3 Aylık
İğne (Depo Provera)
Üç Aylık Korunma İğnesi Uygulaması
Doğum Kontrol İğneleri İle Korunma
Depo
Provera hormon içeren bir doğum kontrol yöntemidir. İğne ile verilmekte ve
bir kere kalçadan vurulduğunda etkisi üç ay sürmektedir. İğnenin içeriği
kadının normal adet döngüsünde yumurtalıklar tarafından salgılanan iki ana
hormondan biri olan progesteron benzeri bir hormondur. Halk arasında "korunma
aşısı" olarak da isimlendirilmektedir
Üç
aylık korunma iğnesi Depo Provera nasıl etki
eder? Doğum kontrol iğneleri nelerdir?
Kadına
Depo Provera iğnesi (üç aylık korunma iğnesi, üç ayda bir yapılan iğne) yapıldığında vücut kendi hormon salgısının
“durdurulması” için dışarıdan verilen bu hormonun varlığına duyarlı davranır.
Bunun sonucunda yumurtalıklar yumurta hücresi üretmez, hamilelik önlenmiş
olur. Bu mekanizma doğum kontrol haplarının etki mekanizmasına çok
benzemektedir. Depo Provera ayrıca bazen endometriozis hastalığının
tedavisinde de kullanılmaktadır.
Üç aylık
korunma iğnesi depo provera ne kadar
etkilidir?
Depo
Provera kombine doğum kontrol haplarından daha etkili ve hamileliği önleme
etkisi oldukça yüksek bir doğum kontrolü yöntemidir. 1 yılda 100 kadının Depo
Provera iğnesi kullanması durumunda muhtemelen bu kadınlardan yalnızca bir
tanesi hamile kalabilir. Bir başka deyişle iğne % 99’luk bir koruma
sağlar. Hiç bir doğum kontrol yöntemi yüzde yüz etkili değildir. Depo Provera
, korunma aşısı
yalnızca, iğnelerin üç ayda bir zamanında vurulması durumunda etkili olmayı
sürdürecektir.
Depo
Proveranın yan etkileri nedir ?
Adet
kanamaları
Hormon
düzeylerinin düşük olması nedeniyle birçok kadında rahim mukozası fazla
kalınlaşmaz ve adet kanamalarında azalma olur. İki- üç iğneden sonra kanamayla
atılacak rahim mukozası oluşmadığından birçok kadında adet kanamaları
kesilmektedir. Bazı kadınlarda genellikle hafif ve düzensiz rahatsız edici
kanamalar olacaktır. Bazen kadınlarda genellikle hormon tedavisi ile
denetlenebilen ağır kanamalar görülmektedir.
Doğum
kontrol iğneleri diğer
yan etkiler
ü
Doğum
kontrol iğneleri nden depo provera ile birçok
kadının kilosunda herhangi bir değişiklik olmamasına ve bazılarının kilo
kaybetmelerine karşın, bazen çok az sayıda kadında kilo alma görülebilir.
ü
Bazı
kadınlarda baş ağrısı, karın bölgesinde rahatsızlık ve duygu durum
değişiklikleri ortaya çıkabilir.
ü
Bazı
kadınlarda, özellikle depresyona yatkın olanlarda cinsel istekte azalma
görülür.
ü
Çok az
sayıda kadında rahatsız edici, ancak ciddi olmayan diğer yan etkiler
görülmektedir. Bunlar alerjik reaksiyonlar, ödem ve göğüslerde ağrıdır.
Depo
Proveranın avantaj ve dezavantajları nedir?
Avantajları:
ü
Depo
Provera çok düşük başarısızlık oranı (%0.3) olan oldukça etkili bir korunma
yöntemidir.
ü
Birçok
kadın için adet kanamalarının durması, adet öncesi gerginlik ve adet ağrısı
gibi belirtilerin hafiflemesine neden olduğundan bir avantaj olarak
değerlendirilmektedir.
ü
Depo
Provera’nın ayrıca yumurtalık ve rahim kanseri ile endometriozis ve karın
boşluğu enfeksiyonu riskini azaltma olasılığı da vardır.
ü
İğne her
12 haftada bir yapılmakta ve herhangi bir başka çaba ya da hatırlatma
gerektirmemektedir.
Dezavantajları:
ü
Bazı
kadınlar üç ayda bir iğne olmak için doktora gitmek istemezler.
