| |
Ayurveda Ve
Gebelik
 |
Şu an yeni bir tıp dalı olarak bilinen Ayurveda, aslında binlerce
yıl öncesine dayanan Hindistan kökenli en eski tıp sistemlerinden
biridir. Ancak başta Amerika'lılar olmak üzere batılılarca tekrar
gözden geçirilmiş ve modernize edilmiştir. 1Günümüzde Ayurveda'nın
popülerlik kazanması, Ayurveda adı altında eksik ve hatalı
uygulamaların yapılmasına da yol açmaktadır.
(Bu
konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi, Milliyet yayınlarının
Ayurveda kitabında bulabilirsiniz. Ayrıca daha sağlıklı bir
yaşam ve kişisel görüşme için aşağıdaki telefonlardan bilgi
alabilirsiniz.Dr.
Ender Saraç, Hay Sağlık Merkezi, (0212) 283 10 80
)
|
Kelime
anlamı olarak (Ayur) yaşam ve (Veda) bilgi, yani yaşam
bilgisi demektir. Amaçları hayatı uzatmak, mükemmel sağlığı yaratmak ve
hastalıkları, bozuklukları vücuttan uzaklaştırmaktır. Ayurveda'nın esas
önemli noktalarından biri de insanı, beden ve zihinle bir bütün olarak
görmesidir. Ve onun tüm unsurlarını bir arada uyumlu ve dengede tutmaya
çalışmasıdır. Nasıl oluyor da zihin ve beden birbiriyle ilgili oluyor?
Geçtiğimiz yıllarda fizikte kabul edilen Quantum teorisine göre, moleküller
ve atomdan öte, bir de maddenin quantum düzeyi vardır. Bir quanta, bilinen
en küçük atomdan 10-100 milyon kez daha küçüktür. Bu düzeyde enerji ve madde
birbirine dönüşebilir bir halde durmaktadırlar. Bu quantalar gözle
görülmeyecek titreşimlerden oluşurlar ve adeta bir fizik oluşum için
şekillenmeyi beklerler. İnsanda da aynı olay geçerlidir. Önce görülmeyen
titreşimler quantum dalgalanmalarına, o da enerji uyarılarına ve o da
maddeciklere, düşünceye, DNA'ya, ağrıya, dokulara, hücreye, herşeye dönüşür.
İşte Ayurveda bu düzeyden, zihin ve beden düzeyinden sağlığa bakar.
Bu sistemin en önemli noktalarından biri de, sağlığı korumanın, tedavi
etmekten daha önemli olduğudur. Yapılan patolojik araştırmalar göstermiştir
ki, örneğin 40 yaşında bir erkekte oluşan kalp enfarktüsü, koroner damarda
tıkanma gibi semptomlarla kendini belli edip, doktora gidince ortaya
çıkmaktadır. Oysa daha 20 yaşında bu kişinin damarlarında ileride kalp
enfarktüsüne dönüşebilecek ve damar tıkanmasına yol açacak yağ taslakları
patolojik olarak saptanmıştır. İşte bu düzeyde olaya müdahale edilirse,
herşey çok daha basit ve kolay olur. Çünkü hangi doşha tipindeki
kimsede ne tür hastalıklara eğilim olduğu bellidir.
Nedir bu Doşha'lar? Doşha'lar, Ayurveda'da çok önemli bir nokta, bireysel
psiko-biyokimyasal özellikler grubu ve kişiye özgü beden tipleridir. Her
insanda egemen olan bir, bazen iki, hatta ender olarak üç doşha vardır. Bu
doşha'lar kişiye bütün önemli özelliklerini verirler, böylece hiç kimse bir
diğerinin aynı olmaz. Eğer bu doşha'lar dengeden çıkar, artar veya azalırsa
hastalıkların yolu açılmış olur.
