Gebelikte Balık Tüketimi

Gebelikte balık yemeli miyim?

Birçok gebe bu soru üzerine düşünüyor. Hamilelikte  balık tüketmeli miyim? Deniz ürünleriyle çok fazla ilgileniyor olmasanız bile balığın, bebeğinizin beyin ve göz gelişimi için önemli olan Omega-3 yağ asidi ve özellikle DHA ve EPA bakımından en büyük kaynak olduğunu duymuşsunuzdur. Omega-3 yağ asidi, katı yağda az oranda bulunurken, proteinde, D vitamininde ve gelişmekte olan bir bebek ve sağlıklı bir hamilelik için önemli olan diğer besinlerde fazlaca bulunur.

Diğer yandan, bazı balık türlerinin civa gibi tehlikeli olabilecek  atık maddeleri içerdiğini duymuşsunuzdur. Bu metal yüksek miktarlarda vücuda nüfuz ettiği zaman bebeğin gelişmekte olan beyin  ve sinir sistemine zarar verir. Neredeyse tüm balıklar ve kabuklu deniz ürünleri civa içerirler, ama büyük avcı balıklarda bu miktar en fazladır. Bunun nedeni ise avcı balıkların civayı vücutlarına çeken diğer balıkları yemesidir, ve bu avcı balık ne kadar büyükse, yedikleri balık sayısı da o kadar artar. Daha büyük balıklar küçük olanlara göre daha uzun yaşarlar, bu yüzden vücutlarına civa almaları için doğal olarak daha fazla zamanları vardır.

Birçok uzman, gebelerin balık yemesi gerektiği konusunda hemfikirler. Ama ne tür balıkların daha güvenliği olduğunu anlamak ve daha fazla tüketilmesini sağlamak kolay olmayabilir.

Hamilelikte  fazla miktarda civa içeren balık türlerinden yersem ne olur?

Balık yediğiniz zaman vücudunuz metil civayı kolayca bünyesine alır ve siz hamileyken bu plasentaya geçer.Araştırmalar hamilelik sırasında yoğunluğu fazla olan metil civa ya maruz kalmanın, bebeğin gelişmekte olan beynini ve sinir sistemini olumsuz yönde etkileyebileceğini gösteriyor. Bunun sonucunda oluşan rahatsızlıklar hafif geçebilir ama ciddi sonuçlar doğurması da mümkündür. Çevre Koruma Örgütü, dikkat ve hafıza gibi bilişsel yeteneklerin, dilin, motor becerilerin, görme duyusunun olumsuz etkilenebileceğini belirtiyor.

Gebe olan, gebeliği planlayan ya da doğum yapan bayanlar ile onların bebekleri ve çocukları civa maddesine karşı oldukça savunmasızdırlar.Uzmanlar, tam olarak ne miktarda civanın zararlı olabileceğini hala tartışıyorlar, ama çoğu hamile bayanların ve küçük çocukların yüksek miktarda civa içeren balıkları yemekten kaçınmasının ve beslenmenizde yer alan diğer balıkların da sınırlandırılmasının  daha iyi olacağını düşünüyor.

Gebelikte neden tamamıyla balık yemekten uzak durmamalıyım?

Balık, özellikle hamilelik esnasında vazgeçilemeyecek kadar iyi bir besin seçeneğidir ve birçok uzman balık yemenin bazı riskler taşımasına rağmen yine de faydalı olduğunu düşünüyor.
Purdue Üniversitesinde toksikoloji profesörü ve balığın içindeki atık maddeler konusunda uzman olan Charles Santerre: “Civa metalinden tam olarak kaçınmanız gerekmez ve de bu zaten mümkün değildir. Sağlığa zarar vermeyecek düşük miktarlar mevcuttur.” diyor. “Eğer bir bayan civadan uzak durmak için balık yemeyi bırakırsa, bebeği balığın sağlayacağı sağlıklı besinlerden de yoksun kalır.”

İşe bakın ki balıkta bulunan sağlıklı yağ asidinden en çok yarar sağlayan da bebeğinizin gelişmekte olan beynidir.

Danimarka’da yapılan uzun dönemli bir araştırmada, hamilelik esnasında fazlaca balık yiyen (haftada ortalama 400 gr.) annelerin bebeklerin 6. ve 18. Aylardaki motor becerileri az balık tüketen annelerin bebeklerine göre daha sağlıklı geliştiği görülmüştür. Neredeyse hiç balık yemeyen annelerin bebeklerin ise en az gelişimsel değerleri taşıdığı anlaşılmıştır.

Gebelik  ile ilgili yapılan bazı araştırmalar ise hamilelik sırasından balık yemenin, erken doğum ve düşük kilolu doğumları önlemede yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Civa  en çok hangi balıklarda vardır?

2004’te Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA) ve Çevre Koruma Örgütü, balıkta bulunan civa maddesine yönelik olarak ortak bir danışma grubu kurmuştur. Burada, yüksek miktarlarda civa içeren ve çocuk sahibi olma yaşına gelmiş bayanların ve küçük çocukların yememesi gereken dört balık türü belirlemiştir: köpekbalığı, kılıçbalığı, kral uskumru ve tilefish.

