|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Doğum Kontrol Hapları |
|
|
Doğum
Kontrol Haplarının Koruma Dışı Yararları
|
Doğum
kontrol haplarının (OKS) kadın vücuduna pek çok olumlu etkisi de
vardır. Bu etkilerin bir kısmı ilacın direkt etkisi ile ortaya çıkarken,
bazıları da indirekt olarak görülen yararlardır. Bazı hastalıklarda ise
doğum kontrol hapları tedavi edici olarak reçete edilirler. |
DOĞUM
KONTROL HAPLARININ KONTRASEPSİYON DIŞI ETKİLERİ
• Adet
kanamalarının düzenli olmasını sağlar:
Hap
kullanımı sırasında kontrol ilaç içindeki hormonlar tarafından sağlandığı
için düzenli kullanım adet kanamalarının düzenli olarak 28 günde bir olmasını
sağlar.
• Adet kanamasının süresini kısaltıp miktarını azaltır:
Doğum kontrol
hapı kullanımı sırasında endometrium tabakası fazla kalınlaşmadığı için
kanama her zamankinden daha kısa sürer.Kanamanın şiddeti azalır,kan kaybı az
olur.
• Kansızlık görülme riski azalır:
Adet kanaması daha kısa ve daha az
miktarda olduğu için kan kaybı azalır. Bu durumda kadınlarda sıkça görülen
demir eksikliğine bağlı kansızlık (anemi) ortaya çıkma şansı daha düşük olur.
• Dismenore ve ovulasyon ağrısını azaltır:
OKS kullananlarda adet sancısı
(dismenore) daha az görülmektedir.Yumurtlama olmadığı için ovulasyon
(yumurtlama) sırasında görülen kasık ağrılarına rastlanmaz.
• Adet
öncesi gerginlik sendromu:
OKS
kullanımında PMS adı verilen adet öncesi gerginlikleri ortadan kaybolabilir
yada şiddeti azalabilir.
• Memelerde hassasiyet azalır:
OKS'ler adet kanaması öncesinde görülen
meme hassasiyetini azaltır.
• Sivilce ve Tüylenme:
OKS kullanan kadınlarda ciltte yağlanma ve sivilce
daha az görülür.Tüylenme azalır.
• Yumurtalık kistleri:
Oral kontraseptif kullananlarda yumurtalık
kistlerinin daha az görüldüğü bilinmektedir.
• Yumurtalık kanseri sıklığını azaltır:
Over kanserinin olası
nedenlerinden birisi de yumurtlama işleminin kendisidir. Teoriye göre kadın
ne kadar çok yumurtlarsa yumurtalık yüzeyinde o kadar hasar meydana gelir ve
bu da kanser gelişimini hızlandırır. En ölümcül kadın kanseri olan over
kanserine karşı olan koruyuculuk doğum kontrol haplarının en önemli
yararlarından birisidir. Doğum kontrol hapı kullanan kadınların yumurtalık
kanserine yakalanma riski yaklaşık %40 azalır. Koruyucu etki kullanımın
süresi ile direkt ilgilidir ve uzun süreli kullanımda %80'e kadar çıkar.
Üstelik koruyuculuk 3-6 ay gibi kısa süreli kullanımlarda bile ortaya
çıkarken ilaç bırakıldıktan sonra da 10-15 yıl kadar sürer.
• Rahim (endometrium kanseri) sıklığını azaltır: OKS rahim
kanserine karşı önemli oranda koruyuculuk sağlarlar. 1 yıl süreli kullanım
ile rahim kanserine yakalanma riski %50 oranında azalır. Bu etki 3 yıllık
kullanımdan sonra daha da artar,koruyuculuğun ilaç bırakıldıktan sonra en az
15 yıl süre ile devam ettiğini gösterilmiştir. Koruyuculuk endometrium
kanseri açısından yüksek riski grubunda bulunan kadınlarda daha fazladır. Bu
koruyuculuğun hapların içinde bulunan progesteron hormonuna bağlı olduğu
düşünülmektedir.