ü
Bazı
kadınlarda rahatsızlık verebilen ve halihazırda açıklanan yan etkileri
görülmektedir.
ü
İğne
yapıldıktan sonra hormon vücuttan atılamaz. Depo Provera'yı kullanmayı
bırakmak isteyen kadınların hormonun etkisinin geçmesini beklemeleri gerekir.
Bazı kadınlarda iğneler bırakıldıktan sonra adet kanamalarının başlaması
zaman alabilir. Bu süre bazen 6 ile 12 ay sürebilir. Ancak kadınların
yarısından fazlası 12 ay içinde; % 90’ ından fazlası ise iki yıl içinde
hamile kalabilir.
Üç Aylık
İğne ile ilgili notlar, Dikkat!!
-
Depo Provera
kullanırken kadınların hormon düzeyleri çok düşüktür. Bu durumun, Depo
Proverayı uzun süre kullanan kadınlarda kemik kitlesinde azalmaya (osteoporoz)
yol açabileceği konusunda bazı kaygılar bulunmaktadır. Bunun önem derecesi
henüz bilinmemektedir. Ancak, olması beklenen değişiklikler, normalde
menopozdan sonra olması gerekenlerden daha yavaş oluşacaktır ve iğneler
bırakıldığında geri dönüş olacaktır.
-
Kadınlar genellikle
her türlü ilaç ve kanserle ilgili endişe duymaktadırlar. Tümüyle risksiz
olduğunun kanıtlanması son derece zor olmasına karşın, Depo Proveranın
göğüs kanseri riski üzerinde herhangi bir etkisi olduğu görülmemiştir.
Yumurtalık ve rahim kanserine karşı koruyucu etkileri olma olasılığı
bilinmelidir. Halihazırda hamile olan ya da çok ender durumda iğneye rağmen
hamile kalan bir kadına Depo Provera iğnesi yapılması durumunda, gelişmekte
olan bebekte herhangi bir olumsuz etkisi görülmemiştir.
Depo
Provera yı kimler kullanabilir?
Depo
Provera herhangi bir ciddi sağlık sorunu olmayan ve diğer doğum kontrol
yöntemlerini uygulayan kadınların çoğu tarafından kullanılabilir. Ayrıca,
sağlık sorunları nedeniyle kombine doğum kontrol hapı kullanamayan kadınlar
için de uygun olabilir.
Depo
Provera yı kimlerin kullanmaması gerekir?
Depo
Provera aşağıda belirtilen durumda olan kadınlar için uygun değildir:
Ø
Kanama
bozuklukları olan ya da kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar kullananlar
Ø
Tanı
konulmamış anormal kanamaları olanlar
Ø
Geçmişte
herhangi bir kanser hastalığı geçirenler
Ø
Diğer
ciddi sağlık sorunları bulunanlar
Ø
Hamile
olanlar
Ø
12 ay
içinde hamile kalmayı isteyenler
Üç aylık korunma iğnesi nasıl uygulanır?
Depo Provera kullanmaya başlamadan önce mutlaka bir doktora
başvurmak gerekmektedir. Uygulama ancak doktor önerisi ve jinekolojik
muayeneden sonra yapılmalıdır. Sağlık personeli tarafından 3 ayda bir kas
içine (kola ya da kalçaya) enjekte edilir. İğne ( korunma aşısı) yapıldıktan sonra iğne yeri
ovulmamalıdır. İğneler zamanında ve düzenli olarak her 3 ayda bir
yapılmalıdır. Bir haftayı aşan gecikme olursa kişinin gebe olmadığından emin
olunmalıdır.
Adet kanamasının başlangıcından itibaren ilk 5 gün içinde
yapıldıysa anında korumaya başlar. Beşinci günden sonra yapıldıysa 1 hafta
süreyle prezervatif gibi ek bir aile planlaması yöntemi kullanılmalıdır.
Bırakıldıktan sonra yeniden gebe kalmak ortalama 12 ay sürer.
İlaç kullanımından sonra hangi koşullarda
doktora acilen başvurulmalıdır?
Ø
İğne yerinde
ağrı ya da kızarıklık,
Ø
Aşırı adet
kanaması,
Ø
Şiddetli baş
ağrısı,
Ø
Şiddetli
karın ağrısı,
Ø
Fenalık
hissi olursa hemen doktora başvurulmalıdır.
Geri
Doğum
sonrası
korunma
|