Dış Gebelik (Ektopik Gebelik)

Dış gebelik nasıl  ve nerede oluşur?

Dış gebelik döllenmiş yumurtanın rahim dışında üreme sisteminin başka bölgesine yerleşmesidir.Dış gebeliklerin tamamına yakını fallop tüplerinde meydana gelir.Fallop tüpleri embriyo büyümesine uygun kas yapısına sahip olmadığından döllenmiş yumurta gelişimini normal olarak sağlayamaz ve tüpte harabiyet  ile birlikte iç kanamaya kadar varan ciddi sorunlara yol açar.Dış gebeliklerin %80’i tüpün son 1/3 kısmında  oluşur.Tüp dışında diğer yerleşim alanları karın içi,yumurtalıklar ve serviks (rahim ağzı) dır.

Dış gebelik ,ektopik gebelik neden meydana gelir?

ü       Fallop tüplerinin enfeksiyon sonucu tamamen veya kısmen tıkanması,

ü       Geçirilmiş operasyon (yumurtalık kisti,apandisit gibi) yada enfeksiyona  bağlı oluşan nedbe (skar) dokusunun döllenmiş yumurta hareketini kısıtlaması,

ü       Tüp yapısının doğumsal olan yapı bozuklukları  sonucu dış gebelik meydana gelir.

Kimler dış gebelik riski  taşımaktadır?

ü       35-45 yaş arası gebeler

ü       Geçirilmiş dış gebelik öyküsü

ü       Geçirilmiş genital organ veya karın içi organ operasyonu

ü       Karın içi veya genital organların daha önce geçirilmiş enfeksiyonu

ü       Spiral + gebelik .Spiral ile gebelik oranı %2’dir. Fakat bu oluşan gebeliklerin %30 ‘ u dış gebelik olmaktadır.

ü       Tüpleri bağlattıktan sonra gebelik.

Dış gebelikte bulgu ve belirtiler  nedir?

Dışgebelik erken dönemde gebelik bulgularını (adet gecikmesi,bulantı,kusma meme hassasiyeti) taklit eder.Tüplere yerleşen gebelik büyümeye başlayınca tüpler gerilir,yırtılır ve kanamaya neden olur.Bu durum fark edilmezse iç kanama gerçekleşir.

      Dış gebeliğin en önemli belirtileri nelerdir;

ü       Değişik yoğunlukta keskin,bıçak saptanır gibi gelip geçen ağrı.Ağrı kasıklarda, karın alt kısımda  hatta boyun ve omuzlarda hissedilir.

ü       Vaginal kanama.Normal adetten az yada çok olabilir.Sıklıkla lekelenme tarzında görülür.Aralıklı yada devamlı koyu kahverengidir.

ü       Mide bağırsak bulguları

ü       Baygınlık hissi ,göz kararması,sersemlik ,halsizlik

ü       Klasik üçlü bulgu; Adet gecikmesi sonrası anormal vaginal kanama+ kasık-karın ağrısı + yumurtalıklar bölgesinde hassas kitle-oluşum.

ü       Tüm bulgular değişken olup tüpün rüptüre (patlaması ) olup olmamasına bağlı olarak değişir.

Dış gebeliğin tanısı nasıl konulur?

ü       Fizik muayenede ağrının ,hassasiyetin tespiti

ü       Gebelik testinin (+) çıkmasına rağmen ultrasonografide gebelik kesesinin görülmemesi

ü       B-hCG (beta hcg)düzeyinin beklenen düzeyde olmayışı ve 48 saat ara ile takibinde sabit düzenli artış  göstermeyişi

ü       Ultrasonografide  rahim dışında tüplerde gebelik kesesinin görülmesi (her zaman görülmeyebilir)

Ektopik gebelikte tanıya yardımcı yöntemler nedir?

Tanıyı koymada ultrasonografi, B-hCG  kullanılır.Klinik takibe yardımcı olan bazı işlemler vardır;

ü       Kuldosentez:Özel bir iğne ile vagina arka kısmından karın boşluğuna girilip rahim arka kısmından sıvı örneği alınır.Karın içine kanama olup olmadığını tespite yardımcı olur.Artık rutin kullanılmamaktadır.

ü       Kürtaj: Teşhise yardımcı olması için kürtaj yapılır. Çıkan parça patolojiye gönderilir. Patoloji sonucu kanamanın ve gebeliğin bir dış gebelikten mi, yoksa bir düşük sonucu mu olduğu konusunda tanıda yardımcı olur.

ü       Tanısal laparaskopi; tanı tam olarak konulamıyor ve teşhiste şüphe var ise şikayetlerin sebebini anlamak için diagnostik  (tanısal) laparaskopi yapılabilinir.

Ektopik gebelik (dışgebelik) başka ne ile karışabilir ?

Normal bir erken gebelik,düşük tehlikesi,tam olmayan düşük,akut apandisit,karın içi iltihabı ile karışabilir. Bazen dış gebeliğin teşhisini koymak çok zordur.Uzun süren takipten sonra ancak konabilir.

Dış gebelik tedavisinde ne yapılır?Dış gebelik tedavisi ve alternatif yöntemler...

ü       Eğer tüpte yırtılma olmuşsa  muhtemelen karın içine kanama vardır.Tedavisi cerrahidir.Laparoskopik yada açık cerrahi ile var olan dış gebelik materyali temizlenir.Uygun durumlarda tüp korunmaya çalışılır, fakat maalesef ameliyatların büyük bir kısmında tüpü almak gerekebilir.

ü       Eğer tüpte yırtılma olmamışsa hasta durumu hakkında iyice aydınlatılıp bilinçlendirilerek takibe alınabilinir.Amaç tüpteki gebelik ürününün vücut tarafından emilerek  yada karın içine düşük yaparak sonlanmasını ve hastayı bir operasyondan korumayı sağlamaktır.Bu grup hastaya gün aşırı ultrasonografi ve B-hCG takibi yapılır.Bu takip B-hCG değerinin gebelik öncesi değere düşene dek sürdürülür. Bazı doktorlar tüpte yırtılma olmamışsa takip yerine laparaskopik cerrahi ile müdahale etmeyi tercih edebilirler. Bu durum tamamen doktorunun yaklaşımına ve dış gebelik hastasının genel durumuna bağlıdır.

ü       Diğer tedavi yaklaşımı  belli kriterlere göre iyi seçilmiş hastada  methotrexate isimli bir kanser tedavisinde kullanılan ilacı uygulayarak dış gebeliğin  bozulmasını ve tüplerde kendinden emilerek ameliyata gerek kalmadan yok olmasını sağlamaktır.

Sonuç olarak;

Dış gebeliğin tanısını koymak ve hemen tedaviye gitmek her zaman kolay olamamaktadır.Maalesef tedavi ne kadar başarılı olursa olsun veya teşhis ne kadar erken konursa konsun dış gebeliğin oluştuğu tüp genellikle ciddi bir şekilde zarar görmektedir.Dıs gebelik sonrası toplam gebe kalma oranı düşer ve %60’tır . Diğer gebelikte tekrar olma ihtimali de %20 ‘ler civarındadır.

                                         Geri 

B-hCG (beta hcg)
Cinsel ilişki ile geçen hastalıklar