Mükemmel
bir sağlık için kişinin kendi beden tipini, yani doşha tipini bilmesi çok
önemlidir. Nedeni de bir beden tipi için iyi olabilecek bir yiyecek
bazılarımız için bir olay olabilir. İşte bu yüzden bazılarımız yazı sever,
bazılarımız kışı; kimimize dondurma zevkli gelir, kimimize ise dokunur.
Bazen canımız çorba ister, bazen de tost. Nasıl oluyor bu olay? Bir bardak
sütte, kim içerse içsin, 120 cal. vardır. Ama bazılarımız onu içerse yağ
depolar, bazılarımızda enerjiye dönüşür. Bazıları ise kemikte Ca++ depolar,
bazısı idrarla dışarı atar, bazıları ise böbrek taşına dönüştürür, üstelik
aynı kalsiyumu. Doşha tipimizi bilmek, kendimizi anlamak, aynı maddelere
neden farklı cevaplar verildiğini kavramak için bu nedenle önemlidir. Ayrıca
modern tıpta hastalık oluştuktan sonra çoğu zaman belirtiler ortaya
çıkmaktadır. (Tıkanan damar örneğindeki gibi). Ve o zaman kişi sağlığına
dikkat etmektedir. Oysa kendi tipimize göre uygun beslenme ve davranışlarda
bulunmak, temelden bir korunma ve hastalık semptomları oluşmadan kolay bir
tedavi olanağı sağlamaktadır. Oysa tüm semptomlar oluştuktan sonra tedavi
olanakları çok kısıtlı kalabilir. Bir diğer nokta da, bir beden tipi her
hastalığa yatkın değildir. Bazı hastalıklar ise kolay oluşmaktadır. Bir
üçüncü nokta da, tedavide beden tipini bilmenin önemli oluşudur. Çoğumuz
biliriz ki aspirin herkesin ağrısını kesmez veya midesi ağrıyan her kişiye
antiasit verilirse bir gruba iyi gelirken, diğerine pek yararı olmaz.
Başlıca üç grup doşha vardır. Vata, Pitta, Kapha. Bu doşha'lar temel
olarak beş elementten boşluk, hava, su ateş ve topraktan oluşurlar.
1.
Doşha Vata'dır.
(Boşluk ve havadan oluşur) Özellikleri, değişken,
kuru, hafif, soğuk, küçük, hareketli, sert ve diğer doşha'lara liderlik
etmesidir. Vücutta enerji ve hareketi sağlar, sinir sistemini çalıştırır.
Konuşma, duyu organları ve hareket organları, nefes alıp vermek, bağırsak ve
idrar yolu hareketleri hep bu doşha'ca yönetilir. Anormal çalıştığında,
arttığında, sinirlilik, gerginlik, uykusuzluk, dinlememe, kuruluk, kabızlık,
ağrı, endişe, gaz, üşüme, kasların seyirmesi gibi durumlar olur. Örneğin
soğuk ve rüzgarlı hava, gaz.
2. Doşha Pitta'dır.
(Ateş ve nemlilikten oluşur) Özellikleri, sıcak,
keskin, hafif yağlı, hafif sıvı, asidik, acı, ekşi, kokulu, bağırsakları
boşaltıcı etkisi vardır. İştah, susuzluk hissi, ısı dengesi, görme, cilt
rengi ve yapısı. Bu doşha dengede olmazsa aşırı sıcaklık hissi, cilt
problemleri, ülser, görme problemleri, kötü koku, kızgınlık, aşırı acıkma,
susama, yüzde kızarıklık, terleme oluşur.
