen hormonu aynı zamanda rahim ağzı salgısını, spermlerin geçebileceği yapıya dönüştürür (Doğurgan mukus = Fertile mucus). Yüksek Östrojen seviyesinin sonucunda oluşan sperme uygun rahim ağzı salgısı, aşağıdaki şekilde canlandırılabilir :

Bu dönemdeki rahim ağzı salgısının özellikleri :

• Spermlerin uzun süre yaşamasına imkan verir (normalde birkaç saat canlı kalan spermler, bu uygun ortamda 5 güne kadar yaşayabilirler)
• Spermlerin, yumurta ile döllenme yeri olan fallop tüplerine doğru hareketlenmelerine yardımcı olur.
• Yüksek Östrojen seviyesinin görüldüğü bu dönem, yüksek fertilitenin başlangıcıdır. Spermlerin ve yumurtanın yaşama süresi dikkate alındığında ortalama 6 güne kadar Fertilite Durumunun (Doğurganlık, Gebe kalma ihtimali) yüksek olduğu günler sözkonusudur.
• Östrojen seviyesi yükselirken rahim ağzı spermlerin geçişine izin vermek üzere açılır. Bu arada genellikle yumurta içeren tek bir folikül hakim duruma geçer ve diğerleri yok olur. Ovülasyonda atılacak olan yumurta, işte bu hakim folikülün içindekidir.
• Östrojen seviyesi daha da yükseğe ulaştığında, yeniden hipofiz bezini uyarır ve bu sefer LH (Luteinising) hormonunda ani bir sıçrama yaşanır. Bu sıçrama, ovülasyonun 24-36 sonra yaşanacağının habercisidir.
• Yumurta ovülasyon sırasında atıldıktan sonra sperm tarafından döllenmeyi beklemek üzere fallop tüplerinde ve rahime doğru seyahate başlar.
• Yumurta, ovülasyondan sonra en fazla 24 saat boyunca hayatta kalır.
• Ovülasyondan sonra geride kalan boş folikül (corpus luteum) daralır, yokolur fakat bu arada Progesterone hormonu salgılamaya başlar.
• Progesteron hormonu, öncelikle Östrojen hormonunun etkilerini yok eder : Rahim ağzının kapanmasını ve rahim ağzı salgısının spermlerin geçişine izin vermeyecek yapıya dönüşmesini sağlar. Vücut ısısında hafif bir yükselme (0.2-0.4 derece) yaşanır, döllenmiş yumurtayı koruyup geliştirecek bir sıvı salgılanır ve rahim iç dokusu muhtemel bir hamileliğe hazırlanır.
• Eğer yumurta sperm tarafından başarılı bir şekilde döllenirse, Östrojen ve Progesteron hormonlarının seviyesi yüksek olarak kalır. Yumurta, rahim iç duvarına yerleşir ve bu andan itibaren gebelik hormonu denilen hCG'yi (human Chorionic Gonadotrophin) üretir. hCG, gebelik  testleri tarafından tesbit edilen hormondur.
• Eğer yumurta sperm tarafından döllenemezse Östrojen ve Progesteron hormonlarının seviyeleri düşer. Bu hormonların yokluğunda rahim iç duvarları kalınlığını koruyamaz, sökülür ve kanama ile birlikte atılır. Buna adet görme denir.
• Hipofiz bezi, düşük Östrojen seviyesini algılar ve FSH salgılamaya başlar. Bu da yeni bir periyod döneminin başlangıcıdır.

 Geri 
 

Adet siklusu ve gebeliğin oluşumu
Adet düzensizliği nedir
Ah Şu Hamilelik Dedikleri...