Diğer uzmanlar ve destek grupları bu listenin uzatılmasından yana görünüyorlar. Purdue Üniversitesi toksikolojisti Santerre, uzak durmanız gereken balık türleri arasında taze ya da donmuş tonbalığı, levrek, lüfer, şili deniz lüferi, golden snapper, atlantik kılıçbalığı, deniz levreği, sarıkuyruk balığı, Crevalle Jack (kral balığı), Meksika Körfezi’nde bulunan kolyoz ve büyük göllerdeki tatlı su levreği gibi balıkları da sayıyor.

Gebelikte hangi balıklar güvenle tüketilebilinir?

Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu ile Çevre Koruma Örgütü, zararlı olduğu ve hiç yenilmemesi gerektiği belirtilen köpekbalığı, kılıçbalığı, kral uskumru ve tilefish balıklarının dışında herhangi bir balıktan ya da kabuklu deniz ürününden haftada iki porsiyon kadar tüketmenin sorun yaratmayacağını söylüyor.Diğer uzmanlar ise Gıda ve İlaç Kurumu’nun, bayanların hamile olmadan önce de vücutlarında civa bulundurabilecekleri gerçeğini hesaba katmadığına işaret ederek konuya daha dikkatli bir biçimde yaklaşıyor.

Santerre’nin Purdue Üniversitesi’ndeki ekibi, satılmakta olan balıkların ne derece civa içerdiğini gösteren ve ne kadar tüketmenin güvenli olacağını gösteren bir çizelge yayınladı.Çizelgede, en az civa içeren ve sağlıklı yağlar bakımından en zengin olan altı balık çeşidi belirtiliyor: ringa balığı, uskumru (Atlantic, jack, kefal), gökkuşağı alabalığı (çiftlikte yetiştirilen), sardalya (doğada ya da çiftlikte yetişmiş) ve beyaz balık (alabalık).

Ton balığı tüketilmesi ile gebelerin  bilinmesi gerekenler nelerdir?

Gıda ve İlaç Kurumu, hamile bayanların haftada 400 gramdan fazla konserve ton balığı tüketmemesini tavsiye ediyor. Çünkü, ton balığı daha çok civa içeren büyük balıklardan elde ediliyor.Yukarıda sözü geçen referans kartında, insanların kiloları baz alınarak ne kadar ton balığı yemelerinin güvenli olacağı belirtiliyor.

Buna karşılık olarak bazı destek grupları ise gebe  ya da çocuk sahibi olma yaşına gelmiş bayanların konserve ton balığından kaçınması tavsiye ediyor: İşte nedeni; Genel olarak ton balığının az civa içerdiği düşünülür, çünkü tuna balığının daha küçük bir çeşidi olan palamuttan elde edilir. Ama bazen de daha büyük bir balık olan sarıkanatton türünden yapılır, bu yüzden ürünün ne içerdiği etikette açıkca belirtilmediği sürece ne yediğinizden tam olarak emin olamayabilirsiniz.

Ton balığı iyi bir Omega-3 kaynağı olmamasına rağmen besin değeri oldukça yüksektir. Bu yüzden, eğer yediğiniz tek balık türü ton balığıysa, onu ara sıra da olsa beslenmenize eklemeniz faydalı olabilir.

Omega-3 almak için balıktan farklı olarak başka hangi besinleri hamilelikte  yiyebilirim?

Yumurta, süt, meyve suyu, yoğurt, ekmek, tahıl ve margarin gibi yiyecekler artık omega-3 ile kuvvetlendiriliyor. Bazıları çok fazla DHA ya da EPA içermiyor, ama bu yağ asitleri az miktarlarda da olsa bulunuyor. ( Birim hacminde en azından 50 miligram DHA içeren ürünleri alın.)

Gebelikte balık yağı takviyeleri nasıl yapılabilir?

Eğer hamilelikte balık yemiyorsanız beslenmenizi güçlendirmek için Omega-3 takviyesi almaya yönelebilirsiniz. Balık yağı için olan katkı maddeleri neredeyse hiç metil civa içermez ve iki temel yağ asidi olan EPA ve DHA’nın alınmasını sağlar. Eğer vejetaryenseniz, özel bir mayalama işlemiyle DHA yağ asidi yüklenen ve su yosunlarından elde edilen takviyeleri alabilirsiniz. Tıp Enstitüsü (besinler için günlük alınması tavsiye edilen miktarları belirleyen kurum), DHA ve EPA yağ asitlerinin alımı için bir miktar belirtmemiştir. Bu yüzden doktorunuza hangi takviye maddelerinin mevcut olduğunu ve sizin için hangisinin uygun olduğunu sorunuz. (Doğum öncesi alınan vitaminlerin bazıları DHA yağ asidi içerir.)

                                     Geri 
 

Hafta Hafta Gebelik
Hamilelikte Gıda Zehirlenmesi,Diare Bulantı - Kusma