Kordon, Göbek Kordonu
Umblical Cord
 

Göbek kordonu bebeğin gelişiminde hayati bir rol oynar ve bebeğe oksijen ile  besin götürür ve atık maddeleri taşır. Göbek kordonunun bir ucu plasentaya, diğer ucu da bebeğin göbeğine bağlıdır. Bebeğin içerisinde ise göbek kordonu kalp ve karaciğere giden özel damarlara bağlanır.

Kordonun yapısı nasıldır? Göbek kordonunun anatomik yapısı nasıldır?
Göbek kordonunun ( umbilikal cord) içinde genellikle birbirine spiral şeklinde dolanmış üç damar bulunur. Bu damarlardan en geniş olanı plasentadan bebeğe oksijen ve besin taşır. Daha dar diğer iki damar ise bebekten toplanan atık maddeleri plasentaya taşır. Bu üç damar Wharton Jeli adı verilen jöle kıvamında bir madde tarafından çevrelenmiştir. Bu madde yastık görevi görerek damarların baskılardan etkilenmemesini sağlar. Böylece bebek kordonu sıkıştırsa bile damarlardaki kan akışı düzenli bir şekilde devam eder.

Bazen göbek kordonunda sadece iki kan damarı bulunur ve bu da çoğunlukla normal bir durum olarak kabul edilir. Ancak yine de böyle bir durumun söz konusu olması halinde doktor bebekte bununla bağlantılı bazı bulguların ve anomalilerin  olup olmadığını incelemek ve araştırmak isteyebilir.

Kordonun ,Göbek kordonun uzunluğu yaklaşık  ne kadardır?
Göbek kordonun uzunluğu genellikle ortalama 30-90 cm. arasındadır. Kordonun kısa olması bazı hallerde bebeğin inmesine ve normal doğuma engel olabilir. Uzun kordonların ise bebeğin etrafına , başına dolanması ve vajinal doğumu önlemesi söz konusu olabilir. Ancak bebek doğmadan önce kordon uzunluğunu belirlemek ultrason ile mümkün değildir.

Kordonun kesilmesi, kesilme yöntemi ve göbek deliğinin şekli arasında ilişki var mıdır?
Doğum sonrasında kordona plastik  klemp (mandal) takılır ve kordon kesilir. Kordonun kesilmesi anne ya da bebeğin herhangi bir acı hissetmesine neden olmaz. Göbek kordonundan kan akışı kesildiğinde plasenta da rahimden ayrılır ve dışarı çıkar.

Bebeğin göbeğinde kalan kordon parçası zaman içerisinde kendiliğinden kurur ve düşer. Yaygın inanışın aksine göbek deliğinin şeklinin göbek kordonunun kesilme ya da bağlanma şekli ile herhangi ilgisi yoktur. Bütün göbek kordonları klempin yerleştirildiği yerden değil kökünden düşer ve göbek deliği dışa çıkık ya da içe göçük bir görüntü alır.

 
Kordon dolanması, Göbek kordonunun bebeğin boynuna dolanması nedir?
Kordon dolanması çoğu kez gebeleri  kordonunun bebeğin boynuna dolanarak boğulmasına neden olacağından endişeye sokar. Ancak rahimdeki alan darlığı nedeniyle göbek kordonu sık sık bebeğin boyun çevresine dolanır ve doğumların yaklaşık yüzde 25'inde kordonun bebeğin boynuna bir kez dolanmış olduğu görülür ve bu normal kabul edilir.Kordon dolanmasının bir kez olması bebeğin oksijen almasını etkilemez. Anne karnındaki bebekler ağız ve burun yoluyla nefes almaz, bebeğin ihtiyacı olan oksijeni anne temin eder. Ayrıca göbek kordonu yapısı, kordonun işlevinin belli ölçüdeki gerilme ve sıkışmalardan etkilenmesini önler.

Kordon dolanmış olarak doğan bebeklerde genellikle doktor dolanan kordonu birkaç saniye içerisinde açar ve bebek sağlıklı bir şekilde yaşamına devam eder.Fakat kordonun 3 kez dolanması bazen bebeği ciddi sıkıntıya sokabilir ve bazen doğum öncesi dopler ultrason ile bu tespit edilebilinir.

