Hamilelik Ve Obezite
Gebelikte Şişmanlık

Obezite ya da şişmanlık, vücutta sağlığı tehlikeye sokacak ölçüde fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bir insana obez diyebilmek için vücudundaki yağ miktarını ve dağılımını tespit etmek gerekir. Bunun için bugün en sık kullanılan yöntem “Beden Kitle İndeksi”  nin hesaplanmasıdır. Beden kitle indeksi (ingilizce body mass index’in baş harflerinden BMI olarak kısaltılmıştır.) kilogram cinsinden beden ağırlığının, metre cinsinden boyun karesine bölünmesiyle hesaplanır.Yağın vücuttaki dağılımı da önemlidir.Özellikle karında ve göbek çevresinde biriken yağlar,kalp ve damar hastalıkları için ciddi risk oluşturur.

BMI’ı ;
18.5 kg/m2 altında olanlar zayıf
18.5-24.9 kg/m2 arasında olanlar normal kilolu
25-29.9 kg/m2 arasında olanlar fazla kilolu
30-39.9 kg/m2 arasında olanlar obez(şişman)
40 kg/m2 üzerinde olanlar ileri derecede obez olarak tanımlanırlar.

Obezitenin , Şişmanlığın Sebepleri  Nelerdir?
Çok sayıda faktör obezitenin gelişmesine katkıda bulunur. Bunlar dört büyük kategoriye ayrılır:

·         Kalıtsal faktörler

·         Fizyolojik faktörler(yaşlanma , gebelik sayısı gibi)

·         Yaşam biçimiyle ilgili faktörler(besinlerle fazla miktarda yağ alınması,pasif ve hareketsiz yaşam)

·          Psikolojik faktörler(sıkıntı ve üzüntü gibi olumsuz duygulara tepki olarak yemek yenmesi)

Kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, şeker hastalığı, solunum rahatsızlkıları, eklem rahatsızlıkları ve bazı kanser türlerine de yol açabilen obezite mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.Hamilelik öncesinde obezite problemi olan kadınların hamilelikleri sırasında komplikasyon yaşama olasılıkları daha yüksektir. Buna bağlı olarak bebekte de anomalilerde dahil olmak üzere sorun ortaya çıkma olasılığı artmaktadır.

Şişmanlığın Hamilelik (Gebelik) Üzerine Etkileri Nelerdir?
1- Gebelikte karbonhidrat metabolizması bozukluğu  ve şeker hastalığı oluşumuna etkisi
Kilo fazlalığı hem hamilelik öncesinde hem de hamilelik sırasında karbonhidrat toleransında bozulma açısından önemli bir risk faktörüdür. Kilo fazlalığı olan bir kadının hamileliği sırasında gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme olasılığı normal kiloda oranlara göre çok yüksektir.
Hamilelik öncesi Vucut Kitle İndeksi (VKİ) 25-30 arasında olanlarda gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme riski 1.8-6.5 kat fazlayken, VKİ 30 ve üzerinde olanlarda bu artış 1-4-20 kat olmaktadır.
Ayrıca kilo fazlalığı insülin duyarlılığını bozarak yumurtlama problemlerine neden olabileceğinden bu kadınlar hamile kalmakta güçlükler yaşayabilmektedirler.
2-Gebelikte ( Hamilelikte)  Tansiyon Ve Kalp Üzerine Etkisi
Kilo fazlalığı anne adayında yüksek tansiyon ve buna bağlı komplikasyonların görülme olasılığını da arttırmaktadır. Obez kadınlarda hamilelik sırasında tansiyon yüksekliğine 2.2-21.4 kat fazla rastlanırken oldukça tehlikeli olan preeklempsi görülme riskinde de 1.2 ile 9.7 kat artış izlenmektedir. İstatsitiksel bir anlam olmamakla birlikte hipertansiyonun en ciddi formlarından biri olan eklempsiye de daha sık rastlanmaktadır. Hamilelik sırasında yüksek tansiyon hem anne adayı hem de bebek açısından ölüm de dahil olmak üzere pek çok riski beraberinde taşımaktadır.
2-Zor Doğum Ve Doğum Komplikasyonları Oluşumu
Obez , şişman kadınlarda doğumda problem yaşanma olasılığı zayıf olanlara göre daha yüksektir. Bozulmuş karbonhidrat metabolizması nedeni ile bebeğin iri olma olasılığı fazla olduğundan omuz takılması da dahil olmak üzere pek çok ciddi komplikasyonun görülme riski artar.
Obez kadınlarda sezaryen gerekliliği 1-3 kat artmakla birlikte normal doğum yada sezaryen sonrası damarlarda pıhtılaşma ve enfeksiyon da dahil olmak üzere diğer komplikasyonlara da daha fazla rastlanır.

