Diyabet Ve Gebelik
 

Gebelerde Diabetes mellitus (şeker hastalığı ) nedir?            Diyabet vücudun çeşitli nedenlerle kan şekeri seviyesini ayarlamada başarısız olduğu bir hastalıktır.Bunun sonucunda kan şekeri toklukta aşırı yüksek olduğu  gibi açlıkta  da yüksek seyreder.Bu durum uzun yıllar devam ederse damar problemleri ve göz,kalp ,böbrek gibi organlarda bozukluklar meydana gelir.Kan şekeri vücudumuzda yaklaşık 100 ml kanda 100 gr bulunacak şekilde sabit tutulmaya çalışılır.Bu amaçla yemek sonrası kana geçen glikoz  (şekerin yapı taşı) pankreastan insülin hormonunu uyarır.Kan şekeri  normale dönünce  insülin  salınımı durur ve aşırı düşme engellenir.

Pankreastan salgılanan insülin yetersiz ise Tip 1 diyabet, yada insülinin yeterli olmasına rağmen hücreler  glikozu kullanamamakta ise Tip 2 diyabet olur. Tip 2 diyabet genellikle ileri yaşlarda   ortaya çıkar  ve tablet şeklinde  ilaçlarla tedavi edilir.

Şeker hastalığı bazen ilk kez gebelikte ortaya çıkar,bu durum geçicidir.Gestasyonel diyabet (gebeliğe bağlı) adı verilir.

Diyabet hastalığında(Diabetes Melitus) çok yemek yeme ,çok su içme, fazla idrar yapma şeklinde belirtiler oluşur.Vücudun çeşitli yerlerinde  yaraların ortaya çıkışı ,sık vajinal mantar enfeksiyonu yada tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları da sıklıkla görülür.   

TİP 1 DİYABET NEDİR? 

Hamile  kadınların sıklıkla genç olması nedeniyle gebelik öncesi diyabet tanısı konan kadınlar genellikle tip 1 diyabetlilerdir. Tip 2 ileri yaş hastalığıdır.Diyabet ve gebelik ciddiye alınması gereken ve sıkı takip gerektiren bir durumdur.Takipleri kadın doğum uzmanı ,dahiliye uzmanı ve diyetisyenin birlikte yapması gerekir.

Diyabetik kadında gebelik riskleri nelerdir? 

• Anne adayı için riskler;

ü       Gebelikte insülin ihtiyacı önemli ölçüde artar ve buna göre doz ayarı yapılmadığında kan şekeri çok yükselebilir ,şeker koması görülebilir.

ü       Kontrolsüz diyabette idrar yolları enfeksiyonu ve dirençli vaginal mantar enfeksiyonları gelişebilir.

ü       Tiroid bezi hastalıklarına sık rastlanır.

ü       Gebeliğe bağlı oluşan tansiyon yükselmesi, preeklampsi sık görülür. 

• Bebek için riskler;

ü       Kan şekeri ayarı iyi olmayan kontrolsüz diyabette anomali olasılığı 4 kat artar. Kalp ,iskelet sitemi, beyin ve genitoüriner sistem anomalileri oluşabilir.

ü       Düşük olasılığı yüksektir.

ü       Anne karnında bebek ölümü riski yüksektir.

ü       Kontrolsüz diyabette iri bebek ( fetal makrozomi ) ve amnios sıvısında aşırı artış (polihidramnios)  ve bunların meydana getirdiği sorunlar sık görülür.

ü       Bebeklerin akciğer gelişimi bazen gecikir.

ü       Bebeğin sıkıntılı ve düşük Apgar skorlu doğma olasılığı  normal gebelere göre daha fazladır.

ü       Rahim içi gelişme geriliği gözlenebilir.

ü       Doğum zor olabilir, sezaryen gerekebilir.

ü       Sorunlar doğum ile de bitmeyebilir. Yenidoğanda  kan şekerinde düşme ,kalsiyum seviyesinde düşme , bilirübinde yükselme ve sonuç olarak problemli birkaç gün olabilmektedir.

Diabetin hamileliğe getirmiş olduğu riskleri azaltmak mümkün mü? 

Gebelik öncesi dönemde,gebelik seyrinde ve doğum esnasında  kan şekeri normal seviyelerde (60-120 arası) tutulursa riskler azalır.Bu nedenle yakın takip gereklidir.Özellikle ilk 3 ay kan şekeri seviyeleri normal aralıkta tutulursa anomali olasılığı azalır.

Gebelik ve Diyabet takibinde neler yapılabilinir?

İdeali diyabetik annenin kan şekerinin hamilelik öncesi dönemde kontrollü olmasıdır.Gebelik oluştuğunda kanda glikozillenmiş hemoglobin değeri(HbA1C) ve fruktozamin düzeyi bakılarak aylar önce kan şekeri seviyesi hakkında fikir sahibi olunabilir.

ü       Diyabetli gebe hamilelik süresince  evde kan şekeri takibi yapmalı, diyetine uymalı ve insülin tedavisini uygulamalıdır.Kontrollerde insülin dozunun ayarlanması gerektiğinde  24-48 saat hastaneye yatırılması gerekebilir.

ü       Bebek ayrıntılı anomali testlerine tabii tutulur.İkili test, üçlü test, dörtlü test, detaylı ultrasonografi ve fetal ekokardiyografi yapılır.Gerektiğinde amniosentez ve kordosentez uygulanabilir.

ü       32 ‘inci gebelik haftasından sonra risk gittikçe arttığı için  haftalık NST ,amnios sıvı ölçümü ve şüpheli hallerde biofizik profil yapılır.İri bebek,gelişme geriliği de ultrasonografi ile takip edilir.

ü       Tansiyon ve kilo takibi yapılır.

Diyabetli Hamile lerde doğum tercihi ne olmalıdır?

Normal doğum için riskler anneye anlatılır. Her şey normal ise normal doğum yapmasında sakınca yoktur. Doğumda çok sıkı takip gerekir. İnsülin dozu ayarlanmalıdır. Çocuk doktorunun doğum sırasında hazır bulunması sağlanmalıdır. Doğum öncesi dönemde veya doğum eylemi sırasında oluşabilecek en küçük riskte sezaryen kararı verilebilinir. 

                           Diğer Riskli Gebelik Yazıları ( tıklayın )

Gestasyonel diabet
Sezeryan mı normal doğum mu