Gebelikte Vejeteryan  Beslenme

Vejeteryan beslenme hayvansal ürünlerin yiyecekler arasında  olmadığı bir beslenme  şeklidir.Son yıllarda ülkemizde de epey popüler olan bu beslenme şekli sağlıklı yaşam ve anti-aging tutkunları arasında yaygındır.Vejeteryan olan kadınlar gebelik sırasında da hayvansal gıda almayı reddederler ve aynı şekilde beslenmek isterler.

En çok merak edilen hayvansal gıda almadan tek tip beslenmenin bebek gelişimine bir zarar verip vermeyeceğidir. Genel kanı bilinçli şekilde bu beslenme tarzına devam edildiğinde ve önerilen vitaminler alındığında gebelik ve bebek açısından büyük bir risk oluşturmayacağı doğrultusundadır.

Vejeteryanlık çeşitleri;

Vejeteryanlık içinde pekçok alt grubu barındıran bir tarzdır. Hayvansal gıda yememe eğilimi ne kadar katı ise potansiyel sağlık riskleri hem anne hem de bebek için o kadar yüksek olmaktadır.

• Semi-vejeteryan: Diyetinde hayvansal gıda olarak sadece balık, kümes hayvanları, yumurta ve mandıra ürünleri bulunur.
   
• Lakto-ovo vejeteryan: Sadece mandıra ürünleri ve yumurta bulunur.
   
• Lakto vejeteryan : Sadece mandıra ürünleri bulunur.
   
• Ovo vejeteryan : Sadece yumurta bulunur.
   
• Vejan : Katı vejeteryan: Sadece bitkisel gıdalarla beslenir. Her türlü hayvansal gıda reddedilir.
   
• Pescetarian : Sadece balık bulunur.
   
• Frutarian: Vejan ile aynıdır ancak sadece bitkilerin öldürülmesini gerektirmeyen besinleri yer. Örneğin elma bitkiyi öldürmeden koparılabilir, ama örneğin havuç yenemez.

Hamilelik ve vejeteryan diyet;

Hamilelik enerji ve protein başta olmak üzere vücudun besin gereksinimlerinin arttığı bir dönemdir. Hamilelikte vejeteryan beslenme şeklinin hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır. En önemli olumlu etkisi bu tür beslenme şeklinin yüksek oranda fiber lif içermesidir. Yüksek lif kabızlık başta olmak üzere hamilelikte sık karşılaşılan bazı sindirim sistemi sorunlarının daha hafif seyretmesini sağlar. Vejeteryan beslenme şekli daha az kalori ve yağ içerdiği için kilo kontrolü daha kolay olur.

Protein
Proteinler tüm organizmaların temel yapıtaşlarından biridir. Proteinler aminoasit adı verilen birimlerden oluşur. Doğada 20 tür aminoasit vardır.Hayvansal proteinler tüm amino asitleri içerdikleri için "tam proteinler" olarak adandırılırken bitkisel proteinler "tam olmayan" proteinlerdir. Bunun tek istisnası soyadır. Yapılan bir araştırma soya ağrılıklı vejeteryan beslenen kadınların erkek bebeklerinde hipospadias adı verilen ve idrar yapılan deliğin penis ucunda değil de yanlarda olduğu bir anomalinin 5 kat fazla görüldüğünü ortaya koymuştur. Yeterli protein almak için et yemek şart değildir. Süt ve süt ürünleri ile yumurta tüketilmesi gerekli olan proteinleri sağlar.

Demir
Demir hamilelikte gereksinimi artan temel minerallerden biridir. Demirin ana kaynağı et, ve balıktır. Bunun yanı sıra bazı sebzeler de demir içerir, ancak bunlarda bulunan demir formunun emilimi düşük olduğundan yararlılığı son derece düşüktür.

Kalsiyum
Hamilelikte kritik öneme sahip minerallerden bir diğeri de kalsiyumdur. Bebeğin kemik ve diş gelişimi için gereklidir. Kalsiyum temel olarak süt ve süt ürünlerinden alınır. Katı vejeteryan beslenenlere kalsiyum ve D vitamini preparatları verilmesi önerilir.

D Vitamini
Bu vitamin kalsiyumun emilimi için gereklidir. Vücutta güneş ışığı yardımıyla üretilir. Pek çok süt ürünü D vitamini ile zenginleştirilmiştir. Aynı şekilde katı vejeteryan beslenenlere kalsiyum ve D vitamini preparatları verilmesi tavsiye edilir.

Folik asit
Vejeteryan beslenme şeklinin hamilelikteki önemli yararlarından birisi de yüksek oranda folik asit içermesidir. Folik asit bebeğin sinir sistemi gelişimi açısından son derece önemlidir. Pek çok yeşil sebze yüksek miktarlarda folik asit içerir.

B12 vitamini
Bu vitamin hücre bölünmesi ve protein sentezi için gereklidir. Bitkilerde bulunmaz, sadece hayvanlarda vardır. Yumurta ve süt ile yeterli miktarlarda alınabilir.Katı vejeteryan beslenenlerde içinde B12  bulunan  multivitaminlerin kullanımı önerilir.

Çinko
Çinko eksikliğinin doğumda komplikasyonların olasılığını arttırdığı bilinmektedir. Yapılan bazı çalışmalarda vejeteryan hamilelerde çinko düzeylerinin daha düşük olduğu gösterilmiştir. Bitkisel kökenli besin maddelerinde de bulunmakla birlikte hayvansal gıdalardaki çinko daha etkili şekilde emilmektedir.Gebelikte kullanılan multivitaminlerin içindeki çinko genellikle yeterli olmaktadır.
 

Vejeteryan beslenmenin gebeliğe olumsuz etkileri var mı? Nasıl önlem almak gerekir?

Vejeteryanlık dikkatli planlandığı taktirde hamile bir kadın ve bebeği için yüksek risk taşımaz. Ancak burada vejeteryanlığın alt grupları oldukça önem kazanmaktadır. Organizmanın sağlıklı işleyebilmesi için hayvansal kökenli besin maddelerine de gerek vardır. Vejan yada frutarian beslenme şekli insanlar için uygun olmadığı gibi hamilelerin de kesinlikle kaçınması gereken bir alışkanlıktır. Lakto ovo vejeteryanizm yada semi vejeteryanizm beraberinde dışarıdan verilen vitamin ve mineraller ile hamilelikte devam ettirilebilir. Doktor ve diyetisyen kontrolü ile vejeteryan beslenenler sağlıklı bir şekilde gebeliklerini devam ettirebilirler.Önerilen tüm vitaminleri kullanmaları gerekmektedir.

                                              Geri 


 

Hafta Hafta Gebelik