3. Doşha Kapha'dır.
(Su ve topraktan oluşur) Özellikleri, yağlı,
soğuk, ağır, yumuşak, parlak, sağlam ve tatlılıktır. Vücuda kuvvet ve destek
verir, cesaret verir, bağışlama, iyileşme gücü verir. Anormal,
fonksiyonlarda ağırlık, şişmanlık, aşırı yavaşlık, donukluk, depresyon,
alerji, kaşıntı, aşırı uyku verir
Vata Doşha'yı Arttıran Faktörler:
Aşırı uyanıklık, yetersiz uyku, korku, endişe, heyecan halleri, aşırı beyin
faaliyetleri, doğal ihtiyaçların giderilmemesi, yolculuk, açlık, aşırı
kuvvetli rejimler, kuru, hafif, acı, buruk tatsız yiyecekler, aşırı kilo
kaybı, mevsimlerin değişme dönemleri, sabah erken ve öğleden sonra saatleri,
60 yaş döneminde olmak, kuru, soğuk, rüzgarlı hava.
Pitta
Doşha'yı Arttıran Faktörler: Aşırı
konuşma, düşünce ve faaliyet, aşırı güneş ışını, sıcak, asitli yiyecek ve
içecekler, kızgınlık, kıskançlık, acı, keskin, ekşi ve tuzlu, sıcak
yiyecekler, öğlen ve gece yarısı saatleri ve sıcak hava.
Kapha
Doşha'yı Arttıran Faktörler: Aşırı
dinlenme ve uyku, gündüz uykusu, yetersiz günlük faaliyet, yetersiz fiziksel
ve zihinsel çalışma, aşırı yemek, ağır-yağlı, soğuk-ekşi, tatlı-tuzlu
yiyecekler, çocukluk çağı, sabah-gece saatleri, soğuk-yağışlı hava. Dengede
olmazsa astım, allerji, romatizma, şişmanlık gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Kişiler sadece bir doşha tipli olabileceği gibi, iki, hatta üçlü de
olabilirler. Böylece çift özellikli dediğimiz bireyler oluşur. Örneğin;
Vata-Pitta olan bir kimsede kışın rüzgarlı soğuk bir havada, buruk,
soğuk yiyecekleri yediği zaman, seyahatte Vata özelliklerini arttırıp,
uykusuzluk, heyecan, kas seğirmesi, sinirlilik olabilir veya aynı kişide
yazın öğlen ciltte kızarıklık, sivilceler, mide yanması gibi durumlar
olabilir. Veya Kapha bir kimsede ilkbaharda astım-allerji görülebilir.
İşte kişi kendi beden tipini bilirse ve hangi doşha'sı arttığında ne gibi
hastalıklara zemin hazırladığını bilirse, doşha'sını dinleyerek, artmış
doşha'yı pasifize ederek, daha ilgili hastalıklar ortaya çıkmadan sağlığını
koruyabilir veya bir hastalık ortaya çıkmadan onu daha köklü bir şekilde
onarabilir.
Yiyecek-içecekler:
Ayurveda'da yiyecek ve içecekler ve onların tadı çok önemlidir. Çünkü
vücudumuzun dışarıyla alış-verişi en çok yiyecek ve içeceklerle olur.
Vücudumuza dışarıdan en çok giren maddeler besinler olduğuna göre, onların
etkisi tartışılmaz. Peki bu durum nasıl olmaktadır? Her insanın atomlarının
%98'i bir yıl içinde değişiyor. Yani şu an bu yazıları okuyan siz, geçen
seneki size göre %98'i tamamen farklı bir sizsiniz. Şu an bile atomlarınızın
bir bölümü değişmekte. Bir kişinin atomlarının çoğu değiştiğine göre,
sağlığını korumakta veya bozmakta besinler çok önemli. Hatta bu etki bazen
ilaçlardan bile daha fazla görülebilir.
GÜNLÜK
RUTİN
Düzenli yatak ve uyku. Saat 11.00'de yatmak ideal. Uykunuz yoksa,
uyuyamayacağız diye endişelenmeden gözleri kapayıp dinlenmek.
Sabah: Erken kalkmak, bir bardak ılık su içmek. Mesane ve bağırsak
boşaltımı. Diş fırçalamak, dili temizlemek. Başa, vücuda, ayak tabanlarına
yağ masajı. Duş, banyo. Transandantal meditasyon. Mevsime uygun rahat giyim,
hafif kahvaltı, iş veya aktivite.