Kordon sıkışması, doğum sırasında göbek kordonunun sıkışması nedir?
Normal doğum sırasında göbek kordonunun aşırı sıkışması veya gerilmesi bebeğin kalp atımının geçici olarak yavaşlamasına ve kalp atım hızının düşmesine  neden olabilir. Bu kalbe giden kan akışının azalması karşısında bebeğin refleks olarak verdiği bir tepkidir. Kalp atım hızındaki bu kısa süreli yavaşlamalar bebeğe her zarar vermez. Doğum sırasında NST yardımı ile hekimler  bebeklerin kalp atım hızında sorun yaratabilecek değişimlerin neler olduğunu bilirler ve gerektiğinde ilave tedbirler alırlar.

Doğum sırasında NST ile bebeğin kalp atım hızının dakikada 100 atımın altına düşmesi ve birkaç dakika içerisinde normale (dakikada 120-160 atım) dönmemesi durumunda (variabl deselerasyon) kordon sıkışmasını gidermek için önlemler alınır. Bu önlemler anneye oksijen ve sıvı verilmesi ve pozisyonunun değiştirilmesini içerir. Kasılmaları , kontraksiyonları azaltmak için ilaç da verilebilir. Bu önlemlerin yeterli olmaması durumunda sezaryen doğuma karar verilir.

Kordon sarkması nasıl olur?
Bebeğin etrafındaki amniyon zarı açılıp suların gelmesi sırasında bebek daha doğum kanalına girmeden önce göbek kordonu rahim ağzından geçerek vajinaya doğru kayar ve sarkar . Bazen vajinayı da geçerek kordon vücut dışına çıkabilir Bu durum bebeğin pelvise inmediği veya kafadan gelmediği durumlarda daha sık görülür ve kordon sıkışabileceğinden bebek ölümüne kadar ciddi sorunlara neden olabilir.Göbek kordonunun vajinaya sarkması her zaman derhal tıbbi müdahale gerektiren çok acil bir durum olarak değerlendirilir. Kordon sarkması durumunda kordonun doğum sırasında daha fazla sıkışmaması ve bebeğin oksijensiz kalmaması  için sezaryen doğum gerçekleştirilir.

Kordon düğümlenmesi, Kordonun düğümlenmesi nedir?
Kordon düğümlenmesi özellikle gerçek düğümlenme çok nadir görülür.Bazı hallerde bebek göbek kordonunda gerçek bir düğümle doğar, bazen de kordon içindeki damarların fazlasıyla kıvrık olması düğüm gibi gözükmesine neden olur. Çok nadir hallerde ölü doğumlarda kordonda düğüm görülmesi durumunda kordonun kan akışını engelleyecek derecede sıkı düğümlenmesinin bebeğin kaybedilmesine neden olmuş olduğu düşünülür.

Mallesef  doğumdan önce kordonda düğüm olup olmadığını belirlemenin bir yolu yoktur Çok nadiren dopler ultrasonda gerçek düğümü görmek (aşağıdaki resim) mümkündür Ancak göbek kordonlarının çoğunlukla bu durumun gerçekleşmesini önleyen bir yapıya sahip olduğunu bilinmesi rahatlatıcı olabilir: Kordonun içindeki Wharton jeli düğümün sıkışması ve içindeki damarlardaki kan akımının azalmasını engeller.

Kordon düğümlenmeleri, kordonda düğümlenme  tıpkı boyunda kordon dolanmasında olduğu gibi gebeliğin erken dönemlerinde hareket edebileceği fazla alan varken bebeğin bir kordon halkasının içinden geçmesi ve ters taraftan çıkması ile oluşur. Yine boyun çevresine dolanmış kordon varlığında olduğu gibi gerçek düğüm varlığında da çoğu zaman bir problem yaşanmaz.Ancak düğüm çok sıkıştığında ve düğüm gerildiğinde kan akışı engellenebildiğinden, kordon düğümlenmesi kordon dolanmasından daha ciddi bir durum olarak değerlendirilir.

                                           Geri

Sezaryen nedenleri
Kadın Doğum Kliniği İstanbul Türkiye