• Myomlar: Yapılan bazı çalışmalar OKSlerin myom görülme riskini
azalttığını göstermektedir.
• Endometriozis:
Doğum kontrol hapları hafifi derecede endometriozis
görülme riski ile bu hastalığa bağlı adet sancılarını azaltır.
• Pelvik iltihabi hastalık:
Oral kontraseptifler cinsel yolla bulaşan
hastalıklara karşı koruyuculuk sağlamazlar ancak yapılan çalışmalarda OKS
kullananlarda ileride kısırlık gibi ciddi sonuçlar doğurabilecek pelvik
iltihabi hastalıklara daha az rastlandığını ortaya koymaktadır. Bu da
ilerideki üreme potansiyelini korumak adına önemli bir bulgudur. Yani doğum
kontrol hapları kısırlık yapmak bir yana üreme sağlığını koruyucu etki
yaratırlar.
• İyi huylu meme hastalıkları:
Doğum kontrol hapları biopsi ile tanı
konmuş iyi huylu meme hastalıkları ile fibrokistik hastalık ve
fibroadenomların görülme riskini azaltır.
• Eklem romatizması:
Bu konudaki görüşler değişik olmakla birlikte genel
kanı OKS'lerin eklem romatizması görülme riskini %60'a varan oranlarda
azalttığı yönündedir.
• Kemik erimesi:
Uzun süre doğum kontrol hapı kullananlarda kemik erimesi
daha geç ve daha seyrek ortaya çıkmaktadır. Ancak bu etki östrojen dozu ile
ilişkilidir.
ORAL
KONTRASEPTİFLERİN TEDAVİ AMAÇLI KULLANILDIĞI DURUMLAR
Doğum
kontrol haplarının istenmeyen gebelikleri önlemenin yanı sıra pek çok yararlı
etkileri mevcuttur. Bu ilaçlar ile ilgili 40 yıldan fazla zamandır yapılan
çalışmalar bazı hastalıklarda tedavi amacıyla kullanılabileceğini
göstermiştir.
Doğum
kontrol haplarının gebelikten korunmak dışında tedavi amacıyla kullanıldığı
durumlar şunlardır:
• Adet
düzensizlikleri:
Doğum kontrol hapları adet düzensizliklerinin tedavisinde çığır açmış
ilaçlardır. Seyrek adet görmeden sık aralıklarla olan kanamaya kadar tüm adet
düzensizlikleri oral kontraseptifler ile tedavi edilirler.
• Dismenore: Adetleri sancılı olan genç kadınlarda tedavi amacıyla OKS
verilebilir. Bu durum özellikle genç kızlarda daha belirgindir ve bunların
yaklaşık %60'ında adetler sancılı olur.
• Menometroraji: Adet kanamaları çok şiddetli olan ve fazla miktarda
kan kaybeden genç kadınlarda OKS önemli bir tedavi seçeneğidir. OKS'ler adet
kanamasının miktarını yarı yarıya azaltırlar.
• Akne ve
tüylenme:
Düşük doz
oral kontraseptifler akne ve tüylenmenin tedavisinde etkili ilaçlardır. Kanda
serbest halde dolaşan erkeklik hormonu düzeylerini düşürerek etki
gösterirler. Ancak ilaçlar var olan tüyleri yok etmezler sadece yenilerinin
ortaya çıkmasını engellerler.
•
Yumurtalık kistleri:
Doğum
kontrol hapları
yumurtalıklarda görülen basit fonkisyonel kistlerin tedavisinde
kullanılmaktadır.
•
Polikistik over sendromu ve endometriosis:
Kısa
dönemde çocuk sahibi olmayı düşünmeyen polikistik over hastalarında ilk
tedavi seçeneği doğum kontrol haplarıdır.Endometriosis tanısını alan genç
kadınlarda da gebelik planlamıyorsa kistlerin büyümesini durdurmak için OKS
önerilir.
Geri
Ağrılı
adet görme ,dismenore
Endometriyozis
nedir
|
|
|
|
|
|
|
e-gebelik.net
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Site içi arama
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
webmaster
|
|
|