Öğlen: Öğlen yemeği esas öğün. Bu beden tipine ve mevsime göre
olmalı, yemekten sonra hafif oturarak dinlenme. İş, aktivite.
Gece: Akşam yemeği tercihen hafif olmalı 10/15 dakika yürüyüş,
mutluluk veren faaliyetler, erken yatmak.
Bazı püf noktaları: Günde bir iki kez temiz havayı derince ciğerlerinize
çekmek, yemek araları en az üç saat olmalı. Aç değilse yememelidir. Akşam
yemeği geç yenmelidir. Her gün tercihen aynı saatlerde yemek yenmeli. Yemek
güzel ortamda ve oturarak yenmelidir.
Vata'lar için egzersiz, hafif (yürüyüş), Pittalar için orta. Egzersiz
yaparken kapasitemizin %50'si kadar yapıyoruz. Terlemeye başlayınca
durdurmak daha iyi. Tedaviler basamak basamak ama mutlaka doğal yolla
yapılmalıdır. Gıda destekleyicileri kullanıyorlar. Bunlar sanki bir
bilgisayar disketi gibi belirli hedef sisteme etkiyip bir dizi zincirleme
reaksiyonlara yol açıyorlar, doşhaları dengeliyorlar. Allopetik ilaçlarla
beraber istenirse kullanılabiliyorlar. Yapılan fare deneyleri ve laboratuar
araştırmaları çok olumlu (1050 araştırma) özellikle hamile kusmaları,
hamilelik, astım, romatoid artrit, gut, çocuklar için tonik, böbrek
taşlarından korunma, kanser, aids, empotans, düşükler, uyku bozuklukları,
kısırlık, hazımsızlık, kabızlık, hipertansiyon, baş ağrısı, migren,
yorgunluk, şeker hastalığının hafif formlarında başarılı sonuçlar alınıyor.
Artık batıda doğallığa dönülüyor. Transandantal meditasyon, zihin-beden
bütünlüğünü sağlıyor ve streslerden arıtıyor. Derin dinlenmeyi sağlıyor.
Hastalıkların
fizyopatolojisinden bu üç faktör sorumludur:
-
Doşha'lar (Vata, Pitta, Kapha)
- Shrota'lar (vücudun kanalları, patikaları)
- Agni (sindirim ateşi)
"Doşha"lar artmış, azalmış veya nitelikleri değişmiş olabilir.
"Shrota"lar genişlemiş, daralmış, düğümsü bir yapı oluşturmuş veya
akıntıları ters yöne doğru dönmüş olabilir. "Agni"nin zayıflamasıysa
en büyük problemdir. Bu, "ama" (hastalık oluşturabilecek toksin -
serbest radikal benzeri bir madde) oluşumuna yol açar.
Beden
tipinizi öğrenmeniz için size bir test sunuyoruz. Bu testin sonuçlarına göre
beden tipinizi öğrenip, doğru beslenmeyi uygulayabilirsiniz. Ancak her zaman
için doğal ve bitkisel tedavilerde mutlaka konunun uzmanı bir doktorun
yapması ve klasik hekimlik düzeyinde yapılması gereken uygulamaların da
yapıldığını kontrol etmek gerekir.
Beden tipinizi bilmek ister misiniz?
Aşağıdaki sorular, beden tipinizi öğrenmek için yüzde yüz kesinlikle olmasa
da büyük ölçüde fikir verir. Bu soruları dikkatle okuyup, hangi maddenin
size ne kadar uyduğunu doğru bir şekilde cevaplamaya çalışın. Bütün
soruların sonucunda çıkan toplam puanı, her bir doşha tipi için ayrı ayrı
yazın. Sorgulama bölümü sonunda, bunların nasıl olduğu detaylı olarak
anlatılacaktır.