Obezitenin Bebek Üzerine Etkileri Nelerdir?
1-Yenidoğanda oluşabilecek problemler
Obez anne adaylarından dünyaya gelen bebeklerin Apgar Skorları zayıf annelerden dünyaya gelenlere göre biraz daha düşük olmaktadır.
Obez anne adaylarının bebeklerinin gebelik yaşına göre büyük yani iri olma olasılığı da 1.4-18 kat daha fazladır. Bu tür bebeklerin cilt altı kalınlığının fazla olması ise iriliğin altında yatan nedenin yağ dokusu fazlalığı olduğunu düşündürmektedir. Makrozomi olarak adlandırılan bebeğin normalden iri olması doğum travması ve bebeğin kaybedilmesi riskini arttırmaktadır.
2- Şişmanlığa bağlı oluşabilecek doğumsal anomaliler
Anne adayında obezite olması bebekte doğumsal kusurların görülme olaslığını da arttırmaktadır. Bazı araştırmalara göre obez kadınların %35'inin bebeklerinde bu tür anomalilere rastlanmaktadır. Yapılan son çalışmalarda obezitenin nöral tüp defekti görülme riskini de 1.8-3 kat arttırdığını göstermektedir.
Yayınlanan çok yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre de fazla kilolu annelerden doğan bebeklerde kalp anomalilerine 2 kat fazla rastlanırken, bebeğin karın ön duvarının açık olması şeklindeki anomalinin görülme riski de en az 3 kat artmaktadır.
Kilo fazlalığı ile bebekteki doğumsal anomalier arasındaki ilişki bilinmemekle birlikte metabolik sistemedeki bazı değişimlerin embryodaki hücre gelişimini etkileyebildiği ve bu şekilde anomalilere neden olduğu düşünülmektedir.
Erkek bebeklerde inmemiş testis görülme oranı da yaklaşık 2.5 kat fazladır.
3- Bebek  ölümleri, mortalite
Kilo fazlalığı olan anne adaylarında doğumdan hemen önce yada hemen sonra görülen bebek ölümlerinde de bir artış dikkati çekmektedir. Bazı yazarlara göre bu risk artışı 1.1-2.5 arasında değişmektedir. Bu risk artışı ilk bebeğine hamile olanlarda daha belirginidir. Doğumdan sonra görülen bebek kayıplarındaki en önemli faktör ise doğum travmalarıdır.

Obez, Şişman Gebeler Nasıl Takip Edilirler?
Gebelik esnasında fazla kilolu anne adayların sıkı bir zayıflama programı veya kontrolsüz diyet ve egzersiz yapmaları sakıncalıdır. Ancak doktorun önerisi ve kontrolu altında bir diyetisyenin takibi ile kilolarını kontrol altına almaları önerilmektedir. İdeali gebe kalmadan istenilen ve ideal kiloya ulaşmalıdır. Yukarıda bahsedilen riskler dolayısı iel şişman hamileler  riskli bri gebe olarak dikkatli ve daha ciddi bir şekilde takip edilmelidirler.
Sonuç olarak obezite genel bir sağlık sorunu olmasının yanısıra hamilelik açısından da ciddi bir risk yaratmaktadır. Vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olan kadınlar bebek sahibi olmaya karar vermeden önce hem kendi hem de bebeklerinin sağlığı açısından fazla kilolarından kurtulmalıdırlar.

 Gebelik Öncesi Kilo Kontrolü, Hamile Kalmadan Önce Obezitenin Tedavisi Ve Kilo Kontrolü Nasıl Yapılmalıdır?
Gebelik öncesi kilo kontrolu çok önemlidir.Amaç kısa sürede fazla kilo vermek değil uzun vadede yavaş ama sağlıklı bir şekilde zayıflayarak ulaşılan kiloyu muhafaza etmektir. Bunun için de gerekli olan yerleşmiş alışkanlıkları değiştirerek yeni bir yaşam tarzına uyum sağlamaktır. Hamilelik öncesi kilo kontrolu için yapılması gereken öncelikle yağ ve kalori miktarı düşük sağlıklı bir beslenme programına başlamak ve aynı zamanda sağlıklı bir yaşamın ayrılmaz parçası olan egzersizle bunu tamamlamaktır. Unutulmamalıdır ki %5′lik bir kilo kaybı bile obeziteye eşlik eden hastalıklarda(kalp ve damar hastalıkları,yüksek tansiyon,şeker hastalığı,kanda yüksek oranda yağ bulunması,solunum hastalıkları,eklem hastalıkları,inme,bazı kanser türleri) ciddi iyileşmeler sağlayacak ve yaşam süresini uzatacaktır.

Gebelerin Veya Hamilelik Planlayanların Zayıflama İlacı Kullanmaları Güvenli midir?
Kesinlikle Hayır. Bu tür değişik zayıflama ilaçlarını hamilelerin ve hamilelik planlayanların ( bu ilaçları kullanımları sırasında gebe kalabilecekleri var sayılırsa) kullanmaları kesinlikle yasaktır ve sakıncalıdır. Obeziteyi tedavi edebilmek için çok yönlü bir yaklaşım gereklidir. İlaç sadece bunu önemsiz  bir parçasıdır ve ancak doktor kontrolü ile kullanılmalıdır. Yağı azaltılmış düşük kalorili bir diyet,düzenli egzersiz ve yaşam biçimini değiştirmeye yönelik davranış tedavileri ile başarıya ulaşmak mümkündür.

                                                   Geri 
 

Miad geçmesi
Gebelikte Hipertansiyon, Preeklampsi
Apgar Skoru Nedir?
Vücut Kitle İndeksi Hesaplanması
Gebelik Egzersizleri
Hamilelikte Pilates Eksersizleri