Bu testi yaparken belirsizlik hissettiyseniz, kendinizi hiçbir kategoriye
oturtamıyorsanız, sizde, Vata özellikleri ön plandadır.
Bu
testi nasıl değerlendireceksiniz?
Puanlamanın sonucunda tek doşha tipli olanların (Vata, Pitta, Kapha)
puanlarının diğer doşha tipi puanlarına göre oldukça yüksek olması söz
konusudur. Çift doşha tipli olanlar, iki doşha puanının birbirine yakın veya
eşit olduğu durumlardır. Biraz daha diğerine hakim olan doşha önde söylenir.
Vata-Pitta'da,
Vata özellikleri daha fazladır, ancak Pitta da belirgindir.
Pitta-Vata'daysa Pitta özellikleri daha fazla ancak Vata da belirgindir.
Dikkat edilmesi gereken, bu testi yapan iki kişinin birinde, örneğin Vata:
85, Pitta: 65, Kapha: 55 bulunmuş olsun, bu kişinin beden tipi Vata olarak
nitelendirilir.
İkinci
bir kişide ise Vata: 45, Pitta: 60, Kapha: 45 bulunmuşsa bu kişide Pitta
özellikleri ön plandadır. Birinci örnekteki kişinin doşha özellikleri Vata
olmasına rağmen Pitta'sının kuvveti, ön özelliği Pitta olan, ikinci örneğe
göre daha fazladır. Birinci örnekteki kişinin doşha özellikleri genelde çok
kuvvetli demektir. İkinci örnekteki kişideyse her üç doşha daha zayıf
düzeyde demektir.
Bir
Ayurveda hekimi için, doşha'ların keskinlik düzeyi ve kuvveti tedavide büyük
önem taşımaktadır. Bir doşha özelliği artarken otomatik olarak diğer doşha
özellikleri azalır. Bir kişi, saf olarak tek bir doşha tipi olabileceği
gibi, daha önce bahsettiğimiz gibi, çift doşha karakteri de gösterebilir.
Böylelikle çift özellikli insan, değişken karakter dediğimiz pek çok kişiyi
hatırlatır.
Vata beden tipi:
Yeni şeyleri her zaman çabuk öğrenirim.
İyi ezberliyemem, ezberlersem bile hafızam kuvvetli değildir, kolay
unuturum.
Karar vermekte zorlanırım.
İşimi ve faaliyetlerimi genelde büyük bir hevesle yaparım.
Kolay endişelenir ve sıkıntıya düşerim.
Doğal yapım çok kuvvetli ve hayat doludur.
Hızlı konuşurum ve arkadaşlarım benim konuşkan olduğumu söylerler.
Ruh halim çok kolay değişir ve biraz duygusalımdır.
Zihnim çok aktiftir, hatta bazen hiç durmaz, aynı zamanda çok
yaratıcıyımdır.
Kolay öğrenir ve kolay unuturum.
Soğuk havaya dayanıksızım, sevmem.
Cildim özellikle kışın kuruma eğilimindedir.
Genelde ince bir vücut yapım vardır.
Kolay kilo almam.
Yürüdüğüm zamanki karakteristik özelliğim hızlı ve çabuktur.
Gaza eğilimim vardır ve kolay kabız olurum.
Genelde uykuya zor dalarım, gece uykum hafiftir.
Kendi kendime bırakıldığım zaman, yemek ve uyku alışkanlıklarım düzensizdir.
Hareketlerim hızlı ve aktiftir, enerji birdenbire patlak verir.
Kolay heyecanlanırım.
Genelde ellerim ve ayaklarım soğuktur.
Pitta beden tipi:
İradem
çok kuvvetlidir, bir dereceye kadar güçlüyümdür.
Bir çok insana göre sıcak hava beni daha çok rahatsız eder veya yorgun
düşerim.
Her zaman belli etmesem bile kolay kızar, öfkelenirim.
Faaliyetlerimde aşırı derecede titiz ve düzenliyimdir.
Kolay sabırsızlanırım.
Çok iştahlıyımdır, kendimi engellemezsem çok miktarda yiyebilirim.
Kendimi çok etkili ve yeterli bulurum.
Başkalarının soğuk bulduğu mekanlar bana sıcak gelir.
Kolay öfkelenir ama sonra çabuk sakinleşirim.
Ayrıntılarda çok titizimdir.
Bunlardan biri veya birkaçı benim saç yapıma uyar. Erken beyazlayan veya
dökülen, ince, düz, zarif saç. Sarışın, kızıl, kumral saç rengi.
Pek çok insan beni inatçı olarak kabul eder.
Eğer bir öğünü kaçırırsam veya yemek saatini geçirirsem rahatsız olurum.
Dondurma gibi soğuk yiyecek ve içecekleri çok severim.
Meydan okumak hoşuma gider ve bir şey istediğim zaman onu elde etmek için
çok azimliyimdir.
Acılı ve baharatlı yiyecekler bana dokunur.
Anlaşmazlıklarda olmam gerektiği kadar hoşgörülü değilimdir.
Hem başkalarını, hem de kendimi eleştiririm.
Bağırsaklarım çok düzenli bir şekilde boşalır, kabızlıktansa yumuşak
dışkılama eğilimim vardır.
Kolay terlerim.
Kapha beden tipi:
Önemli
bir rahatsızlık olmadan çok rahat öğün atlayabilirim.
Çok derin uyurum.
Soğuk ve nemli hava beni rahatsız eder.
Diğer insanlar kadar hızlı öğrenmem, fakat çok iyi aklımda tutarım ve güçlü
bir hafızam vardır.
Saçım kalın, koyu ve dalgalıdır.
Pek çok insana göre daha kolay kilo alırım ve daha zor veririm.
Ertesi gün kendimi iyi hissetmem için en az sekiz saat uyumam gerekir.
Genelde sakinimdir, kolay öfkelenmem.
İri, sağlam bir vücut yapım vardır.
Fazla uyumaya eğilimim vardır, sabah kalkınca hemen ayılamam, kendimi
sersemlemiş hissederim, sabahları tutuk ve yavaşımdır.
İş yaparken doğal halim daha relaks ve daha sakindir.
Tombullaşmaya eğilimim vardır, kolay yağlanırım.
Şu sözler beni iyi tanımlar: sakin, tatlı huylu, sevgi dolu, muhabbetli ve
bağışlayıcı.
Fiziksel olarak çok güçlü ve dayanıklıyımdır.
Uysal ve sakin huyluyumdur. Kolay sinirlenmem.
Sindirimim yavaş olduğundan yemeklerden sonra kendimi ağır hissederim.
Aşırı müküs, balgam, şişme, astım, ödem veya sinüs problemlerine eğilimim
vardır.
Hafif soluk olan yumuşak, pürüzsüz bir cildim vardır.
Yemeklerimi yavaş yerim, faaliyetlerimde yavaş ve düzenliyimdir.
Yavaş ve ölçülü yürürüm.
Ayurveda Yaşam Tarzı Gebelikte Kullanılabilinir Mi?
Uygun bir merkez ve konuda eğitim almış bir hekimin gözetimi be
kadın doğum uzmanının yönlendirmesi ve gebelik takini ile ayurveda yaşam
tarzı be dieti hamilelikte kullanım alanı bulmaktadır.
(Bu
konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi, Milliyet yayınlarının
Ayurveda kitabında bulabilirsiniz. Ayrıca daha sağlıklı bir yaşam ve
kişisel görüşme için aşağıdaki telefonlardan bilgi alabilirsiniz.Dr.
Ender Saraç, Hay Sağlık Merkezi, (0212) 283 10 80
)
Geri
 Yoga
Doğum
valizi
Hamilelikte
Yüzme Sporu,Havuz Ve Deniz
|